Fjerning av karakterkrav funka: Rekordmange sjukepleiarstudentar og oppgang på lærarutdanningane

– Årets møttal viser at grepa vi tok for opptak til sjukepleiar- og lærarutdanningane både var naudsynte og har hatt stor effekt. Til saman fekk vi 1700 fleire motiverte sjukepleie- og lærarstudentar. Vi risikerte å få det lågaste talet på sjukepleiarstudentar på mange år. I staden får vi no fleire sjukepleiarstudentar enn nokon sinne, og vi har snudd nedgangen på grunnskulelærarutdanningane, seier forskings- og høgare utdanningsminister Oddmund Hoel (Sp).  

Han legg til:

– Dette er motiverte studentar som Høgre vil stenge døra for. Vi veit at vi treng fleire sjukepleiarar og lærarar for å utvikle heile Noreg vidare. Derfor har vi tatt desse naudsynte grepa for å få fleire inn i utdanningane og ut i viktige jobbar som Noreg treng. Det vil gje oss betre velferd, læring og pasientsikkerheit i heile Noreg.

I dag kom tala som viser kor mange som i haust har starta på eit studieprogram ved universitet og høgskular over heile landet. Dette inkluderer både dei som er tekne opp gjennom Samordna opptak og dei som er tekne opp lokalt på universiteta og høgskulane.

– Talet på studentar som møter til studiestart har lege stabilt dei siste ti åra, trass i at stadig fleire har fått eit tilbod om studieplass. Unntaket var under pandemien. Saman med stabile og etter kvart fallande ungdomskull kan det tyde på at vi truleg ikkje kan vente ytterlegare vekst i talet på studentar ved ordinære grunnutdanningar framover, seier Sveinung Skule, direktør i Direktoratet for høgare utdanning og kompetanse.

Nye krav ga nær 1000 fleire sjukepleiarstudentar

Frå neste år blir dei særskilte karakterkrava for å kome inn på sjukepleiarutdanninga fjerna, medan dei universiteta og høgskulane som ønsker det, kan søke om unntak frå karakterkrava i lærarutdanningane. For å fylle opp ledige studieplassar allereie i år, vart det opna for at dei studiestadane som ville det, kunne ta inn søkarar som ikkje oppfylte krava i lokale opptak. Det var det ei rekke utdanningar over heile landet som gjorde.

I år opna åtte institusjonar for lokale opptak utan karakterkrav til studieplassar på sjukepleiestudiet som stod ledige etter det ordinære opptaket. Til saman møtte 5493 studentar på sjukepleiestudiet hausten 2024. Det  er det høgaste talet så lenge DBH har hatt tal for dette. Minst 983 av desse vart tekne opp utan karakterkrav. Utan slike lokale opptak utan karakterkrav, ville talet på møtte studentar haustsemesteret 2024 ha vore det lågaste sidan 2010.

Snudde nedgangen for lærarutdanningane

Også for dei femårige lærarutdanningane blei det i haust opna for opptak utan karakterkrav til studieplassar som stod ledige etter det ordinære opptaket. 12 institusjonar fekk dispensasjon til å gjere dette, flest på grunnskulelærarutdanningane. Totalt møtte 3259 studentar, kor 716 blei tekne opp utan karakterkrav.

Grunnskulelærarutdanningane for 1.-7. trinn hadde størst effekt av dispensasjonsordninga: 363 studentar, eller 30 prosent, blei tekne opp lokalt, utan karakterkrav. Dette er fleire enn i fjor, men omtrent likt med 2022. Dette er ein auke på 18 prosent samanlikna med møttala for 2023. Om berre dei 836 studentane som var tekne opp gjennom det ordinære opptaket hadde møtt, ville det ha betydd ein kraftig nedgang frå i fjor, og det lågaste talet sidan 2017.

For grunnskulelærarutdanningane for 5.-10. trinn møtte totalt 951 studentar. 306 av desse, eller 32 prosent vart tekne opp utan karakterkrav. Dette er ein auke på 6 prosent samanlikna med møttala for 2023,, men lågare enn alle andre år sidan 2017.

Til lektorutdanningane møtte 858 studentar, og av desse vart 23 tekne opp utan karakterkrav, noko som gjer dette til dei lågaste møttala sidan 2012. I tillegg møtte 251 studentar på lærarutdanning i praktisk-estetiske fag, der 24 fekk opptak utan karakterkrav.