Fleire klagar på korleis skulane følger opp skulemiljøsaker

– Barna våre må ha det bra og vere trygge, for å læra. Vi kan ikkje akseptere at så mange elevar og foreldre opplever at skulen ikkje følger godt nok opp når ein elev ikkje har det trygt og godt på skulen, seier kunnskapsminister Tonje Brenna (Ap).

Over åtte av ti elevar trivst på skulen, viser Elevundersøkinga, som er obligatorisk på 7. trinn, 10. trinn og Vg1. Men delen elevar som opplever mobbing aukar på alle desse trinna, samanlikna med året før. 

– Arbeidet med å motverke mobbing må stå høgt på dagsorden for alle som jobbar i og med skule. Det er heilt avgjerande at skulane tek tak i dette på eit tidleg tidspunkt, og at elevar som opplever mobbing eller andre skulemiljøproblem ser at skulen tek det på alvor, seier Brenna.

Skulen må ta tak i problemet

Opplæringslova seier at alle som jobbar i skulen må følge med, gripe inn, varsle, undersøke og setje inn tiltak når ein kjenner til at ein elev ikkje har eit trygt og godt skulemiljø. Dette er aktivitetsplikta til skulen. Viss elevar og foreldre meiner at skulen ikkje oppfyller denne plikta, kan dei melde saka til statsforvaltaren.

– Dette er ei viktig ordning for foreldre og elevar. Det skal vere sikringsnettet til elevane når skulen ikkje hjelper dei raskt og rett når ei skulemiljøsak oppstår. At så mange får medhald viser at ordninga fungerer, og det er bra, understrekar statsråden.

Mange brot på aktivitetsplikta

Hausten 2022 vart det meldt inn 854 saker. Dette er ein liten nedgang sidan våren 2022, men ein auke på 266 saker mot same tid i fjor. Vårsemesteret er lengre enn haustsemesteret, og derfor er ofte talet på saker høgare på våren.

Nokre av sakene som blir melde inn blir avviste, men i nesten alle sakene som vart behandla (95 prosent), har statsforvaltaren konkludert med at skulen har brote aktivitetsplikta. Kunnskapsdepartementet har gitt Utdanningsdirektoratet i oppdrag å vurdere kva kompetanse skulane treng, for å bli betre til å førebygge og oppdage mobbing og andre krenkingar.

– Direktoratet skal også undersøke om det er nokre likskapar i sakene der skulane har brote aktivitetsplikta. Viss det viser seg at mange skular gjer dei same feila, må vi sørge for å at dei får meir kunnskap om akkurat desse område. Dette vil eg få på mitt bord i løpet av våren, seier Brenna.

Skulemiljøet til elevane er også ein viktig del av arbeidet med stortingsmeldinga om 5.-10. trinn, som regjeringa har sett i gang. Målet med meldinga er å utvikle ein skule som i større grad varetek og styrker motivasjonen til elevane, meistring, læring og utvikling.

Frå før er det fleire tiltak som kan hjelpe skulane i arbeidet mot mobbing og for eit trygt og godt skulemiljø. Det er mobbeombod, rettleiingstilbod, ulike nettbaserte tilbod om kompetanseutvikling og tilskotsordning for lokal kompetanseutvikling.

• Les meir hos Udir

Tal frå statsforvaltaren hausten 2022 (perioden 01.07.2022–31.12.2022):

	Melde saker	Ferdig-behandla*	Aktivitets-plikt oppfylt	Aktivitets-plikt brote	Avvist/ avslutta
Agder	39	36	3	10	23
Møre og Romsdal	38	37	0	12	25
Oslo og Viken	305	326	0	153	173
Rogaland	72	76	4	46	26
Innlandet	72	68	0	47	21
Nordland	60	35	3	13	19
Vestfold og Telemark	63	63	7	28	28
Troms og Finnmark	67	71	4	44	23
Trøndelag	39	26	0	21	5
Vestland	99	84	0	54	30
TOTAL	854	822	21	428	373

* desse sakene kan ha vore melde inn tidlegare enn hausten 2022