Regjeringa vil styrke likestilt foreldreskap etter samlivsbrot

– Vi følgjer opp Hurdals-plattforma om at likestilt foreldreskap skal bli understøtta i ny barnelov. Begge foreldre er i utgangspunktet likeverdige omsorgspersonar for barnet. Med forslaga som vi no høyrer tek vi grep for å sørgje for at eit likestilt foreldreskap før eit samlivsbrot blir vidareført også etter eit samlivsbrot, seier barne- og familieminister Kjersti Toppe (Sp).

Forslaget inneber å innføre same fordeling av avgjerdsrett som i dag følgjer av delt bustad, som hovudregel etter samlivsbrot. Det er foreslått å kalle denne avgjerdsretten for «foreldrefullmakt».

Foreldre med sams foreldrefullmakt må vere einige om flytting med barnet innanlands og andre viktige beslutningar i barnet sitt liv. Lova skal ikkje gi føring om fordeling av samvær for barn. Foreldre skal som i dag avtale dette fritt, slik at barnet får ein reell rett til å medverke.

– Regjeringa vil gi foreldre meir fleksibilitet, slik at dei i større grad kan gjere individuelle tilpassingar og justeringar ved behov, slik at de finner frem til den beste løysinga for barnet, seier Toppe.

Dette er hovudendringane i barnelova:

• Foreldre som flyttar frå kvarandre skal som hovudregel ha same avgjerdsrett over barnet. Denne avgjerdsretta er kalt «foreldrefullmakt».
• For å motverke samværshindring får domstolen ei plikt til treffe ei førebels avgjerd i samværshindringssaker, der ein part krev det. Avgjerda skal treffast innan ein frist på fire veker, så framt det er mogleg.
• Ei ny føresegn som skal støtte opp om verdien av omsorg frå begge foreldre, og at foreldre så langt mogleg må samarbeide om å ivareta helsa, livskvaliteten og utviklinga til barnet.

– Når avtale eller avgjerd om samvær ikkje blir følgt opp, kan dette få alvorlege konsekvensar for barn-foreldrerelasjonen, med risiko for eit varig brot. I samværshindringssaker er det viktig å få ei rask avgjerd slik at kontakten med begge foreldre raskt blir gjenoppteken der dette er til barnets beste, seier Toppe. Derfor foreslås det å innføre ei plikt for domstolen til å treffe førebels avgjerd i saker som gjeld samværshindring, viss ein part ber om det.

Førebygging er det viktigaste tiltaket for å hindre samværshindring, og meklingsordninga er viktig i så måte. Forslaget som sendes på høyring presiserar at det er to underkategoriar av mekling kalt familieveiledning og foreldretvistmekling, høvesvis for tilfeller der foreldra til barn under 16 år går fra kvarandre («bruddmeklinger») og tilfeller der foreldra vil gå til domstolen med ein foreldretvistsak.

Forslaga er ein del av oppfølginga av NOU 2020: 14 Ny barnelov – Til barnets beste. Fleire av forslaga gjeld også tiltak føreslått av Familievernutvalet og Mannsutvalet.

Forslaga er på høyring frem til 8. september 2024. Alle som ønskjer det kan komme med innspel til forslaga.  Regjeringa tek sikte på å leggje frem ein lovproposisjon våren 2025.

Les høyringa.