Dykkar Majestetar – mine damer og herrer – alle gode venner av opera- og ballettkunst

Dagen i dag, 3. september 2004, er ein merkedag for opera- og ballettkunsten i Noreg, og sjølvsagt særleg for institusjonen Den Norske Opera: Kong Harald V skal leggja ned grunnsteinen for det nye operahuset her i Bjørvika.

Vi har hatt merkedagar for operahusprosjektet tidlegare også. 15. juni 1999 vedtok Stortinget at det skulle byggjast nytt operahus etter omkamp og flott innsats frå Anne Enger Lahnstein i Bondevik I regjeringa. 17. juni 2002 fastsette Stortinget bindande kostnadsramme for operahuset. Dette var viktige milepælar. Men dagen i dag har som merkedag også ein annan meir konkret fasett. Etter at grunnarbeida og fundamenteringa av huset på det nærmaste er sluttførte, skal grunnsteinen leggjast ned. Symbolsk blir i dag fundamentet lagt for at operahuset kan reisa seg!

Det er sagt at ein ikkje skal telja dei tapte slaga på sigerens dag. Eg vil likevel minna om at både opera- og ballettkunsten generelt og operahussaka spesielt har hatt ein lang og tornefull veg å gå i landet vårt til der vi står i dag. I samband med opningsforestillinga til Den Norske Opera 16. februar 1959 uttalte Birger Bergersen, som då var kyrkje og undervisningsminister, og dermed også landets kulturminister: ”Store saker har ofte en lang modningstid, i alle fall i vårt nøkterne klima. La oss håpe at en lang modningstid også vil føre til en god vekst og til rik blomstring.”

Draumen om eit operahus i Noreg er meir enn 100-år gamal. Det er ei historie om vonbrot, men også om eldsjeler som ikkje gav opp. Det har i sanning vore ei lang modningstid, for å bruka statsråd Bergersens ord frå 45 år sidan.

Det utgreiingsarbeidet som har ført fram til at vi no endeleg får vårt operahus, starta i 1989. Kultur- og kyrkjedepartementet har, i samarbeid med mange aktørar, hatt ansvaret for dette utgreiingsarbeidet. Det har – som det heiter – vore gode og vonde dagar i denne prosessen. Ved dette høvet har eg lyst til å ta fram eit forhold som særleg positivt: då Stortinget behandla operasaka i 1999, blei det også presentert ein framdriftsplan. Prosjektet arbeider i dag, 5 år seinare, etter den same framdriftsplanen. Operahuset er i rute! Dette hadde ikkje vore mogeleg utan det gode samarbeidsklimaet som er etablert mellom Den Norske Opera, Statsbygg og departementa. Eg vil her få takka alle som har medverka til at vi har klart å halda tempoet i byggjesaka.

Operahuset i Bjørvika er den største kulturpolitiske enkeltsaka i Noreg. Det gir også prosjektet ein symbolsk funksjon. Det skal fortelja om det kulturpolitiske ambisjonsnivået i det moderne Noreg. Lat oss derfor saman feira dagen i dag som ein merkedag. Eg er stolt og glad over å kunna be Dykkar Majestet Kong Harald leggja ned grunnsteinen til Noregs nye operahus.