Eit offentleg utval, som regjeringa Jagland oppnemnde i 1997, har i dag lagt fram tilråding til nye lover om burettslag og bustadbyggjelag. Lovframlegget i tilrådinga vil få verknader for alle dei som bur i burettslag om framlegget blir gjort til formell lov. Lovframlegget vil då få verknad for om lag 14 prosent av hushalda her i landet. I tillegg vil lovframlegget få verknader for dei som er andelseigarar i bustadbyggjelag utan å bu i burettslag sjølve.

Kommunalminister Sylvia Brustad tok i dag i mot utgreiinga. Ho lovde at utgreiinga skal sendast på brei høyring alt i sommar. Fristen for å kome med merknader vil bli sett til årsskiftet.

Nedafor er det teke med ei omtale av nokre viktige punkt i innstillinga.

Samandrag

Utvalet gjer framlegg om at burettslag og bustadbyggjelag blir førte vidare som lovregulerte samanslutningar etter same hovudliner som i dag. Det blir lagt fram utkast til ei lov om burettslag og ei lov om bustadbyggjelag som skal kome i staden for dei gjeldande lovene. Utvalet har ikkje funne grunnlag for å samle reguleringa av dei to samanslutningsformene i ei lov.

Ny lov om burettslag

• Reglane om burettslag er i utkastet langt på veg samordna med reglane om eigarseksjonar (sjølveigarbustader). Utvalet meiner likevel at det er så viktige skilnader mellom dei to bustadformene at begge bør haldast oppe.
• Etter utkastet skal ikkje bruksretten til bustad i eit burettslag lenger reknast som ein leigerett, men som ein bruksrett av eige slag. Husleigelova vil derfor ikkje lenger gjelde i burettslag.
• Hovudregelen skal framleis vere at kvar andelseigar berre kan ha ein andel i laget, og at andelseigaren sjølv og familien skal bruke bustaden som andelen er knytt til.
• Utkastet har nærare føresegner om retten til å overlate bruken av bustaden til andre gjennom utleige e.l.
• Det er gjort framlegg om ei meir detaljert regulering av vedlikehald av bustaden og om ansvar for skadar.
• Burettslaget skal ha ein lovfastsett panterett som sikrar krav frå lagsforholdet opp til eit maksimum som svarar til to gonger grunnsummen i folketrygda (nesten 100 000 kroner i dag).
• Burettslag skal stå fritt til å vedtektsfeste forkjøpsrett eller annan løysingsrett til andelar med tilslutning frå dei andelseigarane det gjeld, og utkastet har utfyllande føresegner om gjennomføringa der forkjøpsrett er vedtektsfesta.
• Avhending av burettslagsandelar skal etter utkastet regulerast av avhendingslova.
• Utvalet gjer framlegg om at burettslagsandelar og rettar i dei skal registrerast i eit rettsregister, og utkastet har nærare reglar om verknaden av registreringa. Utvalet har ikkje samla seg om ei tilråding når det gjeld organiseringa av rettsregister; ein kan tenkje seg eitt eller fleire offentlege register, eller ein kan ha ei ordning med godkjenning av private register.
• Utkastet legg til rette for enklare endring av bustadinndelinga i burettslaget og for samanslåing og deling av burettslag.
• I begge lovene er det teke inn forbod mot diskriminering på grunnlag av truvedkjenning, rase m.m.

Ny lov om bustadbyggjelag:

• Etter utkastet skal det framleis kunne vere ei tilknyting mellom bustadbyggjelaget og dei burettslaga der laget har skaffa andelseigarane bustad.
• Bustadbyggjelaget kan ved stiftinga av burettslaget sikre seg at vedtektsklausular om tilknyting, om forkjøpsrett for andelseigarar og om andre vilkår ved eigarskifte for burettslagsandel ikkje kan endrast utan godkjenning frå bustadbyggjelaget.
• Etter utkastet kan ikkje ein avtale om forretningsførsel for burettslaget lenger gjerast uoppseieleg utan tidsavgrensing. For tilknytte burettslag kan avtale om forretningsførsel gjerast uoppseieleg for dei ti første åra etter stiftinga, medan lengstetida for andre forretningsføraravtalar er fem år. Bustadbyggjelaget kan òg sikre seg at skifte av forretningsførar berre kan skje etter ein framgangsmåte som krev sterk oppslutning i burettslaget om vedtaket.
• Det skal ikkje vere krav om offentleg godkjenning av oppløysing av burettslag, men bustadbyggjelaget eller andre kan sikre seg at forkjøpsrettar o.l. skal følgje bustadene etter oppløysing.
• Modellen for utbygging av bustader gjennom burettslag blir endra slik at reglane i bustadoppføringslova eller avhendingslova skal gjelde mellom utbyggjaren og andelseigaren. Det kjem klårare fram enn i gjeldande lov at bustadbyggjelaget kan selje bustader til fast pris og utan å vere bunde til eit sjølvkostprinsipp. Utkastet opnar òg for at burettslagsforma lettare kan nyttast av andre utbyggjarar enn bustadbyggjelag.
• Bustadbyggjelag skal ha som hovudføremål å skaffe bustader til andelseigarane gjennom burettslag eller på anna vis og å forvalte bustader for andelseigarane, men laget kan også drive med anna verksemd så lenge hovudføremålet er det nemnde. Etter særlege reglar kan laget ta imot spareinnskot eller låne ut midlar til burettslag m.m.
• Utkastet set rammer for utdeling av midlar til andelseigarane, men opnar for at dei laga som ønskjer det, kan dele ut noko av overskotet på grunnlag av samhandel med laget.

Utgreiinga er trykt som linkdoc109003#docNOU 2000 nr. 17 og er til sals i alle bokhandlarane i landet.

Orienteringa som leiaren i utvalet ga ved overleveringa er lagt ut på linkdoc109015#docODIN.