Bivdu, guolásteapmi ja olgodaddan
Artihkal | Maŋimuš ođasmahttojuvvon: 09.10.2020 | Eanadoallo- ja biebmodepartemeanta
Vuovdi lea árbevirolaš vuoiŋŋastanarena Norggas, ja dan oktavuođas ollugat maid bivdet, guolástit ja olgodaddet. Guoddinnávccalaš vuovdedoaluin ovddidit nappo maid daid árvvuid.
Vuovdegeainnuid mielde fievrridit hirssaid eret čuolahagain, muhto daid mielde besset maid bivdit, guolásteaddjit ja olgodaddit lundui.
Hui ollu norgalaččat atnet olgodaddama hui mávssolažžan.
Luondu lea vásihusaid ja vuoiŋŋastallama árdnagámmir. Luonddumátkkiid ja -doaimmaid lágideami oktavuođas jođihit maid ollu ealáhusdoaimmaid.
Ovdamearkka dihte bivdo- ja guolástanvuoigatvuođain lea stuorra ruđalaš mearkkašupmi ollu eananeaiggádiidda. Ollu sierralágan luondduvásáhusbuktagat fas mielddisbuktet barggu báikkálaččat ja nannejit árvoráhkadeami miehtá riikka. Ja jearru lassána, sihke sis- ja olgoriikka kundariin.
Buorre guovllupolitihkka
Bivddus lea guhkes árbevierru Norggas, ja lea dehálaš dienasgáldu ollu eanaoamasteddjiide. Bivdoberoštupmi ja bivdovásáhusat duddjojit buori guovllupolitihkkii. NINA meroštallamat čájehit ahte báikkálaš ekonomalaš árvobuvttadeapmi bivdojagi 2017-2018 lei sullii 1,3 miljárdda ruvnno.
- Loga olles NINA-raportta (pdf)
Dat eaktuda, ahte láhčit dilálašvuođaid nu, ahte dat vástidit márkana jerrui, ja čavgadeappot čatnat oktii eatnamiid, vuovddi ja meahccevalljodagaid hálddašeami.
Ollu eananeaiggádat leat jo bures lihkostuvvan ovttastahttit luondduvuđot vásihusfálaldagaid árbevirolaš vuovdedoaluin ja biebmobuvttademiin.
Stáhta eaiggádin
Stáhta eaiggáda stuorra vuovde- ja meahcceareálaid – sullii viđadasa Nannán-Norggas. Bealli lea nu gohčoduvvon stáhta oktasašmeahcit, areálat, mat leat buohkaid olámuttos. Statsskog hálddaša vuvddiid ja mehciid, maid stáhta eaiggáda, ja dat leage riikka stuorámus eananeaiggát.
Statsskoga vuoruhuvvon bargosurggiide gullá movttiidahttit ja láhčit dilálašvuođaid nana, guoddevaš bivdui, guolásteapmái ja olgodaddamii.
Stáhta vuvddiid ja mehciid hálddašeapmi lea maid mávssolaš reaidu, mainna ovddidit nana báikkálaš servodagaid – ja daiddahan leat ávkin maid bivdu, guolástus ja olgodaddan.
Elliid maid beassá bivdit
2018:s válddii Eanadoallo- ja biebmodepartemeanta badjelasas hálddašanovddasvástádusa dan oasis mii guoská elliide maid sáhttá bivdit. Ulbmil dasa lei earret eará ahte nannet ealáhusovdánahttima mii lea vuođđuduvvon guoddevaš luondduresurssaid geavaheapmái.