Nanne Stáhta olgoriikka penšuvdnafoandda dálkkádatriskabarggu
Preassadieđáhus | Nr: 15/2022 | Almmustahtton: 01.04.2022 | Maŋimuš ođasmahttojuvvon: 26.01.2023 | Ruhtadandepartemeanta
Ráđđehus áigu nannet Stáhta olgoriikka penšuvdnafoandda (SOP) dálkkádatriskabarggu. 2022 foandadieđáhusas árvaluvvon rievdadusaiguin čuovvulit Klimarisiko ja Oljefondet-áššedovderaportta ávžžuhusaid.
Ráđđehusa konkrehta evttohusain celko earret eará, ahte:
- Vásttolaš hálddašeami vuođđun lea guhkes áigodaga ulbmil, man mielde fitnodagat, maidda foanda lea investeren, lágidit doaimmaid nu ahte birasmirkkuid nettoluoitin máilmmiviidosaččat lea nolla, nu mo Parisa šiehtadusas celkojuvvo
- Norgga báŋku ferte mearridit prinsihpaid, maid mielde stivrejit ja mihtidit dálkkádatriskka
- Iskat man váttis dili árvobáhpárat girdet, ja mo geavašii jos máilbmi liegganivččii 1,5 gráđa
- Jeavddálaš rapoarttat dohkkehuvvon standárddaid ja váldorámmaid mielde
- Bargo vásttolaš hálddašemiin galgá jeavddálaččat árvvoštallojuvvot
– Ráđđehus háliida, ahte Oljofoanda lea máilmmi njunnošis vásttolaš hálddšeami ja dálkkádat- ja luondduriskka hárrái. Seammás mii fertet muitit ahte leat politihkalaččat ovtta oaivilis foandda ruhtadanulbmiliin, ja ahte dat ii leat gaskaoapmi dálkkádatpolitihka oktavuođas, dadjá ruhtadanministtar Trygve Slagsvold Vedum (Gb).
Dálkkádatrievdadusat mielddisbuktet ruhtadanriskkaid ja investerenvejolašvuođaid
Dálkkádatrievdadusat váikkuhit ekonomiija rievdamii ja máilmmiviidosaš ruhtadanmárkaniidda. Fitnodagaid dietnasii váikkuha dálkkádatpolitihkka, teknologiija ovdáneapmi, rievdadusat aktevrraid preferánssain ja dálkkádatrievdadusaid fysihkalaš čuovvumušat. Eahpesihkarvuohta dakkár diliid hárrái dagaha ruhtadanriskka, maid investorat fertejit váldit vuhtii.
Ollislaš ja vuogádatlaš lahkonanvuohki
Dálkkádatriskka árvvoštallamat leat jahkeviissáid jo leamaš mielde SOP riskastivremiin, investerenmearrádusain ja eaiggádin doaibmamis. Dálkkádatriska lea seammás okta máŋgga riskafáktoris, maidda foanda eksponerejuvvo. Dakkár riska berre danin ain leat mielde oppalaš riskaárvvoštallamis, go barget foandda bajit dási ruhtadanulbmiliin, man mielde galgá oažžut nu stuorra vuoittu go vejolaš dohkálaš riskkain.
Investerenstrategiija ii berre rievdadit
Dálkkádatriskka geažil ii leat vuođđu rievdadit foandda referánsaindeavssa. Dan máinnaša sihke áššedovdejoavku ja Norgga báŋku. Viiddis, globála márkanindeaksa lea buorre vuolggasadji dálkkádatriskka meannudeapmái, ja sihkkarastá ahte foanda lea eksponerejuvvon daid investerenvejolašvuođaid ektui, mat šaddet.
Vásttolaš hálddašeami oktavuohta guhkes áigodaga ulbmiliin
Guhkes áigodaga máilmmiviidosaš investorin foanda berošta ruhtadeami oktavuođas das, ahte fitnodagat dekarboniserejuvvojit ja ahte rievdadeapmi dakkár servodahkan, mas nu unnán go vejolaš nuoskkidit, dáhpáhuvvá ortnet láhkai. Vásttolaš hálddašeapmi ja eaiggádin doaibman leat mávssolaš vuogit dálkkádatriskka oktavuođas.
Vásttolaš hálddašeami vuođđun lea guhkes áigodaga ulbmil, man mielde fitnodagat, maidda foanda lea investeren, láhčet doaimmaid nu ahte dat čuvvot Parisa šiehtadusa mearrádusa máilmmiviidosaš nettonollaluoitimiid birra. Maiddái áššedovdejoavku ávžžuhii doalahit dakkár ulbmila, ja Norgga báŋku doarjjui dan. Dat ii mearkkaš, ahte foandda galgá hálddašit nu ahte jukset eará ulbmiliid, go stuorámus vejolaš vuoittu dohkálaš riskkain. Mávssoleamos vuohki geahpedit dálkkádatriskka lea doaibmi ja einnostahtti dálkkádatpolitihkka. Dat ii gula SOP ovddasvástádussii ruhtadansuorggi investorin.
Ollislaš dálkkádatraporteren váldorámmaid mielde
Norgga báŋku ferte raporteret dálkkádatriskabarggu dohkálaš prinsihpaid ja standárddaid mielde. Dakkár raporteremis galgá čuovvut suorggi váldorámmaid ja vuogi ferte ovddidit dađistaga go bohtet ođđa dieđut ja praksis.
Dál go ásahit gutneáŋgirabbo vuogádaga dálkkádatriskka meannudeami ja raporterema várás, mii guoská olles fondii, de ráhkkanit hilgut Norgga báŋkku mandáhta gáibádusa sierra birasmandáhtaid hárrái. Evttohit nappo heaittihit birasmandáhtagáibádusa. Dat ii mearkkaš, ahte foanda galgá geahpedit investeremiid doaimmaide, main deattuhit dálkkádaga ja birrasa. SOP galgá ain sáhttit investeret noterekeahtes infrastruktuvrii, mii ovddida ođasmuvvi energiija, go fal dat ii rihko dálá bajimuš ráji, 2 pst foandda márkanárvvus. Vehá álkidahtton vugiin sáhttá dadjat ahte árvalusa mielde dakkár investeremiid badjerádjá lasihuvvo 120 mrd. kruvnnos sullii 240 mrd. kruvdnui, go váldá vuolggasadjin foandda márkanárvvu jagi álggus.