Ráđđehus rievdada rávdnjedoarjjaortnega

– Odne evttohuvvon doaimmat galget addit álbmogii oadjebasvuođa dan hárrái, ahte servodat doarju sin dál, go vásihit energiijaroasu ja alla rávdnjehattiid. Buoret ortnegiin servodat máksá stuorát oasi álbmoga rávdnjerehkegiin. Go rávdnjedoarjja rehkenastojuvvo diibmohattiid vuođul, de don oaččut rávdnjedoarjaga dan ovddas, maid rávdnji duođai máksá dalle go don dan geavahat, dadjá stáhtaministtar Jonas Gahr Støre.

Lasáhus 90 prosentii ja guhkideapmi 2024 lohppii guoská maiddái eanandoalu, kultuvrra ja eaktodáhtolaš servviid rávdnjedoarjjaortnegiidda. Ráđđehus bargá seammás dan ovdii, ahte eanebut besset mielde dállodoaluid rávdnjedoarjjaortnegii. Dál barget dan ovdii, ahte dállodoalut, mat leat priváhta rávdnjefierpmádagain, ja mat dássážii leat báhcán rávdnjedoarjjaortnega olggobeallái, maiddái besset mielde. Evttohus sáddejuvvo gulaskuddamii.

Ráđđehus ásaha maid áššedovdilávdegotti, mii árvvoštallá rávnnji haddebidjama.

– Ráđđehus lea máŋggain vugiin bargan dan ovdii, ahte álbmoga rávdnjerehket unnošii, earret eará rávdnjedoarjjaortnegiin. Dál mii geahčadit iešguđet vuogádatrievdadusaid, maiguin sáhttit váikkuhit rávdnjehaddái guhkit áigodagas. Mii árvvoštallat earret eará sierra haddeavádaga olgoriikka johtasiidda, spotmárkaniid differensierema sisriikka geavaheapmái ja fápmolonohallamii, gaskaomiid maiguin ráddjet eksportta go máŋgga jagi magasiinnaid dievvanmuddu spiehkkasa mediána dievvanmuttus, ja sierralágan divadiid fámu sirdimii, dadjá ruhtadanministtar Trygve Slagsvold Vedum.

Lávdegoddi doaimmaha loahpparaportta Oljo- ja energiijadepartementii ovdal golggotmánu 15. beaivvi 2023. Sintef Energi hálddahusdirektevra Inge Gran jođiha lávdegotti. Lávdegotti ásaheami duogážin lea ráđđehusbellodagaid ja SG ovttasbargu áššis Stuorradikkis.

Go ráđđehus dál rievdada rávdnjedoarjaga rehkenastinvuođu, de rávdnjevuovdinfitnodagat šaddet láhčit kundariidda vejolašvuođa beassat oaidnit mii rávdnjehaddi ain goasge lea, ja man ollu rávdnjedoarjja šaddá. Dalle lea dállodoaluin álkit čuovvut mielde goluin.

Dát lea stuorra rievdadus, man ferte sáddet gulaskuddamii. Neahttafitnodagat, mat hálddašit ortnega, ádjánit dasto heivehit iežaset vuogádagaid rievdadusaide. Rievdadus boahtá danin fápmui easkka čakčamánu 1. beaivve.

– Dan rájes go rávdnjedoarjjaortnet ásahuvvui juovlamánus 2021, de dan leat heivehan ja buoridan máŋgii. Otná evttohusaiguin ortnet šaddá deaivileabbon, ja dállodoaluide šaddá álkit diehtit man badjin rávdnjehaddi ain goasge lea. Álbmot galgá diehtit ahte stáhta doarju sin nu guhká go rávdnjehattit leat ereliiggán badjin, dadjá oljo- ja energiijaministtar Terje Aasland.

Eanet dieđut dál evttohuvvon konkrehta rievdadusaid birra:

• Sirdáseapmi diibmovuđot rehkenastimii: Maŋimuš mánuid hattit leat rievdan ollu iešguđet beivviid ja vahkuid, ja dat lea váikkuhan mánuid gaskamearálaš haddái ja rávdnjedoarjaga dássái. Rávdnjedoarjja čuovvu dás duohko rávnnji diibmohatti ja gustogoahtá jos haddi lea badjel 70 evrre/kWh. Dat mielddisbuktá, ahte rávdnjedoarjja buorebut čuovvu golaheami ja suddje geavaheddjiid alla diibmohattiid vuostá.
• Ođđa vuordámušat rávdnjevuovdinfitnodagaide: Áigumuš lea sihkkarastit ahte geavaheaddjit besset diehtit man ollu sii duohtavuođas gártet máksit, ja danin mii hástalit rávdnjefitnodagaid čájehit mii rávdnjehaddi lea guđege diimmus, go rávdnjedoarjja váldojuvvo vuhtii. Jos orru vealtameahttun, ráđđehus gáibida rávdnjevuovdinfitnodagain dakkár dieđuid ovdanbuktima go sii láhčet dieđuid kundariidda.
• Rievdadus 90 prosentii miehtá jagi: Ovdal rávdnjedoarjaga rádji nuppástuvai jahkodaga mielde. Dál doarjjarádjin šaddá 90 proseantta miehtá jagi, iige dušše dálvemánuin. Dat mielddisbuktá stuorát rávdnjedoarjaga buot geavaheddjiide.
• Rávdnjedoarjjaortnet guhkiduvvo 2024 lohppii: Ráđđehus lea cealkán rávdnjedoarjaga bistit nu guhká go hattit leat ereliiggán badjin, ja ahte doarjjaortnet guhkiduvvo dál 2024 lohppii.
• Eanandoallu ja eaktodáhtolaš searvvit: Eanandoalu dálá rávdnjedoarjjaortnet guhkiduvvo 2024 lohppii. Eaktodáhtolaš servviid rávdnjedoarjjaortnet čuovvu dállodoaluid buhtadusdási ja jotkojuvvo 2024 lohppii.
• Priváhta fierpmádagat: Priváhta fierpmádagat, main ii gáibiduvvo doaibmalohpi, ja maid dávjá gohčodit gilifierpmádahkan, besset dál mielde rávdnjedoarjjaortnegii. Rávdnjedoarjaga mákset de kundarii, geasa mihtidančuokkis lea registrerejuvvon, ja gii lea čatnasan neahttafitnodahkii.
• Ealáhusaid bissovaš rávdnjehattiid ortnega rievdadusat: Mii háliidit láhčit vejolašvuođaid bissovaš hattiid šiehttamii dakkár vugiin ahte rávdnjegeavaheapmi sáhttá rievddadit, nu ahte ii dárbbaš ovddalgihtii šiehttat man ollu rávnnji kundarat galget oasit bissovaš haddái ja goas. Mii evttohit maid, ahte industriijafitnodagat, mat ovdal leat dušše beassan dahkat 7 jagi dahje guhkit industriijafápmošiehtadusaid, besset dahkat bissovaš hatti šiehtadusaid, mat bistet nuge oanehaččat go golbma jagi.
• Lagašliekkasrusttegiid dállodoallokundarat: Ráđđehus ásaha ohcanvuđot rávdnjedoarjjaortnega dállodoallokundariidda, geat geavahit gáiddusliekkasrusttegiid main ii leat doaibmalohpi (konsešuvdna), ja maid máŋgii gohčodit lagašliekkasrusttegin, ja maid vuođđun lea elrávdnji. Dainna sihkkarastet rávdnjedoarjaga dállodoaluide, mat dássážii leat báhcán rávdnjedoarjjaortnega olggobeallái.
• Ráđđehus ásaha áššedovdilávdegotti mii árvvoštallá rávdnjehatti bidjama dálá vuogádaga. Lávdegoddi árvvoštallá makkár doaimmaiguin oanehaš ja guhkes áigodagas sáhttet sihkkarastit rávdnjegeavaheddjiide vuolit ja buorebut einnostahtti hattiid. Lávdegotti jođiha Sintef Energi hálddašandirektevra Inge Gran ja lávdegoddi ovddida raportta ráđđehussii ovdal golggotmánu 15. beaivvi.