Stáhta penšunfoandda guhkitáiggi ja ovddasvástideaddji hálddašeapmi
Preassadieđáhus | Nr: 18/2023 | Almmustahtton: 31.03.2023 | Maŋimuš ođasmahttojuvvon: 02.06.2023 | Ruhtadandepartemeanta
Ruhtadandepartemeanta ovdanbidjá odne dieđáhusa Stáhta penšunfoanda 2023. Guovddáš fáttát dieđáhusas leat mot riikkaidgaskasaš ekonomalaš ja politihkalaš ovdánandovdomearkkat sáhttet váikkuhit Stáhta penšunfondii olgoriika, ja ođđasit geahčadit Norgga Stáhta penšunfoandda aktiiva hálddašeami.
– Go dál ovddidan dán jagáš foandadieđáhusa, de lea nana ágga giitit sin, geat vázze min ovdalis ja fuolahedje midjiide dán riggodaga, mii mis odne lea. Buohkat geat leat rahčan ja bargan, leažžá dál olgun bohkanrusttegiin dahje nannámis industriijas. Lea maiddái ágga giitit daid jierpmálaš olbmuid, geat sihkkaraste luondduresurssaid Norgga gieđaid gaskii, maid mii dál eaiggádit searválaga, dadjá ruhtadanministtar Trygve Slagsvold Vedum (Gb).
2022 bohtosat
– Olu jagiid lea foandda árvu nannosit lassánan, muhto mii eat sáhte dáhkidit ahte dat joatkašuvvá. Lihkus mis leat čeahpes olbmot ja nanu vásáhusat, oktan guhkitáiggi investerenstrategiijain, man mii fertet doalahit – maiddái gáibideaddji áiggiin. Das mii buohkat vuoitit guhkit áiggi vuollái, dadjá ruhtadanministtar.
NOU 2022: 12 Fondet i en brytningstid (foanda nuppástusáiggis) čuovvuleapmi
Almmolaš lávdegoddi, man Ulf Sverdrup (Norgga olgoriikapolitihkalaš Instituhta direktevra) jođiha, lea árvvoštallan ovdánandovdomearkkaid, mat sáhttet leat áigeguovdilat dás duohko, ja maid dat sáhttet mearkkašit SPU (SPO) hálddašeapmái ja stivremii. Lávdegoddi geigii iežas čielggadeami čakčamánu 2022. Čielggadeapmi lea leamaš viiddis almmolaš gulaskuddamis.
Lávdegoddi oaivvilda ahte Norga lea jierpmálaččat hálddašan petroleumresurssaid ja SPU (SPO). Seammás leat oiddolaš birrasat veahkehan foandda. Riikkaidgaskasaš politihka ja ekonomiija ovdáneapmi ovddasguvlui sáhttá buvttihit stuora rievdadusaid, eahpesihkarvuođa ja riska, mat maiddái váikkuhit fondii. Lávdegoddi oaivvilda ahte hálddašanmodealla váldoprinsihpat lea buoremus vuolggasadji maiddái dán ođđa riskadili gieđahallamis. Čielggadeapmi ii hábme vuođu rievdadit investerenstrategiija dál. Lávdegotti árvvoštallamat ja analysat galget, oktan gulaskuddanbeliid cealkámušaiguin, fátmmastuvvot investerenstrategiija viidásit bargui ja hálddašeami ovdánahttimii.
- Stáhta penšunfoanda lea dehálaš searvevuhtii ja buriid čálgoortnegiidda. Buorre hálddašeapmi ii dušše dagat ahte mii beassat ávkkástallat dan dál, muhto mii sihkkarastit maiddái boahttevaš buolvvaid. Ráđđehus deattuha oadjebas, buori ja guhkitáiggi penšunfoandahálddašeami, dadjá ruhtadanministtar.
Noterekeahtes ossosat SPU:s
Norgga Báŋku beassá dál investeret SPU noterekeahtes opmodahkii ja ođasmahtti energiija noterekeahtes infrastruktuvrii, muhto ii leat obbalaččat vejolašvuohta investeret noterekeahtes ossosiid obbalaš vuođus. Sverdruplávdegoddi digaštalai noterekeahtes investeremiid iešguđetge beliid bajitdásis. Norgga Báŋku celkkii iežas gulaskuddancealkámušas ahte stuorát ja stuorát oassi globála árvoháhkamis dáhpáhuvvá fitnodagain, mat eai leat børsii noterejuvvon. Reivves njukčamánu 27.b. 2023 gohččot báŋkku čielggadit noterekeahtes ossosiid iešguđetge beliid vuođđun departemeantta árvvoštallamii dán čuolmmas.
Geahčadit Álbmotoadjofoandda SPN hálddašeami
Ruhtadandepartemeanta geahčada jeavddalaččat Álbmotoadjofoandda SPN hálddašeami. Ulbmil lea earret eará árvvoštallat bohtosiid, maid Álbmotoadjofoanda olaha, ja berre go muddehit referánsaindeavssa spiehkastanrámma, nu gohčoduvvon aktiiva hálddašeapmi. Dán jagáš dieđáhusas ovdanbiddjojuvvo ođđa dakkáraš geahčadeami.
Geahčadeapmi čájeha ahte Álbmotoadjofoandda aktiiva hálddašeapmi áigodagas gaskal ođđajagimánu 2007 ja čakčamánu 2022 lea buvttihan su. 40 mrd. ruvnno liigevuoittu, maŋŋel goluid referánsaindeavssa olggobealde. Hálddašeami sáhttá seammás govvidit indeaksalagažin.
Ruhtadandepartemeanta árvvoštallá ahte hálddašeapmi ollislaččat lea leamaš buorre, ja ahte SPN hálddašeami berre ain joatkit vissis aktiiva hálddašemiin. Referánsaindeavssa spiehkastanrámma lea ulbmillaš ja bures heivehuvvon SPN hálddašeapmái, ja departemeanta áigu bisuhit dan rievdatkeahttá 3 proseantaovttadahkii.