Mihttomearri

Dat mihttomearit ja njuolggadusat mat leat vuođđun boazodoallopolitihkkii leat čállojuvvon St. dieđ. nr. 28:ii (1991-92), - Nana bistevaš boazodoallu, ja maid dien ášši meannudeapmái Stuoradikkis, geahča evtto. S. nr. 167 (1991-92). Evttohusas konkretiserejit ”Nana bistevaš boazodoallu” doahpaga čuvvovaš golmma čuoggá (mihttomeari) bokte:

1. Ekologalaš nanusvuohta
2. Ekonomalaš nanusvuohta
3. Kultuvrralaš nanusvuohta

Dáin mihttomeriin lea siskkáldas oktavuohta. Go lea ekologalaš nanusvuohta, de dalle sáhttá maid leat ekonomalaš nanusvohta ja ovttas bohcidahttet ekologalaš ja ekonomalaš nanusvuohta vejolašvuođa ovdánahttit kultuvrralaš nanusvuođa.  

Ekologalaš nanusvuohta
Ekologalaš nanusvuohta eaktuda garrasit deattuhit guohtumiid hálddašeami vai guohtunbálansa sihkkarastojuvvošii. Dakkár guovlluin gos leat eatnamat guorbagoahtán ferte fas oččodit bálansa. Dan ferte dahkat vai ealáhussii šaddet ovdánahttinvejolašvuođat oanehit ja guhkit áigge vuollái.
Guohtumiid ferte sihkkarastit boazologu heivehemiin ja dainna vugiin ahte eai beare garrasit duohtat guohtuneatnamiid. Diet guoská maid ealáhusa iežas duohtademiide, nu movt bievlavuodjimii, áiddiid ceggemii ja nu ain. Dakkár áššit nu go ee. buorre elliid dearvvašvuohta ja ealuid laskan doarvái guohtumiid dihte leat earenoamáš guovddážis. 

Muđui de eaktuda ulbmil guođohit ja heivehit boazodoalloealáhusa luonddu eavttuid mielde ja nu ahte ollásit seailluha ja ovdánahttá biraskvalitehta. Diet galgá dahkkojuvvot bajit našuvnnalaš nana ovdánahttinulbmiliid ektui.

Ekonomalaš nanusvuohta
Ekonomalaš nanusvuođa eaktun lea ahte biddjojuvvojit gáibádusat buvttadanmunnái dinennávccaide, goluidbeaktilvuhtii, bálkadássái ja sisaboađu juogadeapmái. Gáibádussan lea maid ahte ealáhusa riggodagat ja daid olbmuid lohku geat boazodoalus galget háhkat dietnasa ja barggu dan márkan- ja dinenvejolašvuođaiguin, heivejit oktii. Dán oktavuođas lea guovddážis dat ahte árvoháhkanpotensiála buorebut geavahit. Dás čujuhuvvo dan potensiálii ja daidda vejolašvuođaide mat leat stuorát buvttadangirjáivuođas mas lea vuođđun báikkálaš kultuvra ja árbevierut, báikkálaš reiden, liigeávdnasiid atnin, ja biologalaš buvttadeami optimaliseren.

Kultuvrralaš nanusvuohta
Boazodoallu lea mearrideaddjin das go lea sáhka sámi ássama, kultuvrra ja giela seailluheamis ja ovdánahttimis. Boazodoallodieđáhusa meannudettiin guorrasii Stuoradiggi dasa ahte kultuvrralaš nanusvuohta sisttisdoallá dan ahte fertet sihkkarastit dássedis barggolašvuođa ja dietnasa ealáhusas. Diet guoská earenoamážit oarjel-sámi guovlluide gos eai leat nu ollu sámit ja gos sii orrot bieđgguid. Čielga rápmaeavttut ovttaskas olbmui ealáhusas dagaha boazodoalu sáhttit nannet iežas sajádaga guovddáš sámi kulturguoddin.

Ulbmil eaktuda ahte boazodoallopolitihkka gehččojuvvo sámepolitihkalaš oktavuođas. Ealáhusa materiella vuođu sihkkarastin gártá diekkár oktavuođas leat dárbbašlaš oassin kultuvrralaš nanusvuođas. Ealáhus mearkkaša hui ollu ealli sámi servodagaid bisuheamis ja ovdánahttimis – ekonomalaččat, sosiálalaččat ja kultuvrralaččat.