Historjjálaš arkiiva
Almmustahttináigodat
Historjjálaš arkiivvas gávnnat don ovddeš ráđđehusaid dieđuid, ovdamearkka dihte preassadieđáhusaid, ođđasiid ja sártniid ovddeš ráđđehusáigodagain. Don gávnnat maiddái boarásmuvvan áigeguovdiláššiid dálá ráđđehusain dás. Arkiiva sisttisdoallá dasa lassin dokumeanttaid main lea eahpegustovaš sisdoallu, ovdamearkka dihte boarásmuvvan johtočállosiid.
Sisdoallu mii lea sirdon arkiivii ii ođasmahtto, ja dieđut leat danne historjjálaččat.
Čájeha 2101-2120 oktiibuot 2489 bohtosis.
Sirre: Beaivi Buoremus deaivamat Čále ohcansáni vai sirre buoremus deaivamiid
Ráđđehus sirdá nuppi ceahkkái plánas movt rahpat fas servodaga, duorastaga čuovganeapmái miessemánu 27. b. Dan rájes sáhttet earret eará eambbosat čoahkkanit, ja mánáidgárddit ja skuvllat daid báikkiin gos lea unnán njoammun sáhttet sirdit ruoná
Ráđđehus rievdada boahkuhanstrategiija nu ahte fállet badjel 18-jahkásaš nuoraide boahkuid dan maŋŋá go buohkat badjel 45-jahkásaččat leat boahkuhuvvon. Árvvoštallet maid juohkit eanet boahkuid gielddaide, main guhkit áigge leat leamaš alla
Olbmot, geat leat oktii boahkuhuvvon, leat suddjejuvvon goalmmát vahku rájes boahkuid maŋŋá, ja eanemustá vihttanuppelot vahku daid maŋŋá. Otná rájes besset oktii boahkuhuvvon olbmot čuovvut seammáid ávžžuhusaid, go sii geat leat boahkuhuvvon guktii
- Stuorradiggi lea odne ráđđehusa árvalusa vuođul mearridan Norgii almmolaš nama golmma sámegillii ja kveanagillii, muitala guovlo- ja digitaliserenministtar Linda Hofstad Helleland.
Ráđđehus rahpá servodaga ain eanet, ja dál gustogoahtá servodatdoaimmaid rahpanplána goalmmát muddu. Dál besset eanebut boahtit guossái, eanebut searvat doaluide, eaige nu gallis dárbbaš bargat ruovttukantuvrrain. Mánát ja nuorat besset searvat
Čuovgadat áigi orru boahtimin, muhto dilli lea ain hui eahpesihkkar ja pandemiijaroassu lea muhtumiidda čuohcan hui garrasit. Reviderejuvvon bušeahtas ráđđehus vuoruha doaibmabijuid geahpedit njoammudávdda guhkesáiggeváikkuhusaid ja sin veahkehit
Ráđđehus doibmiibijai regionála njoammuneastadandoaimmaid buot gielddain Vikenis ja Gran gielddas Innlandet fylkkas. Buot 52 gildii mearriduvvui doaibmabidjodássi A, garraseamos ja beaktileamos doaibmabidjodássi. Dearvvašvuođadirektoráhta,
Álgoálbmogiid bissovaš fora (Fora) lea rávvejeaddji ja heivehalli orgána ON:a álgoálbmotáššiid várás. Fora mearridedje ásahit jagi 2001 Ecosoc vuollásaš rávvejeaddji orgánan, ja das lei vuosttamuš čoahkkin miessemánus 2002. Fora ásaheapmi lei
Eai leat nu ollu boahkut, maiguin boahkuhit suoidne-, borge- ja čakčamánus. Álbmotdearvvašvuođainstituhtta (ÁDI) ávžžuha guhkidit guovtti boahkuheami gaskka ja ahte sáhttet geavahit nuppi boahkuheamis nuppi mearkka boahkuid, amaset maŋŋonit
Láidagat ”Norsk innsats for å styrke arbeidet med urfolk i utviklingsarbeidet” (Norgga viggamušat ovddidanbarggus buoridit álgoálbmotbarggu), mat ilbmaduvvojedje jagi 2004, čujuhit dasa maid Norgga doarjja álgoálbmogiidda mearkkaša.
Evttohus Stuoradikki ovdalis mearrádusaid vuođul: Vuoliduvvon bargoaddidivat miessemánus ja geassemánus 2020. Ráđđehus evttoha vuolidit bargoaddidivada njeljiin proseantaovttadagain miessemánus ja geassemánus 2020. Avádahkii V, gos bargoaddidivat
- Buhtadusortnegiid lea dehálaš oažžut doaibmat. Valáštallamii, eaktodáhtolaš suorgái ja kultuvrii guoski buhtadusortnegiid guhkidemiin ja muddemiiguin leat dalle várren badjelaš 1,6 miljárdda kruvnnu dan rájes go corona-njoammudávda leavai Norgii
Ráđđehus háliida viiddidit ortnega man mielde vearuhit opšuvnnaid smávva áiddo álggahuvvon fitnodagain. Ođđa ortnet mearkkaša ahte šaddá álkit háhkat ja bisuhit bargiid, ja dan ahte stuorit fitnodagat ja eanet bargit sáhttet searvat ortnegii.
Mánáid ja nuoraid kultuvra lea mávssolaš vuoruheapmi, ja danin ráđđehus juolluda 20 miljovnna ođđa juolludeapmin dan ulbmilii. Máŋga áŋgiruššama čatnasit mánáid- ja nuoraidkulturdieđáhussii, mii ovddiduvvo 2021 giđa.
Ráđđehus evttoha rievdadusaid stáhtabušehttii veahkehan dihte filbmasuorggi hálddašit njoammudávddaid eastadandoaimmaid corona-njoammudávdda geažil. Stuora filbma- ja ráidobuvttadeamit leat bissehuvvon, ja plánejuvvon buvttadeamit leat maŋiduvvon
2020 giđa ráđđehus evttohii ollislaččabu giellalága, ja čuovvula dál áŋgiruššamiin, mas juolludit 11,5 miljovnna lasi gielaide.
- Vealaheapmi, rasisma ja vaššiságat geahnohuhttet min demokratiija. Danin mii dahkat dál álkibun eaktodáhtolaš organisašuvnnaide ja báikkálaš eiseválddiide čađahit doaimmaid daid vuostá, dadjá kultur- ja dásseárvoministtar Abid Q. Raja.
Ráđđehus háliida movttiidahttit lágidit doaimmaid ja fálaldagaid gehččiide ja sihkkarastit ahte ásahusaid bargit sáhttet ain joatkit barggus. 140 miljovnna kruvnno geavahit musihkka- ja lávdedáiddasuorggi ásahusaide ja 60 miljovnna museaide.
Ráđđehus háliida doalahit dáiddáriid buvttadeami ja doaimmaid, ja nu sihkkarastit máŋggabealat dáidda- ja kulturfálaldaga gehččiide miehtá riikka.