Historjjálaš arkiiva
Almmustahttináigodat
Historjjálaš arkiivvas gávnnat don ovddeš ráđđehusaid dieđuid, ovdamearkka dihte preassadieđáhusaid, ođđasiid ja sártniid ovddeš ráđđehusáigodagain. Don gávnnat maiddái boarásmuvvan áigeguovdiláššiid dálá ráđđehusain dás. Arkiiva sisttisdoallá dasa lassin dokumeanttaid main lea eahpegustovaš sisdoallu, ovdamearkka dihte boarásmuvvan johtočállosiid.
Sisdoallu mii lea sirdon arkiivii ii ođasmahtto, ja dieđut leat danne historjjálaččat.
Čájeha 1501-1520 oktiibuot 2489 bohtosis.
Sirre: Beaivi Buoremus deaivamat Čále ohcansáni vai sirre buoremus deaivamiid
Mánáid ja nuoraid kultuvra lea mávssolaš vuoruheapmi, ja danin ráđđehus juolluda 20 miljovnna ođđa juolludeapmin dan ulbmilii. Máŋga áŋgiruššama čatnasit mánáid- ja nuoraidkulturdieđáhussii, mii ovddiduvvo 2021 giđa.
Ráđđehus evttoha rievdadusaid stáhtabušehttii veahkehan dihte filbmasuorggi hálddašit njoammudávddaid eastadandoaimmaid corona-njoammudávdda geažil. Stuora filbma- ja ráidobuvttadeamit leat bissehuvvon, ja plánejuvvon buvttadeamit leat maŋiduvvon
-Ráđđehusa ulbmil lea láhčit diliid nu ahte sámit besset seailluhit ja ovddidit gielaset, kultuvrraset ja servodateallimeaset. Ráđđehussii lea dehálaš ahte dat speadjalastojuvvo jagi 2021 stáhtabušeahta evttohusas. Ráđđehus evttoha sámi ulbmiliidda
- Vealaheapmi, rasisma ja vaššiságat geahnohuhttet min demokratiija. Danin mii dahkat dál álkibun eaktodáhtolaš organisašuvnnaide ja báikkálaš eiseválddiide čađahit doaimmaid daid vuostá, dadjá kultur- ja dásseárvoministtar Abid Q. Raja.
Norgga ekonomiija lea bures birgen pandemiijaroasus. 2022 stáhtabušeahtas ráđđehus vuoruha doaibmabijuid mat ovddidit ceavzilvuođa servodagas. Mii vuolidat oljoruhtageavaheami dábálaš dássái, veahkehat sin geat roasus leat gillán ja láhčit dili ođđa
Ráđđehus háliida viiddidit ortnega man mielde vearuhit opšuvnnaid smávva áiddo álggahuvvon fitnodagain. Ođđa ortnet mearkkaša ahte šaddá álkit háhkat ja bisuhit bargiid, ja dan ahte stuorit fitnodagat ja eanet bargit sáhttet searvat ortnegii.
Ráđđehus áigu 2021 bušeahttaárvalusain nannet dáidda- ja kultureallima, valáštallama ja eaktodáhtolaš doaimmaid girjáivuođa, nu ahte eambbosat sáhttet daidda searvat.
2020 giđa ráđđehus evttohii ollislaččabu giellalága, ja čuovvula dál áŋgiruššamiin, mas juolludit 11,5 miljovnna lasi gielaide.
Ráđđehus háliida movttiidahttit lágidit doaimmaid ja fálaldagaid gehččiide ja sihkkarastit ahte ásahusaid bargit sáhttet ain joatkit barggus. 140 miljovnna kruvnno geavahit musihkka- ja lávdedáiddasuorggi ásahusaide ja 60 miljovnna museaide.
Ráđđehus háliida doalahit dáiddáriid buvttadeami ja doaimmaid, ja nu sihkkarastit máŋggabealat dáidda- ja kulturfálaldaga gehččiide miehtá riikka.
Norgga-Ruoŧa Boazoguohtunkommišuvdna 1997 Gárvvistuvvon miessemánu 2001 Norsk-Svensk Reinbeitekommisjon 1997 Avgitt mai 2001 Innstilling i PDF-format Samisk- Norsk Samisk - Svensk Kartbok i PDF-format Kart nr. 1 - 48 Kart nr. 49 - 64 Kart nr. 65 -
- Buori ja vuđolaš gulahallama vuođul, mii vássán jagi áigge lea leamaš, ráđđehus lea mearridan leat joatkkekeahttá árvalusain, mas stuorra ovddasvástádus kultursuorggis livččii sirdojuvvon fylkkagielddaide guovlluođastusa oassin, dadjá kultur- ja
Ráđđehus ovddidii odne ođđa giellaláhkaevttohusa. Lága ulbmil lea sihkkarastit dárogiela nationála váldogiellan.
Boazodoalus leat leamaš erenoamáš stuora hástalusat dán dálvvi. Guohtunroassu čuohcá eanaš boazodoalloguovlluide - 75 proseantta buot Norgga bohccuin vásihit dál guohtunroasu. Ráđđehusas lea leamaš lagas ja buorre oktavuohta ealáhusain ja
Lágideaddji: Guovllu- ja digitálaministtar Linda Hofstad Helleland , Eanadoallo- ja biebmoministtar Olaug Vervik Bollestad Kronikk
Ráđđehus várre guhtta miljovnna ruvnno 2020:s bagui joaktit Sámi joatkkaskuvlla ja boazodoalloskuvlla, ja Sámi nationála teáhtera ovttaslokaliserema Guovdageainnus.
Ráđđehus lea mearridan álggahit servodaga ođđasitrahpama njealját muttu golbma vahku dan maŋŋá go leat fállan buot badjel 18-jahkásaččaide vuosttaš boahkuid. Dalle leat buot rávis norgalaččat ožžon vejolašvuođa suddjejuvvot boahkuiguin.
Čuovgadat áigi orru boahtimin, muhto dilli lea ain hui eahpesihkkar ja pandemiijaroassu lea muhtumiidda čuohcan hui garrasit. Reviderejuvvon bušeahtas ráđđehus vuoruha doaibmabijuid geahpedit njoammudávdda guhkesáiggeváikkuhusaid ja sin veahkehit
Ráđđehus čilge dás dárkileappot maid “Dábálaš árgabeaivi nannoseabbo gearggusvuođain” mearkkaša. “Dábálaš árgabeaivi nannoseabbo gearggusvuođain” muddui sirdin dáhpáhuvvá go olbmot eai giksašuva šat nu ollu pandemiijas iežaset árgabeaivvis.