Historjjálaš arkiiva
Almmustahttináigodat
Historjjálaš arkiivvas gávnnat don ovddeš ráđđehusaid dieđuid, ovdamearkka dihte preassadieđáhusaid, ođđasiid ja sártniid ovddeš ráđđehusáigodagain. Don gávnnat maiddái boarásmuvvan áigeguovdiláššiid dálá ráđđehusain dás. Arkiiva sisttisdoallá dasa lassin dokumeanttaid main lea eahpegustovaš sisdoallu, ovdamearkka dihte boarásmuvvan johtočállosiid.
Sisdoallu mii lea sirdon arkiivii ii ođasmahtto, ja dieđut leat danne historjjálaččat.
Čájeha 1701-1720 oktiibuot 2489 bohtosis.
Sirre: Beaivi Buoremus deaivamat Čále ohcansáni vai sirre buoremus deaivamiid
- Mii leat ožžon jienasteddjiid luohttámuša stivret riikka ođđa njeallje jagi, ja go mis lea ruksesruoná eanetlohku, de mii áigut ođasmahttit ja nanusmahttit dan politihka maid mii leat jođihan. Mii áigut gudnejahttimiin hálddašit dan luohttámuša
Birasgáhttendepartemeantta vuoruhansuorggit leat maid luonddudiehtojuohkin ja bagadallan. Ráđđehus árvala lasihit juolludemiid álbmotmeahcceguovddážiidda ja luonddudiehtoguovddážiidda 6,7 miljovnna kruvnnuin.
Kulturdepartemeanta almmuha 5 miljovnna ruvnno kultuvrii fátmmasteaddji bargoeallimis. Nargosajit ja fitnodagat mat leat lihtodan fátmmasteaddji Bargoeallima (FB) ovttasbargošiehtadusa sáhttet ohcat movttiidahttindoarjaga.
- Min politihkalaš rehketdoallu čájeha ahte eanetlohkoráđđehus lea politihka čađahan barggu ja buorredilálašvuođa ovddideapmái. Mii leat bargan norgalaš ekonomiija bisuheapmái ja bargosajiid sihkkarastimii miehtá riikka.
- Maŋimus jagi lea ruđalaš stáđisvuohta buorránan. Iežaskapitála báŋkkuin ja dustenkapitála heaggadáhkádusfitnodagain lea dál mealgat buoret go maid lei jagi dás ovdal. Seammás lea ain eahpečielggas movt Norgga ekonomiija ovdána ovddasguvlui, muhto
Juolludeamit sámi ulbmiliidda dagaha 2011:s sullii 829 miljovnna ruvnno, mii mearkkaša 27 miljovnna ruvnno lassáneami 2010 rájes. 2011 rájes Sámediggi hálddaša sullii 360 miljovnna ruvnno, oktiibuot 13 miljovnna ruvnno lassáneapmi.
Finnmárkku allaskuvla galgá nannet fidnohutkankultuvrra allaskuvllas. Innovašuvdna Norga juolluda 900 000 ruvnno allaskuvlla áŋgiruššamii.
Suodjalusministtar Grete Faremo lei okta dain vuosttaš gussiin dalle go KNM Fridtjof Nansen ja KNM Helge Ingstad ledje goalustuvvon kájái ja bovdejedje álbmoga guossái Oslos.
Ráđđehus stáhtaráđis mearridii odne juolludit gitta 4 miljovnna ruvnno rádjai Eidsvoll-vistti divodeami bienalaš plánenbargui. Dát dáhkida ahte divodanbargu ovdána plána mielde ja galgá gárvvistuvvot ovdal vuođđolága ávvudeami jagi 2014:s.
Stáhta stipeanda ja garantiijasisaboađut dáiddáriid várás lávdegoddi lea juolludan stipeanddaid čuovvovaš joavkkuide: fágagirjjálašvuođačállit, neavttárat/dohkkáneavttárat, teáhtermielbargit ja populáramusihkadahkkit (nuorra/áiddo álggahan
Ráđđehus áigu rievdadit opmodaga regulerema SPU:s. Ođđa reguleremis mearrida Norgga Báŋku investeremiid hivvodaga ja noterekeahtes opmodagain badjerámmas mii vástida 7 proseantta SPU:s. Eai áiggo vuos rahpat investeremiidda noterekeahtes
Norgga ekonomiija ovdána bures. Eanet olbmot leat barggus, ja lassáneapmi lea buorre. Nannánfitnodagat eai leat logi jahkái investeren nu ollu go dál. Positiiva ovdáneapmi orru ain joatkimin. 2019 reviderejuvvon bušeahtas áigu ráđđehus joatkit
Ráđđehus áigu ásahit bissovaš, guhkitáiggi ekonomalaš rámmaid NRK ja njuolga mediadoarjagiid várás, vai vuostáiváldit ožžot eanet einnostahttit eavttuid ja stuorit iešmearrideami. Ráđđehus ásaha maid sorjjaskeahtes mediadoarjjaráđi mii galgá
- Ráđđehus áigu joatkit riikka huksema ja ráhkadit ceavzilis čálgoservodaga. Dat gáibida ođđaáigásaš infrastruktuvrra mas leat beaktilis ja sihkkaris fievrredančovdosat. Mii joatkit johtalusa áŋgiruššama, ja veahkehit dainna lágiin dahkat
Ráđđehus ovddida otne stuoradiggedieđáhusa ođđa regiovnnaid birra. -Mii čuovvolat dál Stuoradikki mearrádusa ja vuođđun dasa lea ahte regiovdnadássi galgá buorebut doaibmat ja váldit ovddasvástádusa guovllu servodatovdáneapmái, cealká Gieldda- ja
Ráđđehus háliida viiddidit heađuštangeatnegasvuođa ja garraseappot kriminaliseret dikkehis bággonáittosdili. Evttohus lea okta máŋgga evttohusas rievdadit ráŋggáštuslága mii dál lea gulaskuddamis.
− Ráđđehus almmuha odne stuoradiggedieđáhusa sámi gielaid, kultuvrra ja servodateallima birra - boahtteáigái ráhkkaneaddji dieđáhus sámepolitihka birra. Sávvamis dieđáhus lohkkojuvvo ja divaštallojuvvo, ja ahte mii oažžut ollu buriid oaiviliid mo
Vaarjelimmie lea njuvvienuhtjemem giehpiedamme 15 prosentinie, mij lea mahte seamma goh 4000 årroehsijjiej nuhjteme. Daelie vijrebe barkedh guktie eenergijenuhtjemem giehpiedidh.