Historjjálaš arkiiva
Almmustahttináigodat
Historjjálaš arkiivvas gávnnat don ovddeš ráđđehusaid dieđuid, ovdamearkka dihte preassadieđáhusaid, ođđasiid ja sártniid ovddeš ráđđehusáigodagain. Don gávnnat maiddái boarásmuvvan áigeguovdiláššiid dálá ráđđehusain dás. Arkiiva sisttisdoallá dasa lassin dokumeanttaid main lea eahpegustovaš sisdoallu, ovdamearkka dihte boarásmuvvan johtočállosiid.
Sisdoallu mii lea sirdon arkiivii ii ođasmahtto, ja dieđut leat danne historjjálaččat.
Čájeha 1861-1880 oktiibuot 2489 bohtosis.
Sirre: Beaivi Buoremus deaivamat Čále ohcansáni vai sirre buoremus deaivamiid
Ráđđehus árvala 40,5 miljárdda kruvnnu sturrosaš suodjalusbušeahta čađahit Suodjalusa guhkesáiggeplána. - Dát lea dehálaš sihkkarastit bistevaš dássejuvvon doaimmaid Suodjalusas, deattuha suodjalusministtar Grete Faremo.
Ráđđehus áigu láhčit dili nu ahte nanne vuovddi árvoháhkanbuktaga miehtá riikka, ja ahte joksá dehálaš energiija-, dálkkádat- ja birasmihttomeriid. Go muoraide šaddá eanet jearru, de ráđđehus áigu láhčit dili dasa ahte norgga vuvddiin lasihit
Ráđđehus vuordá ahte bargomárkana dilli bissu oalle stáđisin ovddasguvlui. Dilli Norgga earrána nu buori ládje eará Eurohpá riikkain gos ain lea alla bargguhisvuohta maŋŋil finánsaroasu.
Ráđđehus háliida eanandoalu miehtá riikka, ja áigu addit eanandoallopolitihka gaskaomiide čielgaset guovlluprofiila. Ráđđehus áigu nannet báikkálaš ja guovlulaš doaibmanmuni ja ásahit Guovlulaš giliovdánahttinprográmmaid.
Ráđđehus háliida eanet jođu ávdin eanandoalloopmodagaide ja unnit opmodagaid eambbo geavahit ássamii ja astoáiggegeavaheapmái. Galgá šaddat álkit oastit viesu dahje astoáiggeopmodaga go čáhkkilis huksensajiid, olgošiljuid ja orrunviesuid várás
Buot biebmu mii vuvdojuvvo Norggas galgá leat sihkkar. Dan galgá sáhttit guorrat visot biebmobuvttadangollosa čađa. Buorre elliidčálgu lea iešalddis mihttomearri, ja lea buorrin servodahkii ja gilvoovdamunnin norgga eanandollui. Ráđđehus áigu sierra
Dálkkádatšiehtadallamat Durban gávpogis leat juo bures álggahuvvon, muhto čoahkkimis vuhtto eahpesihkkarvuohta bohtosiid ektui. Ruoná dálkkádatfoandda ja Kyoto-protokolla boahtteáigi leat deháleamos temát.
2012 stáhtarehketdoalu oljodivoduvvon vuolláibáza šattai 101 miljárdda kruvnnu. Stáhta penšuvdnafoandda 2012 kapitála lassánii 532 miljárdda kruvnnuin. Dan čájeha stáhtarehketdoallu mii ovddiduvvui otne.
Jahkemolsumis oaččui Norga ođđa ja stuorit departemeantta mii almmolaš suorggi galgá ođasmahttit ja ovddidit.
Ráđđehus nanne politiija vuođđogearggusvuođa. Eanet politiijaolbmot galget eambbo hárjehallama vearjuduvvon doaimmaid. Politiijaolbmot geat servet báikkálaš gáhččodoaibmaovttadagaide lasihuvvojit 800 rájes 1200 rádjái. Galgá árvvoštallojuvvot ahte
Ođđajagemánu 1. b. 2014 rájes Norga jođiha davviriikkaid suodjalusovttasbarggu, NORDEFCO. - Mii háliidat ovddidit viidáseappot konkrehta ja geavatlaš ovttasbarggu, suodjalusministtar Ine Eriksen Søreide dadjala.
Máhttoministtar Torbjørn Røe Isaksen háliida eanet rabasvuođa nationála geahččalemiid bohtosiin vai gielddat ja váhnemat daid besset aktiivvalaččat geavahit oahpahusa ovddideapmái.
- Makreallabivdu davvin galgá lasihit ealáhusdoaimmaid mearas ja nannámis, cealká guolástusministtar Elisabeth Aspaker.
Lávdegoddi lea guorahallan Siviilasuodjalusa, Ruovttusuodjalusa ja Liigepolitiijaveaga organiserema sihkkarastin dihte ahte stáhta geavaha veahkkeresurssaid beaktilit stuorát dáhpáhusain. Odne sii geigejedje iežaset čielggadeami justiisa- ja
- Norga lea rikkis servodat buriid almmolaš čálgoortnegiiguin. Mii sáhttit vuovdnát návccain go mis lotnolagaid lea alla čálgu ja smávva erohusat, dadjá ruhtadanministtar Sigbjørn Johnsen. Ovddasguvlui mii boahtit liikká vásihit stuora hástalusaid.
- Jienasteaddjit leat čielgasit cealkán, ahte sii sávvet ođđa politihka, eai dušše ođđa ráđđehusa. 2014 bušeahttaevttohusas mii váldit vuosttaš lávkkiid ođđa ja buoret guvlui. Mii nannet máhttosuorggi, dearvvašvuođa, johtalusa ja dorvobáike- ja
Akte orre faalenasse Tjïelten- jïh regijovnaaledepartemeenteeste gaajhkesidie nuepiem vadta gaskeviermiem nåhtadidh juktie jarkelimmieh raeriestidh sijjen årrometjïeltesne.
Ráđđehus áigu heaittihit árbe- ja skeaŋkadivada jo 2014. - Árbedivat čuohcá dávjá sidjiide, geain leat vuollegis ja dábálaš bálkáboađut, ja olbmot vásihit hui eahpevuoiggalažžan, ahte sii gártet máksit alla divada, go árbejit mánnávuođaruovttu