Historjjálaš arkiiva
Almmustahttináigodat
Historjjálaš arkiivvas gávnnat don ovddeš ráđđehusaid dieđuid, ovdamearkka dihte preassadieđáhusaid, ođđasiid ja sártniid ovddeš ráđđehusáigodagain. Don gávnnat maiddái boarásmuvvan áigeguovdiláššiid dálá ráđđehusain dás. Arkiiva sisttisdoallá dasa lassin dokumeanttaid main lea eahpegustovaš sisdoallu, ovdamearkka dihte boarásmuvvan johtočállosiid.
Sisdoallu mii lea sirdon arkiivii ii ođasmahtto, ja dieđut leat danne historjjálaččat.
Čájeha 481-500 oktiibuot 1719 bohtosis.
Sirre: Beaivi Buoremus deaivamat Čále ohcansáni vai sirre buoremus deaivamiid
Ráđđehus evttoha máŋga láhkarievdadusa suddjen dihte servodaga ja nannen dihte ovttaskasolbmo sihkarvuođa. Galgá šaddat ráŋggáštahtti ráhkkanahttit terrordaguid, vuostáiváldit terrorhárjehallama ja aktiivvalaččat oassálastit terrororganisašuvnnain.
Ráđđehus rievdada ruhtadanortnega priváhta mánáidgárddiide, muhto bisuha dálá gielddalaš máksomearrevuogádaga. Ortnet galgá sihkkarastit ahte buot mánát seammá gielddas ožžot buorre fálaldaga, beroškeahttá lea go priváhta dahje gielddalaš
Ráđđehus árvala geavahit badjel 100 miljovnna kruvnnu ođđa doaibmabijuide čoavdit váttisvuođaid reálafágaid oahpahusas.
Norggas bohtet boahtteáiggis váilut fágabargit. Ráđđehus árvala vuoruhit fidnofágaid áŋgiruššama 93 miljovnna kruvnnuin. Juolludus galgá earret eará geavahuvvot lasihit doarjaga oahpahallifitnodagaide, ja fidnofágaoahpaheddjiid fágalaš lassiohppui.
Nuorra vearredahkkiide gaskal 15 ja 18 jagi sáhttá leat buorre jus ráŋggáštuvvojit ja nu sáhttá čuovvolit sin veahkkedoaimmaiguin, boahtá ovdan Nordland-dutkama oasseraporttas dáid ortnegiid birra. Dát ráŋggáštusat galget leat molssaeaktun dasa ahte
Gielddasuorggi friddjaboađut lassánit gaskal 3,75 ja 4 miljárdda kruvnnu. -Dat lea dehálaš ahte gielddain lea buorre ekonomalaš rámma ja nagodit fállat buriid bálvalusaid Norgga ássiide, cealká gielda- ja ođasmahttinministtar Jan Tore Sanner.
Kulturdepartemeanta lea mearridan sirdit Kulturráđđái gullevaš nationála museadoaimmaid Oslos Bådåddjui. Sirdima mielde čuvvot sullii 10 bargosaji.
Ráđđehus árvala boahtte jahkái 40 miljovnna kruvnnu lasáhusa fanasgáhttendoaimmaide.
- Ráđđehusa johtolaga vuoruheapmi laktá riikka buorebut oktii. Mii hukset luottaid ja ruovdemáđija jođáneappot go ovdal, ja mii vuoruhit teknologiija. Dakko bokte láhčit mii geahppaseappot árgabeaivvi eanas olbmuide, nannet ealáhusaid
- Ráđđehus lea láhčán buoret bálgá norgga ekonomiijai, nu ahte dat čoavdá mávssolaš doaimmaid dálá dilis ja ráhkkanahttá Norgga boahtteáigái. Mii leat ollašuhttán doaimmaid, mat álkidahttet ekonomiija nuppástuhttimiid, ja maiguin nannet ovdáneami ja
Ráđđehus háliida viiddidit heađuštangeatnegasvuođa ja garraseappot kriminaliseret dikkehis bággonáittosdili. Evttohus lea okta máŋgga evttohusas rievdadit ráŋggáštuslága mii dál lea gulaskuddamis.
ON váldočoahkkin lea mearridan ahte 2019 galgá leat riikkaidgaskasaš eamiálbmotgielaid jahki.
Birasgáhttenministtar Knut Arild Hareide lea odne rahpan Birasgáhttendepartemeantta interneahttasiidduid Guovdageainnus Finnmárkkus. www.biras.no lea okta dain vátna domenenamain sámegillii mii lea geavahusas min riikkas, ja lea vuosttaš mii
2017 stáhtabušeahtas evttoha ráđđehus muhtun viiddidemiid lassiárvodivatbuhtadusa ortnegis suohkansuorgái. Evttohusain lea okta siskkildit ásodatservviid ja eaiggátsekšuvdnasearveopmodagaid gos ássit dárbbašit veahki ja fuolahusa.
Ráđđehus árvala 25 miljovnna kruvnno lassijuolludeami lassiárvobuhtadussii valáštallanrusttegiid huksemiid oktavuođas. Árvaluvvon lassijuolludeapmi mielddisbuktá, ahte ollislaš juolludeapmi lassiárvobuhtadussii lea dál125 miljovnna kruvnnu. Dát
Ráđđehus árvala reviderejuvvon nationálabušeahtas 2015 lasihit 4 miljovnna gulahallandoaibmabijuide ja eará doaibmabijuide eastadit radikaliserema.
Ođđajagimánu 1.b.2020 rájes ovttastahtto Hámmerfeastta suohkan ja Fálesnuori suohkan oktan suohkanin. Ođđa suohkana namma dárogillii šaddá Hammerfest kommune ja sámegillii fas Hámmerfeastta suohkan. Dan lea Gielda- ja ođasmahttindepartemeanta
Karin Tuolja Johkamohkis eret Ruoŧas ja Jekaterina Mechkina Murmánskkas eret Ruoššas oažžuba davviriikkalaš Gollegiella giellabálkkašumi 2018:s.
- 2019 bušeahtas áigu ráđđehus ain nannet árra árjabidjama mánáidgárddiin ja skuvllain. Šaddá nuvttá guovddášáigi 2-jahkásaččaide, eanet oahpaheaddjit skuvllain ja ain vuoruhat oahpaheddjiid joatkkaoahpu. Ráđđehus nanne maiddái fidnofágaloktema, ja
Ovttasbargoráđđehusa ruhtajuolludusat sierra sámi ulbmiliidda evttohuvvojit 624,6 miljovnna kruvdnui jagis 2006, mii jagis 2005 lei 598,3 miljovnna kruvnno. (14.10.2005)