Historjjálaš arkiiva
Almmustahttináigodat
Historjjálaš arkiivvas gávnnat don ovddeš ráđđehusaid dieđuid, ovdamearkka dihte preassadieđáhusaid, ođđasiid ja sártniid ovddeš ráđđehusáigodagain. Don gávnnat maiddái boarásmuvvan áigeguovdiláššiid dálá ráđđehusain dás. Arkiiva sisttisdoallá dasa lassin dokumeanttaid main lea eahpegustovaš sisdoallu, ovdamearkka dihte boarásmuvvan johtočállosiid.
Sisdoallu mii lea sirdon arkiivii ii ođasmahtto, ja dieđut leat danne historjjálaččat.
Čájeha 541-560 oktiibuot 1721 bohtosis.
Sirre: Beaivi Buoremus deaivamat Čále ohcansáni vai sirre buoremus deaivamiid
Ráđđehus ovddida bušeahta barggaheapmái, doaimmaide ja nuppástuhttimiidda. Bušeahttaárvalus galggašii váikkuhit dasa ahte buoridit dálkkádat- ja birasteknologiija ja álggahit ođđa ruoná bargosajiid. Seammás háliidat vuoruhit dálkkádatseasti
Ráđđehus ovddida otne bušeahta mii vuoruha barggaheami, doaimmaid ja nuppástuhttim.
Ráđđehusa kulturpolitihkka galgá váikkuhit dakkár kultureallimii mas báikkálaš beroštupmi lea vuođus. Kultuvra lea doppe gos olbmot leat. Fápmoviiddideapmi ja guovlluid nannen leat danne dehálaš cakkit boahttevaš jagiid kulturpolitihkas.
Ii oktage ráđđehus leat vuoruhan kvalitehta mánáidgárddiin nu ollu go dát ráđđehus. Ráđđehus árvala jagi 2016 geavahit 440 miljovnna kruvnnu áŋgiruššat kvalitehta ovdii. Dat lea historjjálaš dáhpáhus ahte mánáidgárddit ožžot seammalágan eavttuid,
• 7 miljovnna ruvnno antibiotihkaresisteanta bargama vuostá. • Viiddidit Statskog vuvddiid vuovdima 150.000 mihtuin. • Liige 3 miljovnna ruvnno elliidpolitiijai. • Lasihit juolludemiid dálkkádatdoaibmabijuide vuvddiin 33 miljovnna ruvnnuin. Dát leat
Ráđđehusa juolluda ovtta miljovnna ruvnno davvisámegiela grammatihkka prográmma ovdánahttimii. Dasa lassin juolludit maiddái ovtta miljovnna ruvnno kvena giela ja kultuvrra áŋgiruššandoaimmaide. - Lea dehálaš ahte mii láhččet buoret vejolašvuođa
- Jagi 2016 bušeahtas mii láhčet buori vuođu dustet daid hástalusaid mat norgga ekonomiijas leat ovddasguvlui. Bušeahtta dagaha ahte barggaheapmi lassána, eastada bargguhisvuođa lassáneami unnit doaimma dihte oljobohkandoaimmas. Ráđđehus ovddida
- Lea illudahtti oaidnit man ollu oskuservodagat, eaktodáhtolaš ja ideála organisašuvnnat, suohkanat ja ovttaskas olbmot beroštit ja servet gulahallanbargui ja nu leat mielde eastadeames radikaliserema, cealká kulturministtar Thorhild Widvey.
Odne almmuhuvvo geahččalanprojeakta Spealut olgomáilbmái. Dát lea ovttasbargoprojeakta gaskal Kulturdepartemeanta, Norgga filbmainstituhtta ja Innovašuvdna Norgga. Prográmma galgá doarjut ja veahkehit norgga dihtorspeallan fitnodagaid, main leat
Otne lea riikka stuorimus dutkaninstituhtta NIBIO ásahuvvon ja váldá badjelasas Bioforsk doaimmaid ja bargiid, Norgga vuovde- ja eanadatinstituhta ja Norgga eanadoalloekonomiija dutkaninstituhta. Ráđđehusas leat stuora vuordámušat dasa ahte ođđa
Eanadoallodirektoráhta almmuhii ikte Finnmárkku boazologu ja dat čájeha ahte eanaš boazoeaiggádat leat geahpedan boazologuset geahpedanmearrádusaid mielde. Nuorta- ja Oarje-Finnmárkku boazolohku lea oktiibuot 148 800 bohcco. - Mun háliidan rámidit
Justiisa- ja gearggusvuođadepartemeanta lea Politiijadirektoráhta fágalaš ávžžuhusa vuođul miehtan joatkit gaskaáigásaš vearjogeavahanlobi golggotmánu 15.b.2015 rádjái.
Ráđđehus rievdada Kultuvrralaš skuvlalávkka (KS) organiserenvuogádaga ja juolluda seammás ortnegii 12,2 miljovnna kruvnnu.
Stáhtaministtar Erna Solberg lea otne sádden reivve EO-njunnošiidda ahte Norga háliida ain joatkit gulahallama Gaskaábi váttis dili birra. Norgga ráđđehusas lea dál áigumuš sáddet skiippa dán guvlui nu johtilit go vejolaš.
Odne, borgemánu 9.beaivvi ávvudat mii ON riikkaidgaskasaš eamiálbmotbeaivvi. Máilmmi eamiálbmotbeaivi dohkkehuvvui 1994:s ON váldočoahkkimis, ja beivviin čalmmustuvvo ON eamiálbmotbargojoavkku vuosttaš čoahkkin , mii dollojuvvui 1982:s.
- Mun sávan lihku bargguin didjiide geat dál galgabehtet šaddat ođđa sámi ofelažžan. Dis lea gelddolaš áigi ovddabealde goas oahppabehtet olu, dajai stáhtačálli Anne Karin Olli, go son čájehii ođđa sámi ofelaččaid Márkomeannu-festiválas Evenáššis
- Norgga dáidda- ja kultursuorggis leat stuora vejolašvuođat buoridit Norgga gilvalannávccaid. Lean ilus go leat ožžon nie čeahpes ja bures lihkostuvvan vehkiid rávvet movt buoremusat lihkostuvvat máilmmiviidosaš gilvvus, mii dál dáhpáhuvvá
Rovdata logut čájehit ahte máddodatmearri mannan dálvvi gumppiid guovdu lea leamaš vuollelis mearriduvvon máddodatmeari. 2010 rájes leamaš gumpelohku Norggas seamma dásis go máddodatmearri mii lea golbma čivgama jahkásaččat.
Albbasnálli lea fas lassánan maŋŋil go dat máŋga jagi leamaš hui vuollin. Dán jagi logut čájehit ahte ovdal bivdoáiggi 2015 ledje 60,5 čivgama Norggas, mii lea uhcit go máddodatmearri mii lea 65 čivgama jahkásaččat. Rovdata diimmá logut čájehedje
Dál eai sáhte priváhtaolbmot šat oastit kjemikálaid ráhkadan dihte bombbaid.