Historjjálaš arkiiva
Almmustahttináigodat
Historjjálaš arkiivvas gávnnat don ovddeš ráđđehusaid dieđuid, ovdamearkka dihte preassadieđáhusaid, ođđasiid ja sártniid ovddeš ráđđehusáigodagain. Don gávnnat maiddái boarásmuvvan áigeguovdiláššiid dálá ráđđehusain dás. Arkiiva sisttisdoallá dasa lassin dokumeanttaid main lea eahpegustovaš sisdoallu, ovdamearkka dihte boarásmuvvan johtočállosiid.
Sisdoallu mii lea sirdon arkiivii ii ođasmahtto, ja dieđut leat danne historjjálaččat.
Čájeha 901-920 oktiibuot 1719 bohtosis.
Sirre: Beaivi Buoremus deaivamat Čále ohcansáni vai sirre buoremus deaivamiid
Ráđđehus áigu nannet mearrabirrasiid ekovuogádagaid ja vieris ávdnasiid geahču. Barentsábi hálddašanplánas ráđđehus árvala ásahit ráđđeaddi joavkku, mii goziha Barentsábi, ja man Mearradutkaninstituhtta jođiha.
Davviriikkalaš sámi giellabálkkašupmi - Gollegiella - juhkkojuvvui Davviriikkaid ministariid ja sámediggepresideanttaid čoahkkimis, Helssegis, skábmamánu 18. beaivve 2020.
Stáhtaráđđi Bjarne Håkon Hansen lágidii odne sámediggepresideanttaid ja Suoma, Ruoŧa ja Norgga sámiáššiid ministariid jahkásaš oktasaščoahkkima. Čoahkkimis geigejuvvui Davviriikkalaš giellabálkkášupmi - Gollegiella - nuppes.
Ráđđehus evttoha 2009 bušeahtas ahte Tromsø Symfoniorkester oažžu lasihuvvot dorjaga 1 miljon ruvnnuin 13,4 miljon ruvdnun. - Lassáneapmi Tromsø Symfoniorkester:ii lea oassi áŋgiruššamis ásahit davvinorgalaš symfoniijaorkertera, Arctic Orchestra.
-Suoidnemánu 22.beaivii kommišuvdna čállá: “Bargu ferte dahkkojuvvot”. Dán hástalusa válddán badjelassan stuora vuollegašvuođain. Lean bidjan erenoamáš fuomášumi jođiheaddji- ja kulturhástalusaide politiija suorggis. Lea áibbas čielggas ahte DGT ja
- Lea suohtas oaidnit ahte sámi álbmotbeaivi lea stuora beaivi goas ollugat čoahkkanit ávvudit. Odne lágiduvvojit doalut sihke mánáidgárddiin ja skuvllain, čoahkkebáikkiin ja gávpogiin miehtá riikka, dadjá Gielda- ja ođasmahttinministtar Jan Tore
Kulturdepartemeanta almmuha ruđaid gulahallanbargui ja eará doaimmaide mat ovddidit guovttebeallásaš ipmárdusa ja gudnečájeheami iešguđetge osko- ja eallinoainnu servodagaid gaskkas ja oktasaš árvvut mat leat vuođđun servodaga huksemis, dahje
Ođasmahttin-, hálddahus- ja girkoministtar Rigmor Aasrud galleda Evenášši guovvamánu 10. beaivvi. Doppe son áigu almmuhit ráđđehusa sámegielaid doaibmaplána stáhtusa, ja áigu earret eará finadit Boltås skuvlla.
Ráđđehus nammada otne almmolaš čielggadanlávdegotti guorahallat veahkaválddálašvuođa buhtadusortnega ja árvvoštallat dárbbu rievdadit buhtadusa sin várás geat leat vásihan duođalaš rihkolašvuođa.
Ráđđehus lea odne árvalan ođđa, čavgadut njuolggadusaid almmolaš háhkamiidda. Dat veahkehit gálvo- ja bálvaluslágideddjiid, geat ovdal eai leat birgen gilvvus, sihkkarastit vuoigatvuođaideaset.
Norgga Boazosápmelaččaid Riikkasearvi (NBR) válljii duorastaga guovvamánu 17. beaivvi botket 2011/2012 boazodoallošiehtadallamiid Stáhtain. Lea vuošttaš geardde šiehtusa áigodagas ahte boazodoallošiehtadallamat boatkanit.
Movt galggašii mánáidfárrehanáššiid gieđahallat buorebut? Otne geigejuvvojedje máŋga árvalusa Justiisa- ja gearggusvuođadepartementii. Bargojoavku lea geahčadan njuolggadusaid, organiserema ja movt internationála mánáidfárrehannáššit leat
Biebmonašuvdna Norga galgá sihkkarastit doarvái biepmu, dorvvolaš biepmu ja biebmovalljivuođa. Buvttadit biepmu báikkálaš identitehtain šaddá deháleamos nannensuorgin vai biebmosuorggis ihtet ođđa ealáhusat. Ráđđehus áigu árvvoštallat čuovvolit
Luondu balánssas lea iešalddis mihttomearri ja lea dárbbašlaš eaktun buot eanandoalloealáhusaide. Sihkkarastin dihte ahte dálá álbmogis ja boahtteáiggi buolvvain lea gávdnamis doarvái ja sihkkaris biebmu, energiija ja vuovddis muorat, de eanandoalu
2012 stáhtabušeahta árvalusastis Gielda- ja guovlodepartemeanta lasiha Ungt entreprenørskap -searvvi doarjaga 2 miljovnnain kruvnnuin, nu ahte doarjja šaddá oktiibuot 13 miljovnna kruvnno.
Ráđđehus árvala juolludit 40 miljovnna kruvnno ođđa ealáhusgárdeprográmmii SIVA olis.
Gielda- ja ođasmahttindepartemeanta háliida vuoruhit guovlulaš proseassaid, ja juolluda Sámediggái doarjaga bargat gieldaođastusain.
Ráđđehusa 2013 bušeahttaárvalus lea heivehuvvon bures ekonomiija dillái, mas lea ollu riikkaidgaskasaš ráfehisvuohta. - Go eat geavat nu valjis oljoruđaid, de sihkkarastit bargosajiid dakkár fitnodagain, main lea garra gilvu, ruhtadanministtar
- Norga lea birgen buorebut go eanaš eará riikkat finánsakriissas. Ekonomalaš politihka váldodoaibmamuš lea doalahit barggaheami badjin ja barggohisvuođa vuollin. Das mii leat bures lihkostuvvan. Dál mii hukset viidáseappot dáid buriid bohtosiid ala
- Ráđđehus árvala vuolidit ođđasit registrerema divada nuppi jagi maŋŋálaga. Seammás mii bargat ain dan ovdii, ahte nannet biiladivadiid birasprofiilla, ruhtadanministtar Sigbjørn Johnsen dadjala.