Historjjálaš arkiiva
Almmustahttináigodat
Historjjálaš arkiivvas gávnnat don ovddeš ráđđehusaid dieđuid, ovdamearkka dihte preassadieđáhusaid, ođđasiid ja sártniid ovddeš ráđđehusáigodagain. Don gávnnat maiddái boarásmuvvan áigeguovdiláššiid dálá ráđđehusain dás. Arkiiva sisttisdoallá dasa lassin dokumeanttaid main lea eahpegustovaš sisdoallu, ovdamearkka dihte boarásmuvvan johtočállosiid.
Sisdoallu mii lea sirdon arkiivii ii ođasmahtto, ja dieđut leat danne historjjálaččat.
Čájeha 1201-1220 oktiibuot 1719 bohtosis.
Sirre: Beaivi Buoremus deaivamat Čále ohcansáni vai sirre buoremus deaivamiid
Siri Hatlen lea odne nammaduvvon nuoraid - OG 2016 ráhkkaneami ja čađaheami organisašuvdnalávdegotti stivrajođiheaddjin.
Ráđđehus lea nammadan stivrenjoavkku čielggadit ja árvalit muitobácciid maŋŋil suoidnemánu 22.beaivve fallehemiid.
Oslo Economics lea Kulturdepartemeantta gohččuma mielde gárvvistan raportta girjjálašvuođa- ja giellapolitihkalaš gaskaomiid birra mii lea oassin girječielggadeamis. Oeconomica ja advokáhtakantuvra Simonsen leat maiddái searvan dán bargui. Raporta
-Maŋimuš jagiid lea kultuvra vásihan historjjálaš áŋggirdeami. Boahttevaš jagiid hástalus lea movt oažžut eambbosiid geavahit dáidda- ja kulturfálaldagaid mat juo gávdnojit, dadjá kulturministtar Anniken Huitfeldt.
- 2006 rájes lea johtolagas sorbmašuvvan ja garrasit vaháguvvan olbmuid lohku geahppánan 22 proseanttain. Dáinna bušeahtain lahkonit vuot ráđđehusa ulbmila, man mielde ii oktage galgga jápmit iige vaháguvvat, johtalusministtar Magnhild Meltveit
- Historjjálaččat stuorra johtolatbušeahtta addá vejolašvuođa juolludit geainnuide čielgasit eanet ruđa go ovdal. Nu oažžut buoret geainnuid. Gávcci stuorra prošeavtta gárvánit boahtte jagi. Logi ođđa stuorra prošektii juolludit álgoruđa
- 2012 stáhtabušeahta evttohus mielddisbuktá stuora lassánemiid geainnuide ja ruovdemáđiijaide. Dasto ráđđehus čuovvu Našunála fievrredanplána 2010-2019 go joatká lasiheame ruhtajuolludemiid geainnuide ja ruovdemáđiijaide, dadjá johtalusministtar
Measta njealljelogi suohkana ja fylkkagieldda ledje vuolgán Osloi searvat gulahallančoahkkimii Suodjalusa guhkesáiggeplána birra.
Bargodepartemeanta sávvá dárkilat bálkágoargŋuma mearrideami mii galgá ádnot vuođđun go muddet álbmotoaju vuođđosupmi ja penšuvnnaid. Álbmotoadjolága muddenmearrádusat leat sáddejuvvon gulaskuddamii.
Norgga boazosápmelaččaid riikkasearvi (NBR) geigii ođđajagemánu 9. b. 2012 Stáhtii Eanandoallo- ja biebmodepartemeantta bokte iežas gáibádusa 2012/2013 boazodoallošiehtadusa ráđđádallamiidda.
Ráđđehus lea mearridan cegget guokte muitobácci maŋŋil suoidnemánu 22.beaivve, sihke Osloi ja Utøyai. Ráđđehus nammada stivrenjoavkku čielggadit ja árvalit muitobácciid hámi. Muitobáccit galget gudnejahttit sin geat leat duššan, heakkas beassan,
- Norga lea otne fállan 55 miljárdda kruvnnu sturrosaš loana Riikkaidgaskasaš valuhttafondii (IMF) stargadit eurohpalaš ja internašunála ekonomiija ja nu suddjet Norgga ekonomiija ja bargosajiid, cealká stáhtaministtar Jens Stoltenberg.
Doavttirdieđihuvvon buozalmasjávkan Finnmárkkus ja Oslos lea njiedjan 25 ja 23 proseanttain 2001 goalmmát njealjádasjagis dán jagi goalmmát njealjádasjagi rádjai. Ovcci fylkkat leat dán áigodagas geahpidan doavttirdieđihuvvon buozalmasjávkama badjel
Norgga garra ávžžuhusain soabadit gaskaneaset čoavdásii dálkkádatmoivi Durban čoahkkimis, 30 diimmu badjeláiggis. Vuosttas geardde leat India, Kina ja USA riikkat miehtan searvat prosessii oaččuhit áigái boahttevaš juridihkalaš šiehtadusa dainna
Dálkkádatšiehtadallamat Durban gávpogis leat juo bures álggahuvvon, muhto čoahkkimis vuhtto eahpesihkkarvuohta bohtosiid ektui. Ruoná dálkkádatfoandda ja Kyoto-protokolla boahtteáigi leat deháleamos temát.
Buot biebmu mii vuvdojuvvo Norggas galgá leat sihkkar. Dan galgá sáhttit guorrat visot biebmobuvttadangollosa čađa. Buorre elliidčálgu lea iešalddis mihttomearri, ja lea buorrin servodahkii ja gilvoovdamunnin norgga eanandollui. Ráđđehus áigu sierra
Ráđđehus háliida eanet jođu ávdin eanandoalloopmodagaide ja unnit opmodagaid eambbo geavahit ássamii ja astoáiggegeavaheapmái. Galgá šaddat álkit oastit viesu dahje astoáiggeopmodaga go čáhkkilis huksensajiid, olgošiljuid ja orrunviesuid várás
Luondu balánssas lea iešalddis mihttomearri ja lea dárbbašlaš eaktun buot eanandoalloealáhusaide. Sihkkarastin dihte ahte dálá álbmogis ja boahtteáiggi buolvvain lea gávdnamis doarvái ja sihkkaris biebmu, energiija ja vuovddis muorat, de eanandoalu
Ráđđehus háliida eanandoalu miehtá riikka, ja áigu addit eanandoallopolitihka gaskaomiide čielgaset guovlluprofiila. Ráđđehus áigu nannet báikkálaš ja guovlulaš doaibmanmuni ja ásahit Guovlulaš giliovdánahttinprográmmaid.
Biebmonašuvdna Norga galgá sihkkarastit doarvái biepmu, dorvvolaš biepmu ja biebmovalljivuođa. Buvttadit biepmu báikkálaš identitehtain šaddá deháleamos nannensuorgin vai biebmosuorggis ihtet ođđa ealáhusat. Ráđđehus áigu árvvoštallat čuovvolit