Historjjálaš arkiiva
Almmustahttináigodat
Historjjálaš arkiivvas gávnnat don ovddeš ráđđehusaid dieđuid, ovdamearkka dihte preassadieđáhusaid, ođđasiid ja sártniid ovddeš ráđđehusáigodagain. Don gávnnat maiddái boarásmuvvan áigeguovdiláššiid dálá ráđđehusain dás. Arkiiva sisttisdoallá dasa lassin dokumeanttaid main lea eahpegustovaš sisdoallu, ovdamearkka dihte boarásmuvvan johtočállosiid.
Sisdoallu mii lea sirdon arkiivii ii ođasmahtto, ja dieđut leat danne historjjálaččat.
Čájeha 1261-1280 oktiibuot 1719 bohtosis.
Sirre: Beaivi Buoremus deaivamat Čále ohcansáni vai sirre buoremus deaivamiid
-Ráđđehus evttoha ođđa 20 miljovnna sturrosaš doarjaga jagi 2012 bušeahtas buoridan dihtii viessofálaldaga gielddain gos lea smávva ja eahpesihkkaris viessomárkan ja/dahje viessováilivuohta, muitala gielda- ja guovloministtar Liv Signe Navarsete.
Ráđđehus árvala juolludit oktiibuot 843 miljovnna kruvnnu sámi ulbmiliidda 2012. Dat lea sullii 17 miljovnna kruvnno eanet go diibmá. Jagi 2012 Sámediggi hálddaša 371 miljovnna kruvnno, maid sierra departemeanttat juolludit, ja dat lea sullii 11
Ráđđehus árvala, ahte gielddaid boađut lassánit reálalaččat vihtta miljárdda kruvnno 2012. - Realisttalaš bušeahtas mii vuoruhit gielddaid, gielda- ja guovluministtar Liv Signe Navarsete dadjala.
Ođđa raporta čájeha, ahte Norgga alla leavttu govdaoallefálaldat viidu dađistaga. - Jođánut govdaoalleoktavuođaid vehkiin olbmot sáhttet heivehit bargovugiid, árvoráhkadeapmi lassána ja biras seastášuvvá, ođasmahttinministtar Rigmor Aasrud cealká.
Ođasmahttindepartemeanta ásaha gaskaboddasaš doarjjaortnega govdaoali (bredbånd) huksemii. Doarjjaortnega rámma lea 15 miljovnna kruvnno ja dainna áigot ordnet govdaoali dakkár guovlluide, maidda viiddideapmi ii ruđalaččat gánnet dálá dilis.
Moanat prošeavttat miehtá riikka ožžot ruđaid ássanmiela prošeavtta bargguide. - Lea leamašan gáibideaddji bargu válljet buoremusaid buot 182 ohcamušaid gaskkas. Okta dain prošeavttain lea Davvi-Romssa guovlluráđđi ovddidan, lohká gielda- ja
Moanat prošeavttat miehtá riikka ožžot ruhtadoarjagiid ovddidit ássanmiela. - Lea leamaš gáibideaddji bargu válljet 182 ohcamušaid gaskkas daid buoremus prošeavttaid. Okta dáin prošeavttain lea Unjárgga gielddas, lohká gielda- ja guovloministtar Liv
Divvun, sámegielat riektačállinreaidu, lea dál ásahuvvon bistevaš ortnegiin Romssa Universitehtas. Prošeavtta čuovvoleami ja ovdánahttima ovddasvástádus sirdojuvvo odne virggálaččat Sámedikkis universitehtii.
- Almmolaš DT-vuogádagaid ođđa standardiseren gáibádusat dahket vejolažžan geavahit sámegiela olu almmolaš surggiin, cealká sámeministtar Rigmor Aasrud.
Ođasmahttin-, hálddahus- ja girkoministtar Rigmor Aasrud galleda Kárášjoga geassemánu 28.b.2011 ja áigu oasálastit politihkalaš čoahkkimis Sámedikkiin mii dollojuvvo oktii jahkebealis. Stáhtaráđđi áigu maid galledit NRK Sápmi.
Suohkanbáhppa Olav Øygard (54) lea stáhtaráđis otne nammaduvvon proavásin Álttá proavásgoddái Davvi-Hålogalándda bismagottis.
Guolástus- ja riddoministtar ja sámediggeráđđi leaba otne čađahan ráđđádallamiid das mo čuovvolit Finnmárkku riddoguolástuslávdegotti árvalusaid ja soahpan evttohuvvon doaimmaid ektui.
FAD juolluda jagi 2011:s váile 2,3 miljovnna ruvnno Nordlándda Fylkkamánni bargui Ráđđehusa sámegielaid doaibmaplánain. Nordlándda fylkkamánni lea maiddái válljejuvvon leat geahččalanfylkan bargamis sámi áššiiguin fylkkamánneámmáhin, mas
Borramušgávpeovttastusaid lávdegoddi čájeha fápmoguorahallamisttis ”Mat, Makt og avmakt - om styrkeforholdene i verdikjeden for mat” ahte stuorra borramušgávpeovttastusaid fápmu lea áiggi mielde lassánan árvoviđjjiid eará lađđasiid ektui.
Borramušgávpeovttastusaid lávdegoddi čájeha fápmoguorahallamisttis ”Mat, Makt og avmakt - om styrkeforholdene i verdikjeden for mat” ahte stuorra borramušgávpeovttastusaid fápmu lea áiggi mielde lassánan árvoviđjjiid eará lađđasiid ektui.
Ráđđehus lea dál láhčen vejolašvuođa goallostit almmolaš bálvalusaid fierpmádahkii eanemus geavahuvvon sámegielain, davvisámegielain.
Ráđđehus lasiha doarjaga, mainna nannejit ja ovddidit mátta- ja julevsámegiela, ja juolluda 2 350 000 kruvnno sierralágan doaimmaide, maid Nordlándda fylkkamánni lágida. Ráđđehus doarju dasa lassin biŧonsámegiela ja nuortalašgiela giella- ja
Tromssa universitehta oažžu ráđđehusas 955 000 kruvnno doarjaga digitála reaidduid ovddideapmái, mat álkidahttet sámegielaid geavaheami. Ruđat geavahuvvojit golmma sierra prošektii.
Operatevra Statoil lea searválagaid ENIiin ja Petoroin gávdnan oljju Skrugard oljobohkanguovllus oarjedavábealde Hámmarfeastta. Dát lea stuorimus petroleagávnnus Barentsábis maŋŋil Goliat mii dáhpáhuvai jagi 2000.
- Lei áibbas riekta ahte Norga válddi oasi ovddasvástádusas suddjemis siviila álbmoga Libyas, dajai stáhtaministtar Jens Stoltenberg čilgehusastis Stuorradiggái odne doaimmaid birra Libyas.