Historjjálaš arkiiva
Almmustahttináigodat
Historjjálaš arkiivvas gávnnat don ovddeš ráđđehusaid dieđuid, ovdamearkka dihte preassadieđáhusaid, ođđasiid ja sártniid ovddeš ráđđehusáigodagain. Don gávnnat maiddái boarásmuvvan áigeguovdiláššiid dálá ráđđehusain dás. Arkiiva sisttisdoallá dasa lassin dokumeanttaid main lea eahpegustovaš sisdoallu, ovdamearkka dihte boarásmuvvan johtočállosiid.
Sisdoallu mii lea sirdon arkiivii ii ođasmahtto, ja dieđut leat danne historjjálaččat.
Čájeha 1361-1380 oktiibuot 1719 bohtosis.
Sirre: Beaivi Buoremus deaivamat Čále ohcansáni vai sirre buoremus deaivamiid
- Mii dárbbašat eanet dieđuid maiddái daid smávit sámi gielaid birra vai dat boahtte áiggis ain galget seailut nana ja ceavzilis giellan, dadjá ođasmahttin-, hálddahus- ja girkoministtar Rigmor Aasrud. Ruđat mat galget nannet åarjel- ja
Medtie 1000 dåaroenierh Hiejmevaarjelimmien dahkoedåehkijste Østlaantesne leah haarjeneminie disse mij lea Hiejmevaarjelimmien uvtemesth barkoe - almetjh vaarjelidh jïh vihkeles infrastruktuvre.
Suodjalusministtar Grete Faremo lei guossoheaddji iežas davviriikkalaš kollegaide go sii deaivvadedje Birggonis miessemánu 20. - 21. b. Okta čoahkkima dehálaš fáttáin lei dat suorggit main oktasaš, davviriikkalaš čovdosat sáhttet buorebut dustet
- Bija boahttevaš fiberjohtasiidda bohcciid, ovttastahte goaivunbargguid ja ále bija nu alla gáibádusaid dasa man čiekŋalat goivvohagat galget leat. Dainna lágiin servodat sáhttá seastit miljárddaid seammás go nu olusat go vejolaš ožžot
Eai goassege ovdal leat atnán eanet ruđaid kvaliteahtabuorideapmái mánáidgárddis. Ráđđehus áigu adnit 60 miljovnna ruvnno nannet mánáidgárdebargiid gelbbolašvuođa. Seammás hálbu mánáidgárdi daid bearrašiidda geain leat vuollegis bálkkát.
Ráđđehus nanne Norgga áŋgiruššama arvevuvddiid seailluheami ovdii. Dálkkádat- ja birasdepartemeantta boahtte jagi bušeahtas juolludit dálkkádat- ja vuovdeprošektii golbma miljárdda kruvnno. Nu olahit dál vuosttaš háve dási, mii álggus lohpiduvvui
- Ráđđehusa árvalusat, maid mii dál ovddidit, geahpedit ollislaš vearu ja divadiid badjel 15 miljárddain kruvnnuin dan rájes go mii leat stivregoahtán. Dainna mii leat čielgasit rievdadan vearropolitihka, nu ahte dat ovddida šaddama ja buorredili,
Ráđđehus áigumuš lea buoridit doaibmannávcca ja kvaliteahta fuolahusbálvalusain, vai ovddasguvlui galgat sáhttit fállat buoret bálvalus go maid odne dahkat.
Jus galgá ásahit buori dearvvašvuođabálvalusa mas buohcci lea guovddážis de fertejit buori DGT-čovdosat leat sajis ja gávdnomis. Danin ráđđehus evttoha nannet DGT-barggu 80 miljovnna ruvnnuin 2015 stáhtabušeahtas.
Ohcamii ja gádjumii Arktisas lea ovttasbargošiehtadus fámus ođđajagimánu 19.b. rájes. Šiehtadusa leat soahpan dat gávcci Arktalaš Ráđi miellahttoriikka; Canada, Dánmárku, Suopma, Islánda, Norga, Ruošša, Ruoŧŧa ja USA.
- Ođđa láhkaevttohus dan birra ahte vuolleahkásaččaid gáhttet vahátlaš ealligovvaprográmmaid vuostá lea odne sáddejuvvon gulaskuddamii. Mii háliidit eambbo mediasorjjasmeahttun, konsekveanta ja ođasmahttojuvvon njuolggadusčállosa gáhtten dihte
Gielda- ja guovlodepartemeanta nanne ráđđehusa barggu ahte vuoruhit ovttasbarggu ealáhusaid ja oahppoásahusaid gaskka.
Odne eai leat 270000 norgalačča neahtas. Ráđđehus áigu beliin unnidit dan logu 2018 rádjái. Dat boahtá ovdán Norgga digitála agendas: DGT ovdáneami ja árvoháhkama váste stuoradiggedieđáhusas mii ovdanbuktojuvvui odne. Ráđđehus galgá ovddidit
Ráđđehus lea otne ovddidan proposišuvnna 2013-2014 boazodoallošiehtadusa birra. Proposišuvnnas čilgejuvvo bargu movt heivehit boazologu guohtuneatnamiid ektui.
Ráđđehus árvala rievdadit arvat njuolggadusaid Mediaeaiggátvuođalágas vai láhka doaibmá njuovžileabbo mediasuorggi molsašuddu árgabeaivvis. Mediaeaiggátvuođačielggadeapmi 2012 ja gulaskuddancealkámušat leat biddjon vuođđun láhkaárvalussii.
Ođđa borramušgávpeláhka buriid gávppašanvieruid birra galgá sihkkarastit borramušgávpesuorgái buori gávppašankultuvrra. Mihttomearri lea addit dábálaš geavaheddjiide stuorát válljenmuni, buriid fálaldagaid ja kvalitehta ja govttolaš hattiid.
Lassáneapmi fátmmasta 3,3 miljovnna kruvnno Sámediggái, 3,3 miljovnna kruvnno Sámi arkiivii, 2,1 miljovnna kruvnno Ája Sámi Guovddáža huksemiidda ja 500 000 kruvnno Riikkaidgaskasaš Sámi Filbmaguovddážii.
Seamma beaivvi go Sámedikki rahpan lea, maŋŋebargga golggotmánu 13. b., biddjojuvvo jagi 2010 stáhtabušeahtta ovdan. Bargo- ja searvadahttinministtar Bjarne Håkon Hanssen lágida preassakonferánssa stáhtabušeahta birra, ja erenoamáš deaddu lea
Buohkat guđet gávdnet sávakeahtes dieđuid iežaset birra interneahtas, sáhttet dál váldit oktavuođa Dáhtabearráigeahču ođđa bálvalussii slettmeg.no oažžun dihtii rđiid ja rávvagiid.
Siviilaáittardeaddji lea mearridan ahte ii leat vuođus guorahallat mo Kulturdepartemeanta meannuda báikkálašradiováidagiid.