Historjjálaš arkiiva
Almmustahttináigodat
Historjjálaš arkiivvas gávnnat don ovddeš ráđđehusaid dieđuid, ovdamearkka dihte preassadieđáhusaid, ođđasiid ja sártniid ovddeš ráđđehusáigodagain. Don gávnnat maiddái boarásmuvvan áigeguovdiláššiid dálá ráđđehusain dás. Arkiiva sisttisdoallá dasa lassin dokumeanttaid main lea eahpegustovaš sisdoallu, ovdamearkka dihte boarásmuvvan johtočállosiid.
Sisdoallu mii lea sirdon arkiivii ii ođasmahtto, ja dieđut leat danne historjjálaččat.
Čájeha 1521-1540 oktiibuot 1721 bohtosis.
Sirre: Beaivi Buoremus deaivamat Čále ohcansáni vai sirre buoremus deaivamiid
- Sámi álbmotbeaivi - guovvamánu 6. beaivi - lea dakkár beaivi mii beroštahttá olbmuid eanet ja eanet báikkiin riikkas. Lea illudahtti go sámegiella boahtá eambbo oidnosii almmolaččat, ja go sámegiella ja sámi kultuvra viidánit eanet ođđa surggiide
Ráđđehus áigu árrat ođđajagis ovddidit ođđa doaibmabijuid stáhtabušeahtas sihkkarastin dihtii norgga bargosajiid. Doaibmabijut mearkkašit ahte juolludusat almmolaš visttiide ja rusttegiidda, ja bajásdoalahusprošeavttaide, lassánit mealgat.
- Stuorra buorášemiin, iluin, ja erenoamážit ceavláivuođain go lean Unjárgga sápmelaš, sávan lihku The BlackSheeps:ii vuoittuin Århusas, dadjá Bargo- ja searvadahttindepartemeantta stáhtačálli Raimo Valle.
Bargo- ja searvadahttindepartemeanta lea juolludan buohkanassii 705 000 ruvnnu golmma prošektii maiguin ulbmil lea nannet lulli- ja julevsámegiela. Prošeavttat leat dáid guovlluid nuoraid várás.
Ođđajagimánu 1. beaivvi rájes galgá Mearraresursaláhka boahtit sáltečáhceguollelága sadjái. Mearraresursaláhka galgá leat Norgga guollefitnodagaid riektevuođđun ovttas oassálastinlágain. Mearraresursaláhka lea jahkásaš regulerennjuolggadusaide,
Ráđđehus árvala 28 milliárda ruvnno 2009 stáhtabušeahtas johtolatdoaimmaide. Dan dahká ráđđehus vai johtolat šaddá eanet oadjebas, unnit birasbillisteaddjin ja beaktil miehtá riikka. Dat lea 3,2 milliárda eanet go 2008:s.
Ráđđehus evttoha nana sámi kulturáŋgiruššama Kultur- ja girkodepartemeantta 2009 bušeahtas. Buohkanassii lassána juolludeapmi Sámedikki vuollásaš sámi kulturáigumušaide šiega 8,4 miljon ruvnnuin ja juolludus šaddá buohkanassii 62 miljon ruvnnu.
Ráđđehus evttoha 2009 bušeahtas ahte Tromsø Symfoniorkester oažžu lasihuvvot dorjaga 1 miljon ruvnnuin 13,4 miljon ruvdnun. - Lassáneapmi Tromsø Symfoniorkester:ii lea oassi áŋgiruššamis ásahit davvinorgalaš symfoniijaorkertera, Arctic Orchestra.
Ráđđehus bidjá vuođđun ahte beaivválaš sámi áviissain sáhttá mihá buoret funkšuvdna diehtojuohkingáldun ja digaštallanbáikin sámi servodahkii go áviissat mat ilbmet muhtin beivviid vahkus. Danin lasihuvvo doarjja sámi áviissaide vel 3 miljovnnain
Ráđđehus árvala oktiibuot 782 miljovnna ruvnno sierranas sámi ulbmiliidda. Dát lea stuorimus juolludeapmi sámi ulbmiliidda obanassiige. Ráđđehus lea 2005 rájes lasihan juolludeami sámi ulbmiliidda sullii 172,5 miljovnna ruvnnuin.
Ráđđehus evttoha lasihit bistevaš doarjaga iešguđet sámi kulturulbmiliidda 16 miljovnna ruvnnuin 2009:s. Dasa lassin evttohuvvo ruhta guovtti sámi kulturvissui.
Stáhtaministtar Jens Stoltenberg rahpá dál odne Fuoskku vuojadanáldása Nordlánddas. Dán ráđđehusáigodagas leat badjel 70 vuojadanáldása rahppojuvvon, ođđasit rahppojuvvon dahje plánejuvvon divoduvvot. Eatnasat dain leat stuora rusttegat main leat
- Nu go jo dieđihuvvui stuorradiggedieeđáhusas gonagasreappá hálddašeami birra, de dál galget eanet bivdit oažžut lobi bivdit gonagasreappáid dain guovlluin main eiseválddit dássážii leat mudden bivddu eriiguin. Dat geaidda gonagasreappá leavvan lea
Boazodoallu: Eanandoallo- ja biebmodepartemeantta nammadan bargojoavkku raporta.
Stáhtaministaris lea leamaš sierra čállingoddi máŋggain bargiin dan rájis go ráđđehus 1945 máhcai fas Osloi, maŋŋil eksiila Londonis nuppi máilmmisoađis. Jagis 1950 šattai "Stáhtaministara kantuvra" almmolaš namahussan, ja 1956 ásahuvvui virggálaš
Golbma ođđa sámi ofelačča oahpásmahttojuvvojedje bearjadaga Márkomeannu sámi festiválas Evenáššis Nordlánddas.
Bargo- ja searvadahttindepartemeanta (BSD) nanne sámiid árbedieđu čohkkema, systematiserema ja gaskkusteami Norggas oktiibuot 1,6 milj. ruvnnuin. / Barkoe- jïh ektiedimmiedepartemente (AID) galka nænnoestidh dovne tjöönghkeme- jïh öörnemebarkoem,
Kulturministtar Trond Giske válljii ikte Riddu Riđu festivála nugohčoduvvon musihka ”knutepunktfestiválan”. Riddu Riđđu festivála oažžu de 2009:i rájes dien namahusa mas čuovvu Kulttur- ja girkodepartemeantta 1 500 000 ruvdnosaš jahkásaš
Oljo- ja energiijadepartemeanta almmuha odne 20. konsešuvdnavuoru, masa gullet 79 blohka dahje blohkkaoasi Norgga-ábis ja Barents-ábis. Dát áddet vuođu juohkimii 2009' giđa.
Odne leat sámelága rievdadusat sámedikki válgaortnega hárrái dohkkehuvvon stáhtaráđis. - Láhkarievdadusa ulbmil lea sihkkarastit stuorát lobálašvuođa ja árvvu Sámediggái, ja dakko bokte váikkuhit ahte eanebut servet sámediggeválgii, dadjá bargo- ja