Historjjálaš arkiiva
Almmustahttináigodat
Historjjálaš arkiivvas gávnnat don ovddeš ráđđehusaid dieđuid, ovdamearkka dihte preassadieđáhusaid, ođđasiid ja sártniid ovddeš ráđđehusáigodagain. Don gávnnat maiddái boarásmuvvan áigeguovdiláššiid dálá ráđđehusain dás. Arkiiva sisttisdoallá dasa lassin dokumeanttaid main lea eahpegustovaš sisdoallu, ovdamearkka dihte boarásmuvvan johtočállosiid.
Sisdoallu mii lea sirdon arkiivii ii ođasmahtto, ja dieđut leat danne historjjálaččat.
Čájeha 1-20 oktiibuot 22 bohtosis.
Sirre: Beaivi Buoremus deaivamat Čále ohcansáni vai sirre buoremus deaivamiid
Birasgáhttendepartemeantta bušeahta lasihit 551,4 miljovnnain kruvnnuin, nu ahte dat šaddá 6 004,1 miljovnna kruvnno 2014. Dat lea 10,1 proseantta eanet go 2013 bušeahtas. Eanet ruđaid juolludit earret eará vuovdesuodjaleapmái, dálkkádatdutkamii,
Láhko álmmukmiehttse Nordlándan almulattjat rabáduváj birásgáhttimminisstaris Bård Vegar Solhjellas uddni. Tjáppa dálken lidjin moaddása boahtám ásadibmáj oassálastátjit váren.
Gonagas lea otne stáhtaráđis mearridan suodjalit 29 vuovdeguovllu Davvi-Trøndelaga, Hedemárkku, Oppland, Akershus, Østfold, Buskerud, Telemárkku, Aust-Agder ja Rogaland fylkkain. Suodjalanareála lea sullii 132 njealjehaskilomehtera, mas
Ivar A. Baste, Luondduhálddašandirektoráhtas, dán vahkkoloahpa válljejuvvui Riikkaidgaskasaš biologalaš šláddjivuođa ja ekovuogádatbálvalusaid Luonddupanelii. Bastes lea nanu riikkaidgaskasaš ja riikasis vásáhus, son lea earret eará ovddidan ja
Birasgáhttendepartemeanta lea dál meannudan guđa fuođđoguovlluid albbasbivddu bivdoeriid váidagiid. Earrebivdu álggahuvvo guovvamánu 1. beaivvi.
Birasgáhttendepartemeanta rievdada boraspirelávdegotti regiovdna 8 (Romsa ja Finnmárku) mearrádusa das ahte liseansabivdoearrin galget leat njeallje gumppe 2012/2013:s. Dat mearkkaša ahte dál ii addojuvvo earri liseansabivdit gumppiid regiovnnas.
Gonagas stáhtaráđis dohkkehii odne Lágu suodjalanplánaid Nordlándda fylkkas. Láhku lea min 36. álbmotmeahcci ja lea 188 njealjehaskilomehtera stuoru.
Ráđđehus lea mearridan ovttastahttit Luondduhálddašandirektoráhta (LD) ja Dálkkádat- ja nuoskkidandirektoráhta (Klif) ovtta etáhttii, dan namma galgá leat Birasdirektoráhtta, ja dat doaibmagoahtá suoidnemánu 1.b.2013 rájes.
Birasgáhttendepartemeantta vuoruhansuorggit leat maid luonddudiehtojuohkin ja bagadallan. Ráđđehus árvala lasihit juolludemiid álbmotmeahcceguovddážiidda ja luonddudiehtoguovddážiidda 6,7 miljovnna kruvnnuin.
Ráđđehus háliida vuoruhit boraspiresoahpamuša doaimmaid 22 miljovnna kruvnnuin, oktiibuot 32 miljovnna kruvnnu jagis 2013. Ollislaš boraspirehálddašanbušeahtta lea dál lagabui 300 miljovnna kruvnnu.
Ráđđehus čuovvola dálkkádatsoahpamuša jagi 2013 stáhtabušeahtas. CO2-buhtadus kontinentála mearas galgá lasihuvvot ođđajagimánu 1.beaivvi, ja vuoruhuvvo logi miljárdda kruvnnu eanet dálkkádat- ja energiijafondii, Dálkkádat- ja vuovdeprošektii
Birasgáhttendepartemeantta bušeahtta árvaluvvo lasihuvvot 11,4 proseanttain jagi 2013 stáhtabušeahtas: Luonddušláddjivuođa seailluheapmi, kulturmuito- ja kulturbirassuodjaleapmi, dálkkádatdoaimmat, kárta ja geodáhta ja gávpotguovlluid plánabargguid
Bård Vegar Solhjell (40) nammaduvvui bearjadaga Birasgáhttendepartemeantta ođđa stáhtaráđđin Erik Solheim sadjái. -Mun sakka illudan váldit badjelassan dán dehálaš doaimma, celkkii Solhjell go válddii vuostá čoavddakoartta bearjadaga.
Norgga garra ávžžuhusain soabadit gaskaneaset čoavdásii dálkkádatmoivi Durban čoahkkimis, 30 diimmu badjeláiggis. Vuosttas geardde leat India, Kina ja USA riikkat miehtan searvat prosessii oaččuhit áigái boahttevaš juridihkalaš šiehtadusa dainna
Dálkkádatšiehtadallamat Durban gávpogis leat juo bures álggahuvvon, muhto čoahkkimis vuhtto eahpesihkkarvuohta bohtosiid ektui. Ruoná dálkkádatfoandda ja Kyoto-protokolla boahtteáigi leat deháleamos temát.
Biergi Várggáid gielddas šaddá Várnjárgga viiddis suodjalanguovlluid guovddášbáikin. Deike ásahuvvo boahttevaš luonddumeahcihálddahus kantuvra.
Mealgadis árvvolaš máhttu das movt mii nanaguoddevaččat sáhttit ávkkástallat luonddu sáhttá jávkat. Dát máhttu sáhttá veahkehit min seailluhit iežamet luonddušláddjivuođa.
Čoahkkimis ikte Helsinkis soabaiga biras- ja ovddidanministtar Erik Solheim ja Suoma eana- ja vuovdedoalloministtar Jari Koskinen álggahit ođđa šiehtadallamiid movt hálddašit Deanučázádaga luossanáliid. Erenoamáš dehálaččat leat doaimmat mat
- Gonagas lea stáhtaráđis odne ásahan Várnjárgga álbmotmeahci. Dál go suodjalanmeahcci ja luonddumeahcci leat ásahuvvon, de lea dakkár erenoamáš eanadat suodjaluvvon, mas leat dehálaš luondduárvvut.
Gonagas lea odne stáhtaráđis ásahan Sievjju álbmotmeahci. Álbmotmeahcci lea vuosttaš álbmotmeahcci mii ásahuvvo Oarje-Finnmárkui, ja šaddá njealját álbmotmeahcci Finnmárkkus.