Historjjálaš arkiiva
Almmustahttináigodat
Historjjálaš arkiivvas gávnnat don ovddeš ráđđehusaid dieđuid, ovdamearkka dihte preassadieđáhusaid, ođđasiid ja sártniid ovddeš ráđđehusáigodagain. Don gávnnat maiddái boarásmuvvan áigeguovdiláššiid dálá ráđđehusain dás. Arkiiva sisttisdoallá dasa lassin dokumeanttaid main lea eahpegustovaš sisdoallu, ovdamearkka dihte boarásmuvvan johtočállosiid.
Sisdoallu mii lea sirdon arkiivii ii ođasmahtto, ja dieđut leat danne historjjálaččat.
Čájeha 1801-1820 oktiibuot 2489 bohtosis.
Sirre: Beaivi Buoremus deaivamat Čále ohcansáni vai sirre buoremus deaivamiid
Ráđđehus árvala otná beaivvi rájes vuolidit friddjaboađu 7,5 proseanttas 5,5 prosentii. Ollislaš friddjaboahtu vuoliduvvo de 30 proseanttas 22 prosentii. Árvalus galgá movttiidahttit dán suorggi geavahit resurssaid buorebut.
Ráđđehus viiddida dán jagi sámi ofelašortnega njealját ofelaččain. Lassin vel ovttain nuorain sáhttet sámi ofelaččat galledit eambbo skuvllaid miehtá riikkas dieđuiguin sámi kultuvrra ja servodatdilálašvuođaid birra. Mihttomearri lea juohkit dieđuid
Ráđđehus suodjala 30 ođđa vuovddi. Suodjalanareála lea sullii 76 km2, mas sullii 48 km2 lea buvttadeaddji vuovdi. Vuovdeguovllut leat ásahuvvon eaktodáhtolaš suodjalanbarggu oktavuođas.
Kulturministtar Widvey deaivvai Kulturnæringsstiftelsen Sparebank 1 Nord-Norge ja čieža kulturealáhusaktevrra. Son finai maid Perspektivet museas/UiT:s, Romssa museas, Davvi-Norgga dáiddamuseas ja Romssa suohkanis. Dan lassin son beasai čuovvut
“Eksport fra norske regioner. Hvorfor så store forskjeller?” (Menon-raporta 2/2012) čájeha stuora erohusaid movt vuovdin dilli olgoriikii lea iešguđet fylkkain ja guovlluin min riikkas.
Ráđđehus lea várren 1,2 miljovnna kruvnnu reviderejuvvon nationálabušeahtas doaibmabijuide mat galget ovddidit mánáid ja nuoraid lohkanmiela.
Ráđđehus árvala Reviderejuvvon nationálabušeahta bokte nannet musihkkačuojanasaid oastinortnega 750 000 kruvnnuin. Ruđat galget várrejuvvot oastit čuojanasaid skuvlakorpsaide.
Ráđđehus árvala Reviderejuvvon nationálabušeahtas nannet Norgga Kulturráđi vuollásaš musihkkaortnega nuohttasuorggi 750 000 kruvnnuin.
Stáhtaráđis lea otne mearriduvvon ahte jagi 2013 stuoradiggeválga ja sámediggeválga galgá lágiduvvot vuossárgga čakčamánu 9.b.2013.
Ovddidanministara politihkalaš ovddasvástádus lea fuolahit internašunála ovddideami ja olgoriikkaveahki.
Norgga árvalus ásahit ođđa doaibmaguovllu guovlulaš investerendoarjagiid várás sáddejuvvui otne EFTA bearráigeahččanorgánii, ESA:i, dohkkeheapmái. Árvalusas leat mielde 281 Norgga gieldda.
Geassemánu 24.b. mearriduvvui rievdadeapmi Láhkaásahusas stáhta stipeandda ja dáhkiduvvon sisaboađuid birra. Ulbmil lea ráhkadit njuovžilis ortnegiid mat bohtet ávkin eanet dáiddáriidda.
Ráđđehusa ođđa doaibmaplána kulturealáhusaide láhčá dili dasa ahte galgá leat lagas ovttasbargu gaskal Innovašuvnna Norgga ja Norgga kulturráđi. Kulturealáhusaide galgá maiddái ásahuvvot suorgeráđđi. Mihttomearri plánain “ fitnodatálggaheaddjis
Ráđđehus nanne Norgga áŋgiruššama arvevuvddiid seailluheami ovdii. Dálkkádat- ja birasdepartemeantta boahtte jagi bušeahtas juolludit dálkkádat- ja vuovdeprošektii golbma miljárdda kruvnno. Nu olahit dál vuosttaš háve dási, mii álggus lohpiduvvui
Knut Olav Åmås nammaduvvui kulturministara Thorhild Widvey stáhtačállin golggotmánu 16.b.2013.
Norga áigu ásahit nu gohčoduvvon riikkas-riikii-raporterema, mii mielddisbuktá, ahte olgoriikkas doaibmi fitnodagat fertejit almmuhit, man ollu sii mákset olgoriikka eiseválddiide. Go ruhtadanministtar Sigbjørn Johnsenii geigejuvvui
- Olles 82 suohkana leat ohcan beassat searvat prošektii “distrivttain orrunsadjeásaheapmi”. Dát čájeha ahte vuoruheapmi lea sihke bivnnut ja dehálaš, dadjá stáhtaráđđi Liv Signe Navarsete.
Kulturministtar Thorhild Widvey ja stáhtačálli Knut Olav Åmås finaiga duorastaga ođđajagemánu 23. beaivve Norgga teknihkalaš museas.
Riikkaidgaskasaš valuhttafoanda, IMF, sáddii otne preassadieđáhusa gos hálddahusa direktevra Christine Lagarde giitá Norgga loatnafálaldaga ovddas. Norga lea fállan gitta 6 mrd. SDR, sullii 53 mrd. kruvnnu, sturrosaš loana Riikkaidgaskasaš
- Almmolaš doaimmat ja priváhta lágideaddjit geavahit otne stuora resurssaid čađahit fálaldatgilvvuid. Mii fertet guođđit pearpmaid ja báhpiriid ja geavahišgoahtit digitála čovdosiid, cealká gielda- ja ođasmahttinministtar Jan Tore Sanner. Ráđđehus