Ráđđehus árvala eanet gielddaide differensierejuvvon bargoaddidivada

Ráđđehus árvala viiddidit dálá differensierejuvvon bargoaddidivada ortnega, nu ahte dat fátmmasta vel 31 gieldda. Seammás guovlluguovdasaš doarjaga njuolggadusaide bohtet eanet sektorspiehkastagat go ovdal, mii dahká ahte muhtin ealáhusaid ferte váldit eret ortnegis. Árvalus sáddejuvvo odne dohkkeheapmái EFTA gozihanorgánii, ESA:i.

Dainna eavttuin, ahte ESA dohkkeha ođđa ortnega, de dat fátmmasta buot gielddaid, mat gullet dálá doaibmaguvlui. Dat sisdoallá olles Davvi-Norgga. 31 gieldda, mat bohtet lassin, leat bieđgguid logi fylkkas, Davvi-Trøndelágas gitta Nuorta-Agderii. Árvalusa mielde bisuhuvvojit dálá divatmearit. Buot gielddat, mat jo gullet ortnegii, bissot seammá avádagas go dássážii. Ođđa gielddaid árvalit eanaš 2. avádahkii, golbma gieldda leat gal árvaluvvon 3. avádahkii. Ođđa ortnet gustogoahtá suoidnemánu 1. b. 2014.

- Mii leat hui duhtavaččat go leat guovlluguovdasaš doarjaga ođđa njuolggadusaid šiehtadallamiin ožžon dohkkehuvvot geabbilvuođa (fleksibilitehta) doaibmaguovllu meroštallamii. Dan vuođul lea leamaš vejolaš árvalit viiddideami 31 gielddain, dadjá gielda- ja ođasmahttinministtar Jan Tore Sanner.

– Differensierejuvvon bargoaddidivada ortnet lea okta mávssolaš gaskaomiiguin, maiguin sáhttit movttiidahttit barggolašvuođa guovlluin. Bargofápmu lea min mávssoleamos resursa, ja servodatovdáneami dáfus lea ereliiggán mávssolaš, ahte mii miehtá riikka geavahit buot bargofámu, maid sáhttit, ruhtadanministtar Siv Jensen cealká.

Ođđa ortnet mielddisbuktá, ahte 233 gieldda ožžot vuolit bargoaddidivada avádagain 2-5. Dat mearkkaša ollu Norgga boaittobealeguovlluid ealáhusaide.

Sudja dasa, manne Ráđđehus árvala lasihit 31 ođđa gieldda ortnegii, lea ahte daid gielddain lea leamaš unnán ovdáneapmi ássiidlogu, barggolašvuođa dahje ekonomiija ovdáneami dáfus.

Ortnegii árvaluvvon ođđa gielddat leat

• Hedmárku: Kongsvinger, Nord-Odal, Sør-Odal, Eidskog, Grue, Åsnes, Våler ja Åmot
• Oppland: Søndre Land ja Nordre Land
• Buskerud: Rollag
• Telemárku: Drangedal, Nome ja Hjartdal
• Agder: Risør, Gjerstad ja Åmli
• Rogalánda: Sauda
• Hordalánda: Tysnes, Kvinnherad ja Jondal
• Møre ja Romsdal: Vanylven (avádat 3), Sande, Stordal, Vestnes ja Nesset
• Mátta-Trøndelága: Ørland, Agdenes, Bjugn (avádat 3) ja Meldal (avádat 3)
• Davvi-Trøndelága: Inderøy

EU ja EES-guovlluid ođđa njuolggadusain, mat gusket guovlluguovdasaš doarjagii, leat eanet sektorspiehkastagat go ovdal. Dat mielddisbuktá, ahte ii leat lohpi ásahit differensierejuvvon bargoaddidivada fievrridansektorii, energiijasektorii, stálli ja syntehtalaš sárrasiid buvttadeapmái, ruhtadansuorgái iige dáhkádussuorgái. Dasa lassin leat vel fitnodagat (konsearnain), mat doaimmahit bargguid, mat leat mihtilmasat váldokantuvrii. Daid sektoriin fertejit danin máksit dábálaš bargoaddidivada, mii lea 14,1 proseantta suoidnemánu 1. b. 2014 rájes. Nuppi dáfus fátmmastišgoahtá ortnet dál dámppaid huksema, mii ovdal ii gullan bargoaddidivada differensierejuvvon ortnegii. EU guovlluguovdasaš doarjaga njuolggadusat dohkkehuvvojedje ovddit ráđđehusa áigodagas. Fitnodagat, maid doaimmat gullet eanandollui, vuovdedollui ja guolástussii, ja mat adnojit EES-soahpamuša olggobeallái gullevažžan, sáhttet ain geavahit differensierejuvvon divatmeriid nu mo dássážii, notifiserejuvvon ortnega olggobealde.

Ođđa njuolggadusat eaktudit almmolašvuođa dan hárrái guđe fitnodagat ožžot doarjaga ja man ollu guđege fitnodat oažžu doarjaga. Dieđuid almmustahttet Vearroetáhta neahttasiidduin.

Dálá differensierejuvvon bargoaddidivada ortnega ferte rievdadit, danin go EU-kommišuvdna ja ESA leat mearridan guovlluguovdasaš doarjagii ođđa njuolggadusaid, mat gustojit suoidnemánu 1. b. 2014 rájes gitta juovlamánu 31. b. 2020 rádjái. Dat lea plánejuvvon rievdadus, mii dahkkojuvvo juohke čihččet jagi.

Ráđđehus ráhkkana ovdanbuktit ođđa ortnega 2014 divoduvvon nationálabušeahtas.

 

Sierra avádagaid bargoaddidivat

	Bargoaddidivat pst.
Avádat 1	14,1
Avádat 1a1)	10,6
Avádat 2	10,6
Avádat 3	6,4
Avádat 4	5,1
Avádat 4a	7,9
Avádat 5	0

1) Divat lea 10,6 proseantta nu guhká go 14,1 proseantta ja 10,6 proseantta divada erohus ii leat fitnodagas badjel 450 000 kruvnno. Geaidnofievrridanfitnodagaide nu guhká go erohus ii leat badjel 250 000 kruvnno.

Árvalus, mii dál notifiserejuvvo fátmmasta avádagaid 2-5, ja dan vuođđun leat guovlluguovdasaš doarjaga njuolggadusat. Avádat 1a, mii dálá ortnega mielde oažžu geahpeduvvon divada dan láhkai, ahte doppe lea jahkásaš friijasupmi ađahis (bagatellmessig) doarjaga EES-njuolggadusaid siskkobealde, ii leat nappo meannuduvvon notifiseremis. Dát 54 gieldda gullet dál buhtadanortnegiidda dain gielddain, maidda ii mearriduvvon šat differensierejuvvon bargoaddidivat 2007. Ráđđehus áigu dál árvvoštallat buhtadandoaimmaid bušeahta meannudeami oktavuođas. 

_____________________ 

Loga eanet:

• Jearaldagat ja vástádusat differensierejuvvon bargoaddidivada hárrái
• ESA:i notifiseren
• Ruhtadanministtar Siv Jensena reive stuorradiggeáirras Liv Signe Navarsetii
• ESA guovlluguovdasaš doarjaga 2014-2020 njuolggadusaid mearrádus (golggotmánu 23. b 2013)
• Norgga oaivilat EU árvalussii 2014-2020 guovlluguovdasaš doarjaga njuolggadusaid hárrái (njukčamánu 12. b. 2013)
• Stáhtaráđđi Liv Signe Navarsete digaštalai ESA 2014-2020 guovlluguovdasaš doarjaga ođđa njuolggadusaid árvalusa ESA presideanttain Oda Sletnesain (čakčamánu 5. b. 2013)
• Ealáhuskodat – ealáhusaid joavkun juohkima standárddat