Noterekeahtes investeremat Stáhta penšuvdnafoanddas

Dehálaš fáddá Stuorradiggedieđáhusas Stáhta penšuvdnafoandda 2015’ hálddašeami birra leat árvvoštallamat investeremiid ektui noterekeahtes opmodagaide ja infrastruktuvrii.

2008:s mearriduvvui ahte gitta 5 proseantta Stáhta penšuvdnafoandda olgoriikkas (SPU) galggai investerejuvvot sierra opmodatárvobáhpárii. Opmodatárvobábir vástidii 2015’ loahpageahčen 3 proseantta foanddas ja lea ain álggahandásis.

Finánsadepartemeanta lea čielggadan berre go SPU-oassi mii investerejuvvo opmodahkii, lasihuvvot ja galgá go rahpat investeremiidda noterekeahtes infrastruktuvrii. Lea maiddái árvvoštallojuvvon dákkár investeremiid SPN várás.

Oassin barggus lea departemeanta viežžan analysaid ja ráđiid ekspeartajoavkkus ja Norgga Báŋkkus ja Álbmotoadjofoanddas. Ekspeartajoavkku raporta almmuhuvvui semináras 2015’ juovlamánus. Finánsadepartemeanta lea maiddái lágidan dialogačoahkkima mas opmodat ja infrastruktuvra ledje fáddán.

Opmodatinvesteremat SPU:s
Opmodatárvobáhpárii gullá foandda referánsaindeaksa, ja tákstavuđot indeaksa noterekeahtes opmodaga árvvuide lea biddjon vuoitomihttomearrin. Sihke Norgga Báŋku ja ekspeartajoavku čujuhit dán regulerema hearkivuođaide.

Finánsadepartemeanta áigu dieđáhusas hilgut dálá mearrádusa das ahte gitta 5 proseantta foanddas galgá investerejuvvot sierra opmodatárvobáhpárii. Foandda referánsaindeavssas lea dalle dušše noterejuvvon ossosat ja obligašuvnnat. Opmodatinvesteremat dáhpáhuvvet referánsaindeavssa spiehkastemiid dálá rámma siskkobealde, ja daid sáhttá buohtastahttit govda seagáš indeavssain man rievtti mielde sáhttá čuovvut bures mielde, ja unnán goluide. Departemeanta áigu mearridit 7 proseantasaš badjerámma noterekeahtes opmodagaide. Opmodatvuoittut sáhttet ovdánit iešguđet láhkai noterejuvvon ossodagain ja obligašuvnnain. Báŋku ferte danne lágidit hálddašeami vuollegeabbo oassái noterekeahtes opmodagain go 7 proseantta vai ii rihko rámma ja vai garvá vuovdimiid dilis mas noterejuvvon investeremiin leat stuorra ja fáhkka árvonjiedjamat.

- Ođđa reguleremiin mearridan Norgga Báŋku investeremiid hivvodaga ja ásaheami noterekeahtes opmodagain. Finánsadepartemeanta ja Norgga Báŋku sihkkarastet ollislaš riskastivrema foanddas, dadjá finánsaministtar Siv Jensen.

Noterekeahtes infrastruktuvra SPU:s
Lea eahpesihkarvuohta das ahte addet go noterekeahtes investeremat infrastruktuvrra buoret riskaleavvama dahje eanet vurdojuvvon vuoittu. Sihke ekspeartajoavku ja Norgga Báŋku oaivvildit almmatge ahte rahpat noterekeahtes infrastruktuvrii sáhttá addit fondii buoret investerenvejolašvuođaid. Foandda erenoamášvuođaid ja hálddašeaddji vejolaš ovdamuniid geažil sáhttá leat gánnáhahttin ávkkástallat dákkár vejolašvuođaid. Dákkár ovdamuniid lea váttis čájehit loguiguin.

Noterekeahtes infrastruktuvrra márkan lea unnán SPU:s. Eahpesihkkaris meroštusat orrot čájeheamen ahte noterekeahtes infrastruktuvra dušše dagahit 0,5 proseantta máilmmi investerehahtti kapitálamárkanis. Eanaš oassi infrastruktuvrra márkanis lea bursii noterejuvvon, ja opmodatmárkan fas ii leat noterejuvvon.

- Máŋga dehálaš beali cakkastallet min mielas rahpat investeremiidda noterekeahtes infrastruktuvrii. Dákkár investeremiin lea stuorra regulatoralaš dahje politihkalaš riska. Soahpatmeahttunvuođat eará riikkaid eiseválddiiguin fievrrádusaid, energiijalágideami ja eará dehálaš oktasašburiid reguleren šaddá oppalaččat hástaleaddjin, ja das lea stuorra riska foandda beaggimii. Ráđđehus oaivvilda ahte rabas ja politihkalaččat sajáiduhtton stáhtalaš foanda nugo SPU ii heivešii guoddit dákkárlágan riskka seamma bures go eará investorat. Ollislaš árvvoštallama vuođul eat áiggo rahpat noterekeahtes infrastruktuvrainvesteremiidda SPU:s dál. Lea ávkkálaš háhkat eanet vásáhusa investeremiin noterekeahtes opmodagain ovdalgo vejolaččat viiddida eanet noterekeahtes investeremiidda, dadjá finánsaministtar Siv Jensen.

- SPU:s lea ruđalaš mihttomearri, ii leat gaskaoapmi ovddidit stáhta investeremiid ovdánahttinriikkain ja ođasmuvvi energiijii. Ii gávdno ruđalaš ágga rahpat infrastruktuvrra investeremiidda duššefal dáidda oassemárkaniidda. Leat jo olu almmolaš ortnegat ovddidit investeremiid ovdánahttinriikkain ja ođasmuvvi energiijii. Stuorradiggi lea dasa lassin bivdán Ráđđehusa buoridit Fornybar AS’ ásaheami, mii ovttas priváhta aktevrraiguin galgá investeret servviide mat ovdánahttet ja geavahit ruoná teknologiija. Ráđđehus máhccá fas dása 2016’ reviderejuvvon bušeahtas, dadjá finánsaministtar Siv Jensen.

Noterekeahtes investeremat SPN:s
SPN lea eanaš investeren Norggas. Stáhta jo eaiggáduššá olu opmodagaid ja infrastruktuvrra Norggas. Stáhtii ii leat ulbmillaš investeret osiid SPN:s noterekeahtes opmodagaid ja infrastruktuvrii vai oččošii buoret riskaleavvama.

- Norgga márkan investeret infrastruktuvrii lea uhcci, ii ge láddan dasa. Infrastruktuvrra investeremat SPN bokte livčče jáhkkimis leamaš boađus das go stáhta dahje gielda vuovddášii diekkár opmodagaid. Dát ii livčče váikkuhan oppalaš riskii almmolašvuođa ektui, ja seammás leat dákkárlágan sirdimiid golut dábálaččat stuorrát. Oppalaš árvvoštallama vuođul eat áiggo rahpat noterekeahtes opmodagaide ja infrastruktuvrii SPN:s, dadjá finánsaministtar Siv Jensen.

Loga eanet:

• Meld. St. 23 (2015–2016) Forvaltningen av Statens pensjonsfond i 2015
• Preassadieđáhus 17/2016: Nannejit Stáhta penšuvdnafoandda hálddašeami
• Plánššat preassakonferánssa ovdanbuktimis
• Fáddásiidu Stáhta penšuvdnafoandda birra