Buoret ovdáneapmi, vuollegis bargguhisvuohta ja ceavzileabbo čálgoservodat
Historjjálaš arkiiva
Almmustahttináigodat Solberga ráđđehus
Almmustahtti: Ruhtadandepartemeanta
Preassadieđáhus | Nr: 14/2018 | Almmustahtton: 15.05.2018
Norgga ekonomiija lea ovdánan váttisvuođaid maŋŋá, ja das leat alla áigumušat ja addá nana ovdánanvejolašvuođaid. Stáhtabušeahtas mii ovddiduvvui diimmá čavčča lea buorre vuođđu dustet dilálašvuođaid mat mis dál leat. Dan geažil joatkit váldoulbmiliid 2018 reviderejuvvon bušeahtas.
– Norgga ekonomiija positiivva ovdáneapmi čájeha ahte politihkka doaibmá. Ráđđehus lea riikka oadjebasat láidestan hástaleaddji áiggis. Heajos oljohattiid geažil geavahii ráđđehus stáhtabušeahta ulbmillaččat hehtten dihte bargguhisvuođa ja lážii dili nuppástuhttimiidda ja ovdáneapmái. Reviderejuvvon bušeahtta láhčá dili dasa ahte buorit áiggit sáhttet joatkašuvvat, dadjá ruhtadanministtar Siv Jensen (OvB).
Ráđđehus joatká neutrála ruhtadanpolitihkalaš vuogádaga mii mearriduvvui bušeahta oktavuođas diimmá čavčča. Oljoboađuid geavaheapmi meroštallojuvvo 225,5 miljárdda kruvdnui 2018:s, ja vástida dán jagi 2,7 proseantta Stáhta olgoriikka penšunfoanddas. Duohta, vuollásaš gollolassáneapmi stáhtabušeahtas meroštallojuvvo 1,7 prosentii.
2018 stáhtabušeahtas áigut ain vuoruhit máhtolašvuođa, johtalusa, dearvvašvuođa ja buriid bálvalusfálaldagaid gielddain. Suodjalus ja vuođđostrukturdoaimmat galget buoriduvvot.
– Ráđđehus geahpeda vearuid, nanne čálgofálaldagaid, buorida riikka sihkkarvuođa ja áŋgiruššá dan ovdii ahte eanet gánnáhahtti bargosajit ásahuvvojit. Seammás ráhkkanat boahtteáigái go ovdánahttit ceavzilis čálgoservodagaid. Mii láhčit dili nuppástuhttimiidda ja ruoná molsumii. Das lea sáhka ahte Norga galgá leat riika gos lea buorre ássat, sihke dál ja boahttevuođas, cealká ruhtadanministtar.
Tabealla 1 Norgga ekonomiija váldologut. Ovddit jagi proseanttalaš rievdadus1
|
|
Mrd. kruvnnu 2 |
|
|
|
|
|
2017 |
2017 |
2018 |
2019 |
|
Priváhta geavahus |
1 474,7 |
2,3 |
2,6 |
2,9 |
|
Almmolaš geavahus |
790,6 |
2,0 |
1,4 |
-- |
|
Bruttoinvesteremat bistevaš kapitálas |
784,2 |
3,5 |
3,3 |
3,4 |
|
Daid gaskkas: Oljobohkamat ja revrrefievrrideamit |
149,5 |
-4,0 |
5,2 |
8,0 |
|
Nannán-Norgga fitnodagat |
255,3 |
5,1 |
8,8 |
5,4 |
|
Viesut |
203,4 |
7,1 |
-5,2 |
1,7 |
|
Almmolaš hálddašeapmi |
178,6 |
5,8 |
1,6 |
-- |
|
Nannán-Norgga gálvojearru 3 |
2 902,6 |
3,0 |
2,2 |
2,3 |
|
Eksporta |
1 148,2 |
0,8 |
2,5 |
2,2 |
|
Das: Luondduolju ja luonddugáss |
441,8 |
1,9 |
-2,3 |
-3,0 |
|
Gálvvut earret oljju ja gássa |
381,5 |
2,2 |
4,6 |
4,9 |
|
Bálvalusat earret oljju, gássa ja olgoriikalaš mearrajohtalusa |
224,9 |
-2,2 |
9,1 |
6,8 |
|
Importa |
1 082,2 |
2,2 |
4,0 |
3,8 |
|
Bruttonationálabuvtta |
3 279,4 |
1,8 |
1,9 |
1,9 |
|
Das: Nannán-Norga |
2 803,8 |
1,8 |
2,5 |
2,6 |
|
Eará váldologut: |
|
|
|
|
|
Barggahus, 1000 olbmo |
|
1,1 |
1,3 |
1,1 |
|
Bargguhisvuođalogut, AKU (dássi) |
|
4,2 |
3,8 |
3,7 |
|
Bargguhisvuođalogut, registrerejuvvon (dássi)4 |
|
2,7 |
2,3 |
2,2 |
|
Jahkebálkká lassáneapmi |
|
2,3 |
2,8 |
-- |
|
Konsumhaddelassáneapmi (KPI) |
|
1,8 |
2,1 |
1,7 |
|
KPI-JAE lassáneapmi |
|
1,4 |
1,6 |
2,0 |
|
Luondduoljohaddi, kruvnnut juohke oljofáhtas(jotkkolaš hattit) |
|
445 |
519 |
484 |
|
Golmmamánnosaš ruhtamárkanreantu, pst5 |
|
0,9 |
1,1 |
1,4 |
|
Importabuohtastahttojuvvon kursaindeaksa, jahkásaš proseanttalaš ovdáneapmi 6 |
|
-0,8 |
0,9 |
1,0 |
|
BNP ovdáneapmi Norgga gávpeguimmiin |
|
2,8 |
2,8 |
2,4 |
1) Jos eará ii leat almmuhuvvon.
2) Gaskaboddosaš nationálarehketdoallologut, 2017-hattit.
3) Earret vuorkárievdadusa.
4) Mihtiduvvon oassi AKU bargoveagas.
5) Meroštallojuvvon čakčamánu mearreáigehattiid ektui.
6) Positiivvalaš logut almmuhit heajos kruvdnoárvvu.
7) Norgga 25 deháleamos gávpeguoimmi buohtastahttojuvvon norgga eksportagálvvuiguin earret oljju ja gássa
Gáldut: Statistihkalaš guovddášbyrå, Bargo- ja čálgodirektoráhta, Norgga Báŋku, Reuters, Macrobond, ICE ja Ruhtadandepartemeanta.
Tabealla 2 Stáhtabušeahta ja Stáhta penšunfoandda váldologut. Mrd. kruvnnu
|
|
Rehketdoallu |
Meroštus |
|
|
|
2016 |
2017 |
2018 |
|
Sisaboađut oktiibuot |
1 162,5 |
1 225,9 |
1 304,4 |
|
1 Sisaboađut petroleumdoaimmain |
152,6 |
194,4 |
249,3 |
|
1.1 Vearut ja divadat |
47,6 |
71,2 |
112,0 |
|
1.2 Eará petroleumsisaboađut |
105,0 |
123,2 |
137,3 |
|
2 Sisaboađut earret petroleumsisaboađut |
1 009,9 |
1 031,5 |
1 055,1 |
|
2.1 Vearut ja divadat Nannán-Norggas |
916,8 |
943,6 |
973,2 |
|
2.2 Eará sisaboađut |
93,1 |
87,9 |
81,9 |
|
Golut oktiibuot |
1 246,1 |
1 280,9 |
1 325,5 |
|
1 Golut petroleumdoaimmaide |
27,8 |
26,6 |
25,0 |
|
2 Golut earret petroleumdoaimmaide |
1 218,3 |
1 254,3 |
1 300,5 |
|
Badjebáza stáhtabušeahtas ovdal sirdima Stáhta olgoriikka penšunfoanddas
|
-83,6 |
-55,0 |
-21,1 |
|
- Netto ruhtaboahtin petroleumdoaimmain |
124,8 |
167,8 |
224,3 |
|
= Oljomuddejuvvon badjebáza |
-208,4 |
-222,8 |
-245,4 |
|
+ Sirdojuvvon Stáhta olgoriikka penšunfoanddas |
212,5 |
231,4 |
245,4 |
|
= Stáhtabušeahta badjebáza |
4,1 |
8,6 |
0,0 |
|
+ Netto várrejuvvon Stáhta olgoriikka penšunfondii |
-87,7 |
-63,5 |
-21,1 |
|
+ Stáhta penšunfoandda reantoboađut ja vuoitu jna1 |
196,6 |
203,6 |
211,6 |
|
= Stáhtabušeahta ja Stáhta penšunfoandda badjebáza oktiibuot1 |
113,0 |
148,6 |
190,5 |
|
Memo: |
|
|
|
|
Stáhta olgoriikka penšunfoandda márkanárvu 2 |
7 510 |
8 484 |
8 400 |
|
Stáhta penšunfoandda márkanárvu 2 |
7 722 |
8 724 |
8 653 |
|
Álbmotoaju ahkepenšuvdnageatnegasvuođat 2,3 |
7 979 |
8 201 |
8 504 |
1) Das eai leat mielde kursavuoittut dahje –massimat.
2) Jagi loahpas.
3) Čohkkejuvvon ahkepenšuvnna vuoigatvuođaid dáláárvu maid álbmotoadju lea geatnegahtton máksit.
Gáldut: Ruhtadandepartemeanta ja Statistihkalaš guovddášbyrå.