Sámi ofelaččat – sáhkavuorru Márkomeannu-festiválas 2015

Mun lean ilus leat dáppe Márkomeanus ja almmuhti ođđa sámi ofelaččaid. Sámi ofelašortnet lea dál bistán badjel 10 jagi. Dat mearkkaša ahte dán rádjái leat leamaš 35 sámi ofelačča.

Sii geat galget bargat ofelažžan dán skuvlajagi leat:

• Maien Gaup Sandberg, 18 jagi, Tromsa
• Elle-Mari Dunfjell Oskal 19 jagi,  Guovdageaidnu
• Lisa Kaisa Skoglund Vesterheim 19 jagi, Kárášjohka
• Elle-Káre Somby 21 jagi, Deatnu

Jurdda sámi ofelašortnegiin lea ahte sámi nuorat galget gaskkustit iežaset árgabeaimáhtu njuolgga gulahallamiin eará nuoraiguin. Dii lehpet dál njeallje nuora geat galgabehtet johtit ja ovddastit sámi servodaga ja sámi nuoraid olles skuvlajagi, ofelaččaid luohtehahttivuohta nannejuvvo go din vuolggasadji lea din iežadet vásáhusat das ahte leat nuorra olmmoš.

Giittán Márkomeanu lágideddjiid go mii beassat leat dáppe festiválas! Mun oainnán Márkomeannu lea sajáiduvvan sihke festiválan ja gávnnadanbáikin nuoraide, ja lea buorre oaidnit mo festivála doaibmá dasá ahte bajidit sámi kultuvrra. 

Mun ferten dadjat ahte lean hirpmástuvvan man čeahppi dii lehket ja das makkár viidodat lea dain doaimmain mat dis leat dán guovllus. Várdobáiki sámi guovddáš lágida doaimmaid maiguin oahppá báikkálaš árbevieruid birra mat leat čatnon lundui, kultuvrii ja gillii. Ii leat eahpádus ahte mii dárbbašit eambbo máhtu sihke mearrasámi ja márkosámi kultuvrra birra. Dát lea buorre vuolggasadji ofelaččaid bargui!

Lea buorre go leat nu máŋggas geat háliidit bargat sámi ofelažžan. Mun áiggun giitit Sámi allaskuvlla dan barggu ovddas maid dii bargabehtet hálddašit ja organiseret ofelašortnega. Dakko dii bargabehtet bargojoavkohuksema alla dásis.

Lea deahálaš ahte dii geat johtibehtet birrabuot, sihke boahtibehtet bures ovttaide, ja ahte dievasmahttibehtet guđetguimiideattet bargojoavkkus. Dat lea goansta – ja muhtomin hástalus – ovdánahttit buori joavkovuoiŋŋa. Nu dat lea, ležžet dal johtimin guovttes dahje eanebut fárrolaga.  

Mun áiggun maid giitit sin geat leat geargan sámi ofelažžan; Sara Marja Utsi, Jon-Christer Mudenia, Yvonne-Mari Miniggio ja Anne Berit Pulk, dan barggu ovddas maid dii lehpet bargan dán maŋemus jagi. Lei somá din dearvvahit go finaidet departemeanttain mannan dálvvi, ja mun illudan oassálastit semináras maid Sárá Márjá ja Yvonne-Marie doallaba ihttin: "Mu, du ja min identitehta".  Šaddá gelddolaš gullat maid doai muitaleahppi.

Háliidan maid sávvat didjiide geat galgabehtet leat ođđa ofelaččat lihku bargguin. Dis lea gelddolaš áigi din ovddabealde. Maien Gaup Sandberg, Elle-Mari Dunfjell Oskal, Lisa Kaisa Skoglund Vesterheim ja Elle-Káre Somby; giitu go áigubehtet váldit badjelasadet dán dehálaš doaimma. Mun dieđán ahte sáhttá leat lossat gaskkustit máhtu sámi servodagaid birra, ja vel hállat dán birra iežas vuolggasajis ja iežas vásáhusaid vuođul. Mun sávan ja doaivvun ahte dii oažžubehtet ovtta jagi sámi ofelažžan mii dahká ahte oahppabehtet olu ja ahte šaddá gelddolaš ja suohtas jahki! 

 

Saemien tsïeglh – håalome Márkomeannu-feestivalesne 2015

Buerie iehkede gaajhkesh dovnesh – gïeh daesnie festivaalesne!  

Manne dan aavojne leam daesnie Márkomennosne jïh dah orre tsïeglh åehpiedehtedh. Öörnege saemien tsïegline daelie bijjelen 10 jaepieh gååvnesamme. Dïhte sæjhta jiehtedh 35 saemien tsïeglh orreme.

Daate dah gïeh edtjieh saemien tsïegline daan skuvlejaepien barkedh:

• Maien Gaup Sandberg, 18 jaepieh, Tromsø
• Elle-Mari Dunfjell Oskal 19 jaepieh,  Guovdageaidnu
• Lisa Kaisa Skoglund Vesterheim 19 jaepieh, Kárášjohka
• Elle-Káre Somby 21 jaepieh, Deatnu

Aajkoe saemien tsïegline maahtoem buektedh dej aarkebiejjiej bïjre mubpide noeride ryöktesth govlesadteminie. Dijjieh njieljie noerh mah edtjede bïjre jarkan mïnnedh jïh saemien siebriedahken jïh saemien noeri bïjre dam skuvlejaepiem bievnedh. Tsïegli saetniesvoetem gorrede dijjen jïjtjedh dååjremh noerine.

Sïjhtem Márkomeannun öörnijh  gijhtedh mijjieh maehtebe daesnie festivaalesne årrodh! Vuajnam gujht Márkomeannu tseegkebe dovne festivaaline jïh sijjiem gusnie noerh gaavnedieh, jïh luste vuejnedh guktie festivaale lea lutnjeminie saemien kultuvrese.

Tjoerem jiehtedh manne garmerdamme dej jïjnjh darjomi åvteste mah dijjieh daan dajvesne utnede. Várdobáiki saemien jarnge darjomh öörnie mah maahtoem voenges aerpievuekiej bïjre vedtedh vïedteldihkie eatnamasse, kultuvrese jïh gïelese. Mijjieh gujht jienebh maahtoem daarpesjibie dovne mearoesaemien jïh marhkesaemien kultuvri bïjre. Dïhte buerie våarome tsïegli barkose.

Dïhte dan hijven dan jïjnjh sijhtieh saemien tsïegline barkedh. Sïjhtem Saemien jïlleskuvlem gijhtedh dijjen barkoen åvteste tsïegleöörnegem reeredh jïh öörnedh. Daesnie dijjieh åeliebigkemem jolle daltesisnie skaepiedidie.

Dïhte vihkeles dijjieh gïeh mïnnede, dovne ektedidie jïh sinsitniem lutnjedh. Dïhte lea kåanste – jïh muvhtene haesteme – buerie dåehkiem evtiedidh. Dïhte dovne gosse gööktesh jallh jienebh ektesne mïnnede.

Sïjhtem aaj gijhtedh dejtie gïeh saemien tsïegline orrijieh; Sara Marja Utsi, Jon-Christer Mudenia, Yvonne-Mari Miniggio jïh Anne Berit Pulk, dijjen barkoen åvteste maam minngemes jaepiem dorjeme. Murries dijjem råakeme gosse departementine guessine lin dæjman, jïh aavodem seminarese maam Sara Marja jïh Yvonne-Marie edtjigan jirreden utnedh: “Mov, dov jïh mijjen identiteete”. Gieltegs sjædta goltelidh maam dijjieh edtjede soptsestidh.  

Sïjhtem aaj vaajtelidh dijjide gïeh edtjede orre tsïeglide sjïdtedh barkojne læhkoestidh. Gieltegs tïjje dijjen uvte. Maien Gaup Sandberg, Elle-Mari Dunfjell Oskal, Lisa Kaisa Skoglund Vesterheim, jïh Elle-Káre Somby; gæjhtoe dijjieh sïjhtede dam vihkeles barkoem vaeltedh. Daajram dïhte maahta geerve årrodh maahtoem buektedh saemien siebriedahken bïjre, jïh aaj gosse edtjede jïjtjedh dååjremi bïjre soptsestidh. Manne håhkesjem jïh jaahkam dijjieh jïjnjh lïerede jïh sjædta gieltegs jïh luste jaepiem saemien tsïegline! 

 

Sáme oahpestiddje – Hålla Márkomeannu-festiválan 2015

Buoris gájka!

Lav ávon gå bessav boahtet diehki Márkomeannuj åvddånbuvtátjit ådå oahpestiddjijt. Dát doajmma la bissum badjel lågev jage. Tjoahkkáj li læhkám 35 sáme oahpestiddje.       

Da gudi galggi oahpestiddjen barggat boahtte skåvllåjage li:

• Maien Gaup Sandberg, 18 jagák, Råmsås
• Elle-Mari Dunfjell Oskal, 19 jagák,  Guovdagæjnos
• Lisa Kaisa Skoglund Vesterheim 19 jagák, Kárásjjågås
• Elle-Káre Somby 21 jagák, Dænos

Duogásj sáme oahpestiddje-prosjæktaj le sáme nuora galggi gaskostit máhtudagáv ietjasa árggabiejves guládallamijn ietjá nuoraj. Dij lihpit niellja nuora gudi galggabihtit ålles skåvlåjagev mannat Vuonarijkav miehtáj åvdåstittjat sáme sebrudagáv ja sáme nuorajt. Oahpestiddjij åskeldisvuohta nanniduvvá gå vásádusájdihtte nuorran le vuodon.

Gijtto Márkomeannu ásadiddjijda gå bessap boahtet festivállaj. Mån vuojnáv Márkomeannu le vuododuvvam festivállan ja doajmmá æjvvalimsadjen nuorajda, ja hávsske l vuojnnet gåktu Márkomeannu  l låpptimin sáme kultuvrav. 

Mån ållu alvaduváv gå vuojnáv dav edna dåjmav dájn bájkijn. Várdobáiki sáme guovdásj tjadát dåjmajt ma  bukti máhtudagáv tjanádum luonnduj, kultuvrraj ja giellaj. Duodaj dárbahip låpptit máhtudagáv merrasámij ja márkosámij kultuvra birra. Dát la buorre vuodo oahpestiddjij bargguj.

Buorre l gå moattes sihti barggat sáme oahpestiddjen. Sidáv gijttet Sáme Allaskåvlåv bargo åvdås gå háldadi ja organisieriji  oahpestiddjedåjmav. Dat barggo le team-barggo alla dásen. 

Manádattijn le ájnas buorre aktisasjbargguj, ja nannit nubbe nuppev váj soapptsobihtit juohkusin. Tjehpudagáv gájbbet ja muhttijn la aj hásstalus ásadit buorre barggodilev, juska dal lihpit guovtes jali nieljes aktan mannamin.

Sidáv aj gijttet åvdep oahpestiddjijt; Sara Marja Utsi, Jon-Christer Mudenia, Yvonne-Mari Miniggio og Anne Berit Pulk, åvdep jage bargo åvdås. Lej hávsske dijáv iejvvit departementan dálven, ja ávvudaláv oassálastátjit seminárraj ”Min, din og vår identitet” mav Sara Marja ja Yvonne-Marie jådedibá. Sjaddá geldulasj gullat majt subtsastihppe.

Sidáv aj sávvat vuorbev bargujn ådå oahpestiddjijda. Geldulasj ájgge vuorddá dijáv. Maien Gaup Sandberg, Elle-Mari Dunfjell Oskal, Lisa Kaisa Skoglund Vesterheim, ja Elle-Káre Somby: Gijtto gå vuosstáj válldebihtit ájnas bargov. Ietja diedáv muhttijn la hásstaliddje gaskostit máhtudagáv sáme sebrudagá birra, ja sierraláhkáj ietjada duogátjis ja vásádusájs. Sávav ja doajvov oahppabihtit ålov, ja oadtjobihtit geldulasj ja suohtas jagev sáme oahpestiddjen.