Sávvat lihku máilmmi álgoálbmotbeivviin
Historjjálaš arkiiva
Almmustahttináigodat Solberga ráđđehus
Almmustahtti: Gielda- ja ođasmahttindepartemeanta
Preassadieđáhus | Almmustahtton: 09.08.2016
Odne borgemánu 9. b., čalmmustit mii ON riikkaidgaskasaš álgoálbmotbeaivvi. – Mun háliidan sávvat sihke Norgga álgoálbmogii, sámiide ja buot eará álgoálbmogiidda lihkku beivviin mii lea odne, dadjá gielda- ja ođasmahttinministtar Jan Tore Sanner.
ON váldočoahkkin mearridii 1994:s máilmmi álgoálbmotbeaivvi, ja čalmmustit ON máilmmi álgoálbmogiid bargojoavkku vuosttaš čoahkkima mii dollojuvvui 1982:s. Dán jagi fáddán lea álgoálbmogiid oahpporiekti.
Birrasii leat 370 miljon álgoálbmoga máilmmis, sullii 90 riikkas. Ollu álgoálbmogiin lea hui lossa dilli. Máilmmi álgoálbmotbeaivvi lea ON dán jagi válljen bidjat fuomášumi oahpporiektái.
– Buohkain lea oahpporiekti, dat lea áibbas guovddáš riekti ja deaŧalaš eaktun sáhttit searvat servodagas. Mii diehtit ahte oahppu lea čoavdda sosiála erohusaid jevdemii, buoret eallineavttuid addimii ja minoritehtaid searvvaheami nannemii stuorraservodagas. Danne galgat mii leat mielde ovddideamen oahpporievtti ollašuhttima, dadjá Sanner.
Son oaivvilda ahte maiddái mii Norggas sáhttit buoridit dili.
– Mii diehtit ahte maiddái mii dáppe ruovttus sáhttit buoridit dili. Maŋŋelaš čakčat geige sámi giellalávdegoddi raporttas. Mun vuorddán mielas beassat lohkat sin rávvagiid movt sihkkarastit sámi mánáid ja nuoraid oahpahusa sámegielain, dadjá Sanner.
Sámedikki presideanta Aili Keskitalo oaivvilda ahte oahpporiekti ja -vejolašvuohta leat deaŧaleamos arenat máilmmi álgoálbmogiid historjjá, árvvuid ja boahtteáiggi strategiijaid gaskkusteapmái. Son čujuha ahte álgoálbmogiid oahpahus- ja oahpporievttis lea erenoamáš suodjalus, sihke riikkaidgaskasaččat ja Norggas, juste álgoálbmogiid raššivuođa vuođul stáhtaid váldogielaid ja -kultuvrraid ektui.
– Mis leat lágat ja riikkaidgaskasaš njuolggadusat ja prinsihpat. Muhto liikká leat maiddái Norggas hástalusat go jurddašit álgoálbmotvuoigatvuođaid heiveheami juste giela ja oahpu ektui. Danne vuorddán mun áinnas ođđa politihkalaš ságastallama juste dan birra dalle go giellalávdegotti rávvagat bohtet, dadjá Keskitalo.
