Buoret veahkki go mánát veagal fárrehuvvojit
Historjjálaš arkiiva
Almmustahttináigodat Solberga ráđđehus
Almmustahtti: Justiisa- ja gearggusvuođadepartemeanta
Preassadieđáhus | Nr: 5 – 2014 | Almmustahtton: 31.01.2014 | Maŋimuš ođasmahttojuvvon: 26.02.2014
Movt galggašii mánáidfárrehanáššiid gieđahallat buorebut? Otne geigejuvvojedje máŋga árvalusa Justiisa- ja gearggusvuođadepartementii. Bargojoavku lea geahčadan njuolggadusaid, organiserema ja movt internationála mánáidfárrehannáššit leat meannuduvvon Norggas.
Movt galggašii mánáidfárrehanáššiid gieđahallat buorebut? Otne geigejuvvojedje máŋga árvalusa Justiisa- ja gearggusvuođadepartementii. Bargojoavku lea geahčadan njuolggadusaid, organiserema ja movt internationála mánáidfárrehannáššit leat meannuduvvon Norggas.
– Mii leat dál vuosttas geardde beassan ollislaččat guorahallat buot mánáidfárrehanáššiid Norggas. Dat lea dehálaš ja duođalaš ášši, ja mii áigut dál vuđolaččat árvvoštallat buot árvalusaid ja cealkámušaid, cealká Justiisa- ja gearggusvuođadepartemeantta stáhtačálli Vidar Brein-Karlsen.
Loga raportta dáppe (pdf – girjegiella)
Golbma departemeantta serve vuostáiváldit bargojoavkku raportta. Olgeš rávddas: Torunn Elise Kvisberg, bargojoavkku jođiheaddji, Justiisa- ja gearggusvuođadepartemeantta stáhtačálli Vidar Brein-Karlsen, Olgoriikadepartemeantta stáhtačálli Bård Glad Pedersen ja Mánáid-, dásseárvo- ja searvadahttindepartemeantta stáhtačálli Maria Hoff Aanes. (Govven: JD)
Bargojoavkku preassadieđáhus
Bargojoavku lea barggustis erenoamážit vuoruhan daid mánáid vuhtiiváldit geat leat fárrehuvvon eret sin bearrašis. Vuođđun bargojoavkku árvvoštallamiidda ja árvalusaide lea ahte galggašii buorebut vuhtiiváldit ja nannet mánáid dili go fárrehuvvojit eret sin bearrašis.
Soabadanortnet duopmostuoluin. Okta árvalus lea ahte duopmostuoluin galggašii ásahit soabadanortnega mánáidfárrehanáššiin. Ođđa soabadanortnet sáhttá váikkuhit dasa ahte áššit čovdojuvvojit johtileappot ja oččošii áigái buoret ja guhkitáiggi čovdosiid mánáide ja váhnemiidda buorrin. Internationala bearašsoabadeapmi gáibida erenoamáš hástalusaid, ja bargojoavku árvala ge ásahit ortnega mas leat mielde internationála bearašsoabadeaddjit maid duopmostuollu sáhttá nammadit juohke áššis.
Sierra gulahalli politiijasuorggis. Bargojoavku árvala ásahit sierra gulahalli/oktiiheivehalli guhte fuolaha mánáidfárrehanáššiid buot riikka politiijaguovlluin.
Áigemearit áššemeannudeamis. Johtilis áššemeannudeapmi sihke guovddášeiseválddiid (Justiisa- ja gearggusvuođadepartemeanta) bealis ja duopmostuolus galgá leat guovddážis mánáidfárrehanáššiin. Lea dehálaš ahte mánná ii galgga dárbbašit eallit dakkár eahpesihkkaris dilis ahte ii dieđe beassá go boahtit ruovttoluotta dahje orrut dan riikkas gosa lea fárrehuvvon. Jos guhkes áigi lea mannan dan rájes go lea fárrehuvvon eret riikkas, de sáhttá mánnái šaddat váddáseappot fas ođđasit fárret. Bargojoavku árvala norgga guovddášeiseválddiid váste čielgaseabbo áššemeannudanáigemeriid ja duopmostullui fas oaneheabbo váiddaáigemeari.
Olgoriikadepartemeantta barggu ođđasisorganiseren ja nannen. Olgoriikadepartemeantta ovddasvástádus lea veahkehit váhnemiid geat báhcet go mánná fárrehuvvo eret Norggas eará riikii mii lea konvenšuvdnasoahpamuša olggobealde. Sihke váhnemiidda ja departementii sáhttet dákkár áššit hui gáibideaddjin. Bargojoavku oaivvilda ge ahte departemeantta bargu mánáidfárrehanáššiin berre ođđasisorganiserejuvvot ja nannejuvvot sihkkarastin dihtii ahte áššit meannuduvvojit ain buorebut.
Mánáidsuodjalusa viiddiduvvon doaibma. Mánáidsuodjaleapmi galggašii guovddážis mánáidfárrehanáššiin sihkkarastin dihte mánáid beroštumiid. Bargojoavku árvala ge ahte báikkálaš mánáidsuodjalus galgá dieđihuvvot go mánná fárrehuvvo Norgii, ja go mánná máhcahuvvo Norgii maŋŋil go mánná lobiheamit lea fárrehuvvon olgoriikii.
Raporta sisttisdoallá ollu ođđa láhkamearrádusárvalusaid ja evttoha máŋga láhkarievdadusa mat gusket mánáidfárreheapmái; mánáidfárrehanláhka, mánáidláhka, mánáid suodjalusláhka, riekteveahkkeláhka ja ráŋggáštuslahka. Mihttomearrin lágaid guorahallamis leai earret eará árvvoštallat vuhtiiváldojuvvojit go mánáid dilli doarvái bures go mánát veagal fárrehuvvojit.
Bargojoavkku miellahtut:
- Torunn Elise Kvisberg, duopmár, Lulli-Gudbrandsdal diggegoddi (jođiheaddji)
- Kirsten Sandberg, professora, Almmolaš riekteinstituhtta, Oslo Universitehta
- Øivin Christiansen, dutki, Uni Dearvvašvuohta Bergen
- Halvor Hjelm-Hansen, advokáhta, Advokatfirmaet Erbe & Co, Troandin
- Ellen-Sofie Terland, politiijaadvokáhta, Kripos
Bargojoavkku čálli: Lene Smith Walaas, seniorráđđeaddi, Justiisa- ja gearggusvuođadepartemeanta. Bargojoavku nammaduvvui golggotmánus 2012.
Bargojoavkku mandáhta (dušše dárogillii)