Regjeringens strategi og beredskapsplan for covid-19-pandemien

Go servodatdoaimmat fas rahppojuvvojedje čakčamánu 25.beaivve, de nannejuvvui  gearggusvuohta Norggas vai beassat ealligoahtit nu go dábálaččat. Orru leamen nu, ahte pandemiija lea váttis einnostit ja mii fertet ain ovddas guvlui eallit pandemiijain. Servodagas lea dál ollu njoammun ja dat čuohcá garrasit dearvvašvuođa- ja fuolahusbálvalussii. Dilli lea nu duođalaš ahte dál lea dárbu čavget njuolggadusaid, ja danne lea ráđđehus mearridan ođđa nationála doaibmabijuid. 

Strategiija lea heivehuvvon ovddit strategiijai, muhto muhton oasit leat rievdaduvvon ja ođasmahttojuvvon. Bajitdási mihttomearri lea oažžut kontrolla pandemiijas amas dávda ii njoamo viidát ja dagat stuora bargonoađi dearvvašvuođa- ja fuolahusbálvalussii. Seammás fertet váruhit ahte almmolaš bálvalusfálaldagat doibmet dohkálaččat ja ahte ekonomiijadilli suodjaluvvo.  

Pandemiija mielddisbuktá hástalusaid dearvvašvuođa- ja fuolahusbálvalussii. Mii fertet váruhit ahte dilli ii šatta nu duođalaš ahte buohcceviesut ja gielddadearvvašvuođabálvalus eai nagot hálddašit dili. Ráđđehusa strategiijas lea kontrolla dehálaš ja dat ahte báikkálaš ja nationála dearvvašvuođaeiseválddit johtilit álggahit doaibmabijuid dárbbu mielde, ja heaittihit jos daidda ii leat dárbu.

Jos dat galggaš lihkostuvvat, de ferte gielddain ja eará aktevrrain gávdnot gearggusvuohta vai johtilit sáhttet doaibmabijuid álggahit. Gearggusvuođadoaimmat leat hui dehálaččat vai oažžut kontrolla pandemiijas.  

Stivrenindikáhtorat
Stivrenindikáhtorat, mat geavahuvvojit árvvoštallat riskabeliid ja doaibmabijuid leat strategiijas heivehuvvon ja ođasmahttojuvvon.  Čuovvovaš guhtta stivrenindikáhtora leat geavahuvvon:

• Gallis leat gártan buohccevissui maŋimuš áiggi ja gallis leat oktanaga divššus 
• gallis leat intensiivadivššus
• buohccevissui gártan olbmuid ahkečohkiidus
• buohcceviesuid dikšunkapasitehta
• gielddaid dearvvašvuođa- ja fuolahusbálvalusaid bargokapasitehta
• boahkuhanlogut
• njoammunlogut

Lea váttis einnostit mo covid-19-pandemiija ovdána ja mii eat dieđe mo dat rievdá ovddos guvlui. Strategiija lea vuhtiiváldán ahte pandemiija sáhttá váikkuhit golmma láhkai.        

• Uhcán olbmot gártet buohccevissui ja servodagas lea uhcán njoammun 
• Eanet olbmot gártet buohccevissui ja njoammudávda váikkuha servodatdoaimmaide muhtun muddui
• Hui ollu olbmot gártet buohccevissui ja njoammudávda váikkuha garrasit servodatdoaimmaide

Pandemiija sáhttá ovdánit máŋgga láhkai, ja dagahit eahpesihkkaris dili. Leat erenoamážit vihtta fáktora mat sáhttet váikkuhit pandemiija ovdáneapmái. Man bures boahkut suodjalit njoammudávddaid vuostá, mo virus leavvá dálveáiggi, ođđa virusvariánttat mat dađistaga rivdet, man muddui olbmot nagodit čuovvut njoammuneastadanrávvagiid ja mo eará vuoiŋŋahatinfekšuvnnat njommot.    

Bearráigeahčču ja gearggusvuohta  
Lea hui dehálaš ahte báikkálaš ja nationála eiseválddit čuvvot dili hui dárkilit ja álggahit dárbbašlaš doaibmabijuid vai nagodit oažžut kontrolla pandemiijas. Ráđđehus lea danne mearridan joatkit gustovaš gearggusvuođadoaimmaid gitta cuoŋománu 2022 rádjai.

TISK-strategiija lea leamaš mearrideaddjin dasa ahte oažžut kontrolla pandemiijas. Gielddain ja dearvvašvuođaásahusain galgá leat gearggusvuohta nu ahte 10 proseantta álbmogis ožžot johtilisiskosiid juohke vahkus. Dasto galgá sis gearggusvuohta vai nagodit ovtta proseantta álbmogis iskkahit juohke vahkus ja galget maid sáhttit lasihit bargiid viđa beaivvis vai nagodit iskkahit vihtta proseantta álbmogis vahkkosaččat.