29 vuovdeguovllu leat otne suodjaluvvon

Gonagas lea otne stáhtaráđis mearridan suodjalit 29 vuovdeguovllu Davvi-Trøndelaga, Hedemárkku, Oppland, Akershus, Østfold, Buskerud, Telemárkku, Aust-Agder ja Rogaland fylkkain. Suodjalanareála lea sullii 132 njealjehaskilomehtera, mas buvttadeaddji vuovdi lea sullii 80 njealjehaskilomehter.

Ulbmil vuovdeguovlluid suodjalemiin lea gáhttet áitojuvvon šlájaid ja luonddušlájaid norgga vuvddiin, ja leat mielde suodjaleamen dehálaš vuovdešlájaid. Norggas gávdnojit iešguđetlágan vuovdešlájat maid hárve gávdná eará riikkain. 50 proseantta šlájain mat leat merkejuvvon Norgga rukseslistui 2010 leat uhkiduvvon dahje leat rašes šlájat mat ellet vuvddiin. Geahča kárttaid mat čájehit suodjalanguovlluid dáppe (pdf).

-Stuorra oassi áitojuvvon luonddušlájain Norggas ellet vuvddiin. Dát suodjalanmearrádus lea danne dehálaš sihkkarastit luonddušláddjivuođa Norggas, cealká birasgáhttenministtar Bård Vegar Solhjell.

Guovllut mat dál leat suodjaluvvon sihkkarastet dehálaš eallinbirrasiid olu uhkiduvvon ja rašes šlájaide. Vuovdeguovlluid suodjaleapmi lea oassi ráđđehusa dárkilis vuovdesuodjalanbarggus. Buot 29 guovllu leat oassin priváhta eatnamiid eaktodáhtolaš vuovdesuodjaleamis. Logi guovllu leat viiddideamit dálá luonddumehciin. Dáinna suodjalanmearrádusain lea de sullii 2,7 proseantta buvttadeaddji vuvddiin Norggas suodjaluvvon.

Beroštupmi eaktodáhtolaš vuovdesuodjaleapmái lea lassánan daid maŋimuš jagiid, ja suodjalandoaimmat jođihuvvojit dál olu guovlluin. Vuđolaš vuovdesuodjaleapmi mii otne lea mearriduvvon lea vejolaš danne go ruhtadoarjja vuovdegáhttendoaimmaide lea 120 miljovnna ruvnnus jagi 2012 ektui lassánan 231 miljovnna kruvdnui jahkái 2013, ja dat mielddisbuktá ahte eaktodáhtolaš suodjalanguovlluid ektui lea dál vejolaš beali johtileappot meannudit áššiid doppe gos eaktodáhtolaš vuovdesuodjalansoahpamuš lea dahkkon vuovdeeaiggádiiguin.

-Mun lean ilus go mis dál lea vejolašvuohta geavahit vuovdesuodjalanbušeahta lassáneami beaktileappot go dákkár vuđolaš suodjalanmearrádus lea dahkkon ná árrat jagis, dadjá stáhtaráđđi Solhjell.

Loga láhkaásahusaid dáppe (pdf).

Čuovvovaš guovllut leat dál suodjaluvvon:

1. Guslia luonddumeahcci, Kråangken gielda, Davvi-Trøndelaga
2. Midtfjellmosen luonddumeahcci (viiddideapmi), Aurskja-Høland gielda, Akershus
3. Storfelten luonddumeahcci (viiddideapmi), Aurskja-Høland gielda, Akershus
4. Knølltjenna luonddumeahcci, Aurskja-Høland gielda, Akershus
5. Hæstad luonddumeahcci, Fyresdal gielda, Telemárku
6. Lundsneset luonddumeahcci (viiddideapmi), Halden ja Aremark gielddat, Østfold
7. Gaupesteinmarka luonddumeahcci, Hobøl, Ski ja Enebakk gielddat, Østfold ja Akershus
8. Tjøstøl luonddumeahcci (viiddideapmi), Aremark gielda, Østfold fylka
9. Lurkevann luonddumeahcci (viiddideapmi), Halden gielda, Østfold fylka
10. Fuglemosehøgda luonddumeahcci, Marker ja Eidsberg gielddat, Østfold fylka
11. Hellheia luonddumeahcci (viiddideapmi), Drangedal gielda, Telemárkku fylka
12. Lone luonddumeahcci (viiddideapmi), Drangedal gielda, Telemárkku fylka
13. Hålandsdalen luonddumeahcci, Suldal gielda, Rogaland fylka
14. Haugbergfjellet luonddumeahcci, Halden gielda, Østfold fylka
15. Husebyskjaen luonddumeahcci, Rygge gielda, Østfold fylka
16. Ledsageren luonddumeahcci (viiddideapmi), Stor-Elvdal gielda, Hedemárkku fylka
17. Lavåa luonddumeahcci, Hamar ja Åmot gielddat, Hedemárkku fylka
18. Jernåa luonddumeahcci, Åmot gielda, Hedemárkku fylka
19. Gita luonddumeahcci, Åmot gielda, Hedemárkku fylka
20. Drevdalen luonddumeahcci, Trysil gielda, Hedemárkku fylka
21. Oddelia luonddumeahcci, Nordre Land gielda, Oppland fylka
22. Dokka luonddumeahcci (viiddideapmi), Nordre Land gielda, Oppland fylka
23. Helvete luonddumeahcci, Gausdal gielda, Oppland fylka
24. Selsjøen luonddumeahcci, Søndre Land ja Ringerike gielddat, Buskerud ja Oppland fylkkat
25. Sagåa luonddumeahcci, Sel gielda, Oppland fylka
26. Torsæterkampen luonddumeahcci (viiddideapmi), Østre Toten gielda, Oppland fylka
27. Fjæluelva luonddumeahcci, Østre Toten gielda, Oppland fylka
28. Einstullie luonddumeahcci, Skjåk gielda, Oppland fylka
29. Mørkeli luonddumeahcci, Birkenes gielda, Aust-Agder fylka

29 skåajjedajvh leah vaarjelamme daan bïejjien

Gånka staateraeresne lea daan biejjien nænnostamme 29 skåajjedajvh vaarjelidh fylhkine Noerhte-Trööndelage, Hedmarhke, Opplaante, Akershus, Østfold, Buskerud, Telemarhke, Aust-Agder jïh Rogalaante. Dajvi stoeredahke lea medtie 132 km2 vaarjelimmiedajve, destie medtie 80 km2 lea sjïdtije skåajje.

Dïhte aajkoe daejnie vaarjelimmine skåajjedajvijste lea håvhtadihks aarhth jïh eatnemesåarhth gorredidh nöörjen skåajjine, jïh gelliesåarhts skåajjeaarhth vaarjelidh. Nöörjesne jïjnjh gelliesåarhts skåajjeaarhth, aaj skåajjeaarhth mah leah gaskenasjovnaale sveekes. 50 prosenht aarhtijste mah Nöörjen rööpseslæstosne 2010 leah nammoehtamme goh håvhtadihks jallh mahte håvhtadihks aarhth, skåajjine jielieminie. Vuartesjh guvviem gaajhki vaarjelimmiedajvigujmie daesnie.

- Akte stoerre bielie dehtie håvhtadihks eatnemegellievoeteste Nöörjesne skåajjine gååvnese. Daate vaarjelimmienænnoestimmie lea dan åvteste vihkeles juktie nöörjen eatnemegellievoetem gorredidh, byjresevaarjelimmieministere Bård Vegar Solhjell jeahta.

Dah dajvh mejtie mijjieh daelie vaarjelamme sijhtieh vihkeles jielemedajvh gorredidh gellide håvhtadihks jallh mahte håvhtadihks aarhtide. Vaarjelimmie skåajjedajvijste lea akte lïhtse reerenassen barkosne lissiehtamme skåajjevaarjelimmine. Gaajhkh dah 29 dajvh leah meatan dennie barkosne jïjtjevyljehke skåajjevaarjelimmine privaate eekesne. Luhkie dejstie dajvijste lea vijriedimmieh daaletje eatnemereservaatijste. Daejnie nænnoestimmine vaarjelimmien bïjre dle mahte 2,7 prosenth dehtie sjidtije skåajjeste Nöörjesne vaarjelamme. Dej minngemes jaepiej dle dïhte iedtje jïjtjevyljehke skåajjevaarjelimmien åvteste læssanamme, jïh vaarjelimmiebarkoe juhtieminie gelline dajvine. Dïhte vijries skåajjevaarjelimmie maam daan biejjien nænnoestamme, gåarede darjodh dannasinie dïhte dåarjoe skåajjevaarjelæmman lea læssanamme 120 mill. kråvnaj raejeste jaepien 2012, 231 kråvnaj raajan 2013, jïh dan gaavhtan dle akte lehkie aajmene sjædta dehtie jïjtjevyljehke vaarjelimmeste dejnie dajvine gusnie latjkoeh dorjesovveme skåajjeaajhterigujmie jïjtjevyljehke skåajjevaarjelimmien bïjre.
- Manne geerjene ihke mijjieh daelie maehtebe lissiehtimmiem skåajjevaarjelimmiebudsjedtesne eensilaakan nuhtedh, gosse aktem stoerre nænnoestimmiem vaarjelimmien bïjre darjobe jaepien aalkoelisnie, staateraerie Solhjell jeahta.

Daah dajvh leah vaarjelamme daelie:
1. Guslia naturreservat, Kråanken tjïelte, Noerhte-Trööndelage
2. Midtfjellmosen naturreservat (vijriedimmie), Aurskog-Høland tjïelte, Akershus
3. Storfelten naturreservat (vijriedimmie) Aurskog-Høland tjïelte, Akershus
4. Knølltjenna naturreservat, Aurskog-Høland tjïelte, Akershus
5. Hæstad naturreservat, Fyresdal tjïelte, Telemark
6. Lundsneset naturreservat (vijriedimmie), Halden jïh Aremark tjïelth, Østfold
7. Gaupesteinmarka naturreservat, Hobøl, Ski jïh Enebakk tjïelth, Østfold jïh Akershus
8. Tjøstøl naturreservat (vijriedimmie), Aremark tjielte, Østfold fylhke
9. Lurkevann naturreservat (vijriedimmie), Halden tjïelte, Østfold fylhke
10. Fuglemosehøgda naturreservat, Marker jïh Eidsberg tjïelth, Østfold fylhke
11. Hellheia naturreservat (vijriedimmie), Drangedal tjïelte, Telemarhken fylhke
12. Lone naturreservat (vijriedimmie), Drangedal tjïelte, Telemarhken fylhke
13. Hålandsdalen naturreserat, Suldal tjïelte, Rogalaanten fylhke
14. Haugbergfjellet naturreservat, Halden tjïelte, Østfold fylhke
15. Husebyskogen naturreservat, Rygge tjïelte, Østfold fylhke
16. Ledsageren naturreservat (vijriedimmie), Stor-Elvdal tjïelte, Hedmarhken fylhke
17. Lavåa naturreservat, Hamar jïh Åmot tjïelth, Hedmarhken fylhke
18. Jernåa naturreservat, Åmot tjïelte, Hedmarhken fylhke
19. Gita naturreservat, Åmot tjïelte, Hedmarhken fylhke
20. Drevdalen naturreservat, Trysil tjïelte, Hedmarhken fylhke
21. Oddelia naturreservat, Nordre Land tjïelte, Opplaanten fylhke
22. Dokka naturreservat (vijriedimmie), Nordre Land tjïelte, Opplaanten fylhke
23. Helvete naturreservat, Gausdal tjïelte, Opplaanten fylhke
24. Selsjøen naturreserat, Søndre Land og Ringerike tjïelth, Buskerud og Opplaanten fylhkh
25. Sagåa naturreservat, Sel tjïelte, Opplaanten fylhke
26. Torsæterkampen naturreservat (vijriedimmie), Østre Toten tjïelte, Opplaanten fylhke
27. Fjæluelva naturreservat, Østre Toten tjïelte, Opplaanten fylhke
28. Einstullie naturreservat, Skjåk tjïelte, Opplaanten fylhke
29. Mørkeli naturreservat, Birkenes tjïelte, Aust-Agder fylhke