Ođđa raporta lea guorahallan vuovdimiid olgoriikii buot guovlluin Norggas

“Eksport fra norske regioner. Hvorfor så store forskjeller?” (Menon-raporta 2/2012) čájeha stuora erohusaid movt vuovdin dilli olgoriikii lea iešguđet fylkkain ja guovlluin min riikkas.

Raporta juohká min riikka guovtti oassái. Vuosttas oassái gullet sii geat vuvdet olu, ja nuppi oassái fas sii geat unnán vuvdet. Guovlluin gos olbmot ásset bieđgguid vuvdet hui olu. Dáid guovlluin vuvdojuvvo hui olu, eanemus vuovdin juohke ássi nammii, ja eanemus vuovdin juohke bargi nammii ealáhussuorggis.

- Dát bajilgovva čájeha man dehálaččat riddoguovllut leat Norgga árvoháhkamii ja barggaheapmái. Vuovdin olggos riikkas stuora gávpogiin ja daid birrasiin ja stuora vuovdinealáhusat rittuin leat sorjavaččat guhtet guimmiineaset. Dát lea dehálaš diehtu min doibmii árvoháhkama nannemis miehtá riikka, cealká gielda- ja guovloministtar Liv Signe Navarsete.

Raporta bohtosat čájehit ahte máŋga stuora vuovdinfitnodagat jáhkkimis bohtet ceavzit boahtteáiggis. Eaktun lea ahte sii ain vuoruhit máhtu, fierpmádathuksema ja spesialiserema.

Raporta lea ráhkaduvvon Gielda- ja guovlodepartemeantta dáhtuin. Menon lea guorahallan vuovdimiid olggos riikkas buot guovlluin Norggas. Dát bargu lea máŋgga láhkai ođasmuvvi. Vuovdinbálvalusat leat dál vuosttas geardde statistihkain mielde. Vuođđun statistihkkii lea dasa lassin báiki gosa fitnodat/buvttadus lea ásahuvvon, ja iige váldokantuvrra čujuhus.  

Menon lea ráhkadan golbma iešguđet lágan govvádusaid. Ieš alddis leat dat eahpesihkkarat. Govvádusain boahtá ovdan ahte oljo- ja gássaguoskevaš ealáhusat, ja maritiibma suorgi ja offshore lágideaddjiinstustriija, jáhkkimis ovdánit buoremusat. Mearraborramušat leat maiddái hui nannosat, raportta mielde. Kvalifiserejuvvon bargofápmu lea ja šaddá leat hástalussan muhtun guovlluide.

Raporta čájeha ahte vuovdinárvvut, mihtiduvvon ássiid mielde, leat stuorimusat Vestland fylkkain ja Vest-Agderis. Jos geahččá olgoriikii vuovdima oppalohkkái, de stuoragávpot- guovlluin leat árvvut hui badjin. Oaivegávpot áiddostahttá hui alla bálvalusvuovdima olgoriikii.

Jos vel guovllut mat vuvdet hui olu olgoriikii mearkkašit eanemusat go gávpejohtu hedjona, de eai leat guovllut mat eai vuovdde nu olu olgoriikii gáhttejuvvon internašunála ovdáneami vuostá. Gávpegilvu stuorru min riikkas, ja dáin guovlluin lea ealáhusstruktuvra dakkár mii dagaha ahte fitnodagain leat uhcán molssaeavttut.

Menon lea maid árvvoštallan sivaid manne muhtun guovllut vuvdet olgoriikii eanet go earát. Váldočilgehussan  erohusaide lea ealáhusstruktuvra. Eará miellagiddevaš boađus lea ahte vuovdin olgoriikii gáibida eanet vuovdima. Iige leat nu suorggahahtti ahte máhtolaš gánnáhahtti vuovdinfitnodagat mat buvttadit olu šaddet hui gievrrat.  Gievrras ovttadagat nanusmahttet ain buorebut positiiva ovdáneami. Luondduriggodagaid lokaliseren lea ain dehálaš, muhto dat maid dađistaga unnu sivas go bálvalusaid vuovdimat olgoriikii viidot. Bálvalusaid vuovdimat olgoriikii  dahket sullii 50 proseantta buot vuovdimiin Norggas, go olju ja gássa ii lohko mielde.

• Eksport fra norske regioner – Hvorfor så store forskjeller?

Gielda- ja guovlodepartemeantta preassatelefovdna: 22 24 25 00