Láhkaevttohus riddolávdegotti čuovvoleami birra

Ráđđehus lea odne bidjan ovdan láhkaproposišuvnna mo čuovvolit riddolávdegotti árvalusa guolástanvuoigatvuođa birra mearas Finnmárkku olggobealde.

- Lean ilus go mii odne – viiddes ja buori proseassa vuođul – bidjat ovdan iežamet evttohusaid ja vástádusaid Stuorradiggái dán dehálaš áššis. Evttohusat leat vuođđuduvvon dan ovttamielalašvuhtii maid juvssaimet maŋŋá konsultašuvnnaid Sámedikkiin, ja mii oaivvildit ahte doaibmabijut sihkkarastet duohta vejolašvuođaid čađahit ja ovddidit árbevirolaš guolásteami buohkaide geat ásset doaibmabijuid váikkuhanguovllus, dadjá guolástus- ja riddoministtar Lisbeth Berg-Hansen.
Miessemánus 2011 sohpe guolástus- ja riddoministtar ja Sámediggi doaibmabijuid ja láhkarievdadusaid Finnmárkku riddoguolástuslávdegotti čuovvoleapmái. Seammás sii ledje ovttamielalaččat das ahte sis lei iešguđet áddejupmi das man guhkás álbmotrievttálaš geatnegasvuođat gustojit guolástusáššiin.

Sámedikki eanetlohku mieđai doaibmabijuide dievasčoahkkimis, dainna várašumiin ahte riektevuođut áddejuvvojit iešguđet láhkai. Ovttamielalašvuođa vuođul konsultašuvnnain ovddida dál ráđđehus Stuorradiggái proposišuvnna rievdadusaid birra oassálastinlágas, mearraresursalágas ja finnmárkkulágas. Sámedikki oainnut álbmotrievttálaš gažaldagaide leat oainnusmahttojuvvon sierra mearkkašumiin proposišuvnnas.

Vuođđun evttohusaide lea dat sávaldat áhte fuolahit ja nannet doaibmaguovllu smávva – muhto dehálaš – guolástusservodagaid, sihke guovlopolitihkalaš váikkuhangaskaoapmin ja sihkkarastit ahte guolástanmuddemat maiddái boahtteáiggis leat čielgasit álbmotrievtti rámmaid siskkobealde.

Eanet evttohusaid birra: 

Evttohusain lea dat deháleamos ahte lága bokte nannejuvvo vuoigatvuohta guolástit – dihto eavttuid vuođul – buohkaide geat ásset Finnmárkkus, Davvi-Romssas ja eará guovlluin Romssas ja Nordlánddas gos lea leamaš mearrasámi ássan dihto áiggi. Guolástus- ja riddodepartementii giddejuvvo dákko bokte vejolašvuohta bissehit ollásit dorske-, dikso- ja sáidebivddu ovdalgo láhka fas rievdaduvvo. Dakkár láhkamearrideapmi ii dárbbašuvvo álbmotrievtti dihtii dahje siskkáldasrievtti dihtii, muhto ráđđehus áigu dattetge lága bokte mearridit dakkár vuoigatvuođa čájehan dihtii dan stuorra árvvu mii riddolagaš guolástusas lea áitojuvvon riddo- ja vuotnaguovlluide davvin.

Dasa lassin lea evttohuvvon čielggasmahttit Norgga álbmotrievttálaš geatnegasvuođaid mearraresursalágas ja oassálastinlágas ja várret lasseeari doaibmaguovllu rabas jovkui. 2011 ja 2012 várás leat juo várrejuvvon 3000 tonna lasseearis.

Viidáseappot lea evttohuvvon ásahit vuotnaguolástuslávdegotti Finnmárkku, Romssa ja Nordlándda várás. Lávdegottis ii galgga leat mearridanváldi, muhto dat sáhttá šaddat dehálaš ráđđeaddin nationála eiseválddiide, ja nannet báikkálaš váikkuhanfámu guolástushálddašeapmái. Guolástus- ja riddodepartemeantta ja Sámedikki gaskasaš konsultašuvnnaid rámmašiehtadusa ásahanbargu jotkojuvvo. Vuotnaguolástuslávdegotti bargoviidodagat, ja dan cealkámušaid deattuheapmi, galgá árvvoštallojuvvot dán barggus.

Láhčin dihtii vejolašvuođaid dasa ahte guolásteaddjit besset ávkkástallat báikkálaš resurssaiguin, lea evttohuvvon ásahit gildosa guolásteami vuostá vuotnalinnjáid siskkobealde fatnasiidda mat leat guhkit go 15 mehtera, muhto spiehkastanvejolašvuođain. Loahpas lea evttohuvvon ahte gáibádusa dohkkehit áidnavuoigatvuođa dahje ovddu bivdosajiide maid dál sáhttá ovddidit duopmostuoluide, dál galgá sáhttit ovddidit Finnmárkkukommišuvdnii. Ferte Sámi vuoigatvuođalávdegotti II čuovvoleami oktavuođas árvvoštallat lea go dát áigeguovdil guovlluide Finnmárkku olggobealde.