Dálkkádatdieđáhus: Fievrridansuorggi dálkkádatgássanuoskkideapmi geahppána

Ássiidlohku lassána, erenoamážit stuorra gávpogiin ja daid birrasiin. Dálkkádatdieđáhusas almmuhuvvo, ahte fievrridanpolitihkka rievdaduvvo sakka ja ahte ráđđehusa ulbmil lea, ahte go johtalus lassána stuorra gávpogiin, de lasáhus galgá čovdojuvvot kollektiivajohtalusain, sihkkeliin ja vázzimiin.

Vuoruha kollektiivajohtalusa ja sihkkeldoaimmaid stuorra gávpogiin ja daid birrasiin

- Mii fertet ovddidit stuorra gávpotguovlluid geaidnovuogádagaid nu, ahte go johtalusdárbu lassána, de dat čovdojuvvo dan láhkai ahte eanebut johtet kollektiivafievrruiguin, sihkkelastet dahje vázzet. Dat lea buoremus sihke báikkálaš birrasii ja dálkkádahkii, ja lea maid ollu hálbbit, go ahte iskkašeimmet dustet johtalusa lassáneami dan láhkai, ahte lasihivččiimet geaidnofierpmi kapasitehta, johtalusministtar dadjá.

Ráđđehus vuoruha kollektiivajohtalusa ja sihkkeldoaimmaid, go juolluda johtalusdoarjaga stuorragávpotguovlluide. Ráđđehus juolluda maid eanet stáhtadoarjaga fylkkagielddaid kollektiivajohtalusa doaimmaheapmái.

- Stáhta doarju dušše gávpotguovlluid, mat dahket geatnegahtti soahpamušaid stáhtain dan hárrái, ahte sii rievdadit johtaluspolitihka. Go stáhta juolluda eanet ruđa, de mii gáibidit ahte sin oassi, geat johtet kollektiivafievrruiguin, sihkkelastet ja vázzet, lassána eanet go sin oassi, geat johtet priváhtabiillain, Kleppa nannesta.

Dat eaktuda, ahte gielddat ja fylkkat servet areálapolitihkkabargui, láhčet diliid sihkkelastiide ja vázziide ja áŋgireappot ovddidit kollektiivafálaldaga.

Nanne ruovdemáđija

Ruovdemáđija oažžu mávssolut sajádaga fievrridanvuogádagas. Investeremiid lasihit, erenoamážit stuorra gávpogiid birrasiin. Ráđđehus ovddida giđđat 2013 nationála fievrridanplána (2014-2023) ja almmuha das goas Intercity-golmmačiegahasa sierra mátkegaskkat gárvánit.

Ráđđehus maid ovddida oppalaš gálvofievrridanstrategiija ođđa Nationála fievrridanplánas (NTP). Strategiijas gálvvuid eai šat fievrrit nuge geainnuid mielde, go meara ja ruovdemáđija mielde, go dat ii goarit birrasa nu sakka.

Guovttegeardán sihkkeláŋgiruššan

Dieđáhusas muitaluvvo, ahte ráđđehus ovddida nannosit sihkkeliin johtima ođđa NTP oktavuođas. Vázzin- ja sihkkelluottaide juolludit eanet ruđa, nu ahte NTP-áigodaga vuosttaš muttu loahpas lea juolludeapmi beali stuorát go dál.

- Sihkkeláŋgiruššan lea dego kindermanni. Dat lea buorre birrasii ja álkidahttá johtima min gávpotguovlluin. Sihkkeliin johtin lea maid ereliiggán dálkkas álbmotdearvvašvuhtii olles min riikkas, johtalusministtar Magnhild Meltveit Kleppa čilgesta.

- Mun háliidan stivret stuorra oasi stáhta ruđain daid fylkkaide ja gielddaide, mat čájehit ahte sii ieža maid áŋgiruššet. Nu stáhta áŋgiruššamis oažžu vel stuorát ávkki, son čujuhastá.

Geahpeda personbiillaid gaskamearálaš nuoskkideami goalmmádasain

Ođđa biillat, maid dán áigge vuvdet, luitet gaskamearálaččat 130 grámma CO2 kilomehterii. Ráđđehus árvala dálkkádatdieđáhusas geahpedit personbiillaid gaskamearálaš luoitima 35 proseanttain, nu ahte dat ii livčče go 85 g/km 2020.

- Ráđđehus lea moatti jagis váikkuhan dasa, ahte ođđa biillat luitet 30 proseantta unnit CO2 Norggas. Dál mii háliidit geahpedit nuoskkideami vel goalmmádasain dálá hivvodaga ektui. Norga galgá leat áibbas ovddimuččas sihke ulbmiliid ja gaskaomiid dáfus dán suorggis, Kleppe dadjá.

Dá leat muhtin doaimmat, maiguin geahpedit nuoskkideami:

• Joatkit biiladivadiiguin, mat stivrejit dan guvlui, ahte geavahit birrasii ja dálkkádahkii buoret biillaid.
• Ovddidit ortnega, mas muitalit birasdieđuid ođđa biillaid vuovdima oktavuođas.
• Árvvoštallat dađistaga gáibidišgoahtit dákssiin, mat besset geavahit kollektiivadoali, ahte dat devdet birasiešvuođaid ja CO2-geahpedangáibádusaid.
• Ásahit vuogádaga, mainna gozihit ja bearráigehččet kollektiivadoliid johtolaga, nu ahte rávdnjebiillat ja hydrogenabiillat besset geavahit kollektiivadoliid nu guhká go vejolaš hehttekeahttá kollektiivajohtalusa.
• Ovddidit riikkaidgaskasaš barggu, mas standardiserejit čovdosiid ja harmoniserejit njuolggadusaid, mat gusket biillaide, mat eai nuoskkit dahje nuoskkidit dušše vehá.
• Ovddidit infrastruktuvrra huksema vai lea vejolaš geavahit rávdnjebiillaid ja molssaevttolaš boaldámušaid, earret eará Transnova bokte.
• Ráhkadit plug-in hybridaide bisánansajiid, main beassá gealdit biillaid.
• Joatkit riikkaidgaskasaš njunušin dan dáfus, ahte láhčit dilálašvuođaid rávdnje- ja hydrogenabiillaid geavaheapmái.

Transnova šaddá bistevažžan

Transnova doarju prošeavttaid, mat ovddidit molssaevttolaš boaldámušaid geavaheami ja prošeavttaid, maid vehkiin geavahišgohtet fievrridanvugiid, mat eai nu sakka goarit birrasa. Transnova ásahuvvui geahččalanprošeaktan Stáhta geaidnodoaimmahaga vuollásažžan 2009. Dál ortnet šaddá bistevažžan ja ráđđehus lasiha dađistaga stáhtadoarjaga.

- Dan láhkai Transnova šaddá nannosut ja beaktilut orgánan, mii jođálmahttá fievrridansuorggi rievdadeami birrasa dáfus buorebun, johtalusministtar Magnhild Meltveit Kleppa lasihastá.

Loga Dálkkádatdieđáhusa dás (Birasdepartemeanta)