Historjjálaš arkiiva

Nordlánda šaddá sámi geahččalanfylka

Historjjálaš arkiiva

Almmustahttináigodat Regjeringen Stoltenberg II

Almmustahtti: Ođasmahttin-, hálddahus- ja girkodepartemeanta

FAD juolluda jagi 2011:s váile 2,3 miljovnna ruvnno Nordlándda Fylkkamánni bargui Ráđđehusa sámegielaid doaibmaplánain. Nordlándda fylkkamánni lea maiddái válljejuvvon leat geahččalanfylkan bargamis sámi áššiiguin fylkkamánneámmáhin, mas ovttasbargu suohkaniiguin deattuhuvvo.

FAD juolluda jagi 2011:s váile 2,3 miljovnna ruvnno Nordlándda Fylkkamánni bargui Ráđđehusa sámegielaid doaibmaplánain. Nordlándda fylkkamánni lea maiddái válljejuvvon leat  geahččalanfylkan bargamis sámi áššiiguin fylkkamánneámmáhin, mas ovttasbargu suohkaniiguin deattuhuvvo.

Dalle go stáhtačálli Raimo Valle galledii fylkkaoaivegávpoga Bådåddjo Nordlánddas de son almmuhii ahte Nordlánda lea válljejuvvon geahččalanfylkan. Prošektii, mii galgá bistit guokte jagi, lea mearriduvvon  sullii 2 miljovnna ruvnno sturrosaš ruhtajuolludeapmi.
- Nordlándda fylkkas lea leat sihke davvisámegielat, julevsámegielat ja lullisámegielat guovllut. Máŋggaid jagi doaimmaid vuođul lea Nordlándda fylkkamánni háhkan ávkkálaš vásáhusaid bagadalliin daid suohkaniidda gos leat sámegielat geavaheaddjit. Mii háliidit geahččalanprošeavtta bakte olahit vuogádatlaš, ulbmillaš ja máhttovuođustuvvon barggu sámi gažaldagaiguin daid suohkaniin gos sámit orrot, dadjá stáhtačálli Raimo Valle, ja joatká,

Prošeakta galgá njeallje surggiid čalmmustahttit: mánáid ja nuoraid bajásšaddaneavttuid, sámi gielaid, dearvvašvuođa- ja sosiálafálaldagaid, ja boazodoalu ja areálapolitihka.

- Dát bargu lea dehálaš vai juohke áidna sápmelaš galgá sáhttit ávkkástallat vuoigatvuođa- ja politihkkaovdáneami mii lea dáhpáhuvvan maŋimus moaddelot jagi ja boahtán ávkin sápmelaččaide Norggas. Suohkanat leat hui dehálaš čálgobuvttadeaddjit – maiddái sápmelaččaid ektui. Jus suohkanat guddet dan ovddasvástádusa mii sidjiide gullá sámepolitihka čuovvoleamis  de dat dagaha buoret eavttuid suodjalit ja ovdánahttit sámi gielaid, kultuvrra ja ealáhusaid, lohká stáhtačálli Raimo Valle.

Dát ođđa prošeakta álggahuvvo 2011 čavčča ja loahpahuvvo jagi 2013 giđa. Prošektii nammaduvvo sierra prošeaktajođiheaddji guhte galgá lahkalaga ovttasbargat suohkaniiguin. Fylkkamánni Hill-Marta Solberg sávvá ahte nammadeapmi lea dahkkon maŋŋil geasseluomu. Geahččalanprošeavtta loahpaheami oktavuođas galgá Fylkkamánni buktit rávvagiid joatki bargui. Mun jáhkán ahte dán prošeavtta vásáhusat šaddet leat ávkkálačča eará fylkkaide, loahpaha Valle.

Geahččalanprošeavtta duogáš gávdno St.dieđ. nr. 28 (2007-2008) Sámepolitihkka, mas ráđđehus čalmmustahtii sámepolitihka čuovvoleami almmolaš surggiid iešguđetge osiin, nugomat fylkkamánni ámmáhiin ja suohkaniin.

 

Nordlaante saemien pilotefylhkine sjædta

URD (daaroen FAD) mahte 2,3 millijovnh kråvnah dåårje Fylhkenålmese Nordlaantesne dan vijrebe barkose juktie Reerenassen dahkoesoejkesjem saemien gïelide dåarjoehtidh. Daelie Fylhkenålma Nordlaantesne aaj veeljesovveme pilotefylhkine årrodh juktie saemien gyhtjelassigujmie barkedh fylhkenålma-embetine, joekoen tjïeltigujmie laavenjostedh.

Gosse staatetjaelije Raimo Valle Nordlaanten fylhkenåejviestaarem vaaksjoeji, Bådåddjo, dle dïhte saarnoeji Nordlaante lea pilotefylhkine veeljesovveme. Prosjekte edtja gøøkte jaepieh vaasedh jïh barkoen mierie lea medtie 2 millijovnh kråvnah.

-Nordlaanten fylhke gïeledajvh åtna mah leah dovne noerhtesaemien, julevsaemien jïh åarjelsaemien. Gellie jaepieh fylhkenålma Nordlaantesne vihkeles dååjrehtimmieh åådtjeme goh bïhkedæjja dejtie tjïeltide gusnie saemien utnijh. Mijjieh sïjhtebe piloteprosjekten tjïrrh aktem øørnedamme, soejkesjamme jïh daajroeligke barkoem buektiehtidh saemien gyhtjelassigujmie dejnie tjïeltine gusnie saemien årrojh, staatetjaelije Raimo Valle jeahta, jïh vihth,

Prosjekte edtja joekoen njieljie suerkine vuartasjidh: maanaj jïh noeri byjjenimmietsiehkieh, saemien gïelh, healsoe- jïh sosijalefaalenassh, jïh båatsoe jïh dajvepolitihke.

- Daate barkoe lea vihkeles ihke daate aajnehke saemie edtja maehtedh hijvenlaakan niktedh dehtie reakta- jïh politihkeevtiedimmeste mij lea orreme dejtie saemide Nøørjesne dej minngemes gøøkte luhkiejaepiej. Dah tjïelth leah joekoen vihkeles darjojh bueriejieliedistie – aaj dejtie saemien årroejidie. Jis dah tjïelth sov diedtem vaeltieh juktie saemiepolitihkem dåarjoehtidh, dle saemien gïele, kultuvre jïh jielemh buerebe tsiehkieh åadtjoeh jïjtjemse vaarjelidh jïh evtiedidh, staatetjaelije Raimo Valle jeahta.

Dïhte orre prosjekte aalka tjaktjen 2011, jïh orrije gïjren 2013. Prosjekte sæjhta aktem jïjtse prosjekten åvtehkem åadtjodh mij edtja lïhke tjïeltigujmie barkedh. Fylhkenålma Hill-Marta Solberg gegkeste daam stïeresne utnedh giesie-eejehtallemen mænngan. Piloteprosjekten galhkuvisnie Fylhkenålma edtja juvnehtimmiejgujmie båetedh dan vijrebe barkoen bïjre. Manne vïenhtem daate prosjekte hijvenlaakan sjeahta jeatjah fylhkide sertiestidh, Valle minngemosth jeahta.

Piloteprosjekten våarome lea St.bïevnesisnie nr. 28 (2007-2008) Saemiepolitihke, gusnie reerenasse sjïerelaakan tjïertesti saemiepolitihkem dåarjoehtidh ovmessie bieline byøgkeles suerkeste, daan nuelesne fylhkenålma-embeth jïh tjïelth.

 

Nordlánnda sjaddá sáme pilotfylkkan


FAD juollot jagen 2011 vargga 2,3 Nordlánda Fylkkamánnáj Sámegielaj doajmmaplána bargguj. Nordlánda Fylkkamánne le dálla aj pilotfylkkan sáme ássjij hárráj fylkkamánneámmátij gaskan, gånnå aktisasjbarggo suohkanij dættoduvvá.

Gå stáhttatjálle Raimo Valle guossidij fylkkaoajvvestádav Bådådjov de buvtij ådåsijt jus Nordlánnda le pilotfylkkan válljiduvvam. Prosjekta galggá guokta jage vihpat ja le sulle guovte millijåvnåj ruhtaduvvam.

- Nordlánda fylkan li nuorttasáme, julevsáme ja oarjjelsáme giellaguovlo. Måttij jagij tjadá le Nordlánda fylkkamánne oadtjum árvulasj åtsådallamijt sáme addnij suohkanij bagádahttijn. Pilotprosjevta baktu sihtap ásadit systemáhtalasj, pládnavuododum ja máhtudakvuododum bargov sáme ássjij suohkanij sáme álmmugijn, javllá stáhttatjálle Raimo Valle, ja joarkká,

Prosjækta galggá nieljijt suorgijt vuorodit: mánáj ja nuoraj bajássjaddamdilev, sámegielajt, varresvuohta- ja sosialfálaldahka ja boatsojsujtto ja duobddákpolitihkka.

- Dát barggo le ájnas jus ájnegis sábme galggá bessat ávkkit riektá- ja politihkkaåvddånimev mij le sámijda buorren boahtám Vuonan maŋemus lågij jagijn. Suohkana li viehka ájnas álkkádusbuvtadiddje – sáme álmmugij aj. Jus suohkana ietjasa åvdåsvásstádusáv válldi sámepolitihka åvddånime åvdås, de dat buoret sámegiela, kultuvra ja æládusáj ævtojt suodjaluvvat ja åvddånit, javllá stáhttaráde Raimo Valle.
 
Dát ådå prosjækta álggá 2011 tjavtja ja ålliduvvá 2013 gidá. Prosjevtan galggá sierra projæktajådediddje guhti galggá suohkanij siegen barggat. Fylkkamánne Hill-Marta Solberg doajvvu dát le sajenis giesseloabe maŋŋela. Gå pilotprosjækta låhpaduvvá galggá Fylkkamánne rávvat gåktu vijddábut barggat. Jáhkáv prosjækta soajttá viehka ávkken ietjá fylkajda, låhpat Valle.

Pilotprosjevta duogásj le St.died. nr. 28 (2007-2008) Sámepolitihkka, gånnå ráddidus dættodij sámepolitihka bærrájgæhttjamav almulasj suorgen, dan vuolen aj fylkkamánneámmádijn ja suohkanijn.