Fálaldatgilvu doaimmahit digitála poastta ássiide

Digitála poastakássa fálaldatgilvu ássiid várás lea dál almmuhuvvon.  Buot ássit besset jagi 2014 mielde válljet makkár digitála poastakássa sii háliidit geavahit vuostáiváldit sihkkaris digitála poastta almmolaš ásahusain.

-Ráđđehusa digitaliserenprográmma čađaheami oktavuođas lea dát dehálaš olahus. Mii leat maid rievdadeamen hálddašanlága álkidahttit digitála gulahallama ássiiguin ja ealáhuseallimiin. Plána mielde galget buohkat oažžut vejolašvuođa geavahit digitála poastakássa boahtte geasi, cealká ođasmahttinministtar Rigmor Aasrud.

Ráđđehus lea mearridan ahte ovttaskas ássi galgá ieš beassat válljet makkár digitála poastakássabálvalusa háliida geavahit ja ahte fálaldagat galget gávdnot digitálamárkanis. Dán vuogi mielde ožžot ássit poastta almmolaš ásahusain seamma sajis go priváhta poastta.

-Mii leat hui ilus go leat bidjan johtui fálaldatgilvvu digitála poastačovdosiid oktavuođas. Dat addá buriid, sihkkaris ja ođđaáigásaš čovdosiid ássiide buoremussan, dadjá Aasrud.

Ráđđehusa digitaliserenprográmmas mii ovddiduvvui cuoŋománus diibmá, bijai ráđđehus mihttomearrin ahte ássit ja ealáhuseallin eai galgga dárbbašit geavahit báberpoastta ja baicce gulahallat digitálalaččat almmolaš hálddahusain.  Almmolaš poastta guoskevaš digitála poastakássa álkidahttá digitála gulahallama, beavttálmahttá ja dat šaddá sihkkareabbon. Hálddašan ja DGT direktoráhtta (Difi) lea otne almmuhan digitála poastakássaid oktavuođas fálaldatgilvvu.

-Ii oktage dárbbaš ballat das mii dál dáhpáhuvvá. Dat ii leat nu ahte buohkat ožžot digitála poastta ija badjel. Sii geat eai hálit geavahit digitála poastakássa sáhttet hui álkit várašit ahte eai hálit digitála poastafálaldaga, ja sii ožžot de báberpoastta. Mii leat plánemin movt juohkit dieđuid ássiide ja ráhkadit buriid čovdosiid sidjiide geat eai hálit digitála poastafálaldaga.

Eanet ja eanet olbmot geavahišgohtet neahttabálvalusaid, maiddái vuorrásat geardi. Dagligbankguorahallan 2013 (Finans Norge ja TNS Gallup) ođđa logut čájehit ahte neahttabáŋkku geavaheddjiid lohku sin gaskkas geat leat badjel 66 jagi lea jagi 2011 rájes lassánan  47 proseanttas 60 prosentii jagi 2013. Vuorrásat geardi šaddá eanet ja eanet digitálalaš. NAV logut čájehit dan seammá. Digitála ahkepenšuvdnaohcamušat NAV:ii dahket dál 62%.

-Buohkat galget oažžut dieđuid ortnega birra, ja várašanortnegat galget njuovžilat. Dus galgá leat vejolaš várašit telefovnna, reive, e-poastta, interneahta bokte.  Áinnas váldit vuostá buriid árvalusaid dan oktavuođas, lohká Hans Christian Holte, Difi direktevra.

-Poastakássa galgá leat álki geavahit. Don galggat beassat geavahit BankID dahje MinID maid olusat juo dovdet. Go vuos leat beassan neahttabálvalussii, de sáhtát geavahit eará almmolaš digitála bálvalusaid. Mis leat alla gáibádusat ahte bálvalusa galgá leat álki geavahit ja ahte buohkat galget sáhttit dan geavahit. Dat mearkkaša ahte don ovdamearkka dihte beasat stuoridit čálamearkkaid jos dus lea heajos oaidnu. Don beasat maid válljet gielaid gaskka, cealká Aasrud.

Mihttomearrin lea ahte seammás go poastakássačoavddus doaibmagoahtá de galget buot stuorimus stáhtalaš bálvalusat leat digitálat juo 2014 vuosttas jahkebeali.

Servodatekonomalaš analysat maid Difi lea čađahan, čájehit ahte digitála poasta lea stuora ávkin almmolaš hálddašeapmái ja servodahkii. Vásáhusat Danmárkkus, gos dakkár čoavddus lea leamašan olu jagiid, čájehit ahte eanas ássit geavahišgohtet dákkár čovdosa.  Digitála poasta ássiide maiddái čájehuvvo leat buorre resursageavaheapmi, go almmolaš suorgái lea measta 80 proseantta golloseastin dainna.