Buoremus kulturbušeahtta obanassiige: 2013:s kulturáŋggirdeapmi lassána 889,3 milj. ruvnnuin
Historjjálaš arkiiva
Almmustahttináigodat Regjeringen Stoltenberg II
Almmustahtti: Kulturdepartemeanta
Preassadieđáhus | Nr: 85/12 | Almmustahtton: 08.10.2012 | Maŋimuš ođasmahttojuvvon: 07.11.2012
Ulbmillaš doaibmabijuid bakte ja juolludemiid oppalaš lassánemiin kulturulbmiliidda 2005 rájes, lea Ráđđehus viidát dásis nannen kultur-, media- ja eaktodáhtolaš ulbmiliid. 2013 bušeahttaárvalusain leat oppalaš juolludeamit kulturulbmiliidda lassánan sullii 4,9 miljárdda ruvnnuin 2005-2013 áigodagas.
Ulbmillaš doaibmabijuid bakte ja juolludemiid oppalaš lassánemiin kulturulbmiliidda 2005 rájes, lea Ráđđehus viidát dásis nannen kultur-, media- ja eaktodáhtolaš ulbmiliid. 2013 bušeahttaárvalusain leat oppalaš juolludeamit kulturulbmiliidda lassánan sullii 4,9 miljárdda ruvnnuin 2005-2013 áigodagas.
Kulturáŋggirdeapmi
Kulturáŋggirdeapmi almmuhuvvui 2004:s, ja lea viidáset ovdánahttojuvvon ja viiddiduvvon jagi 2009:s. Dáinna áŋggirdemiin ráđđehus bijai gudneáŋgiris mihttomeriid kultureallimii ja stáhta resursaatnui kulturulbmiliidda. Jagi 2013 bušeahttaárvalus mearkkaša oktiibuot 889,3 miljovnna ruvnno lassáneami dahje 9,8 proseanta kulturáŋggirdeami čuovvoleapmái. Váldočuokkisin kulturáŋggirdeamis lea ahte kulturbušeahtta 2014 rájes galgá leat 1 proseantaoasi stáhtabušeahta ektui. 2013 lassánemiin de kulturbušeahtta sturrodat lassána 0,92 proseanttas 0,96 proseanta rádjái stáhtabušeahta ektui.
Váldovuoruheamit ja čuovvoleamit 2013 kulturáŋggirdeamis leat:
320,7 miljovnna ruvnno eanet lassiárvodivatbuhtadussii eaktodáhtolaš organisašuvnnaide
Ráđđehus árvala 2013 lasihit lassiárvodivatbuhtadusa eaktodáhtolaš organisašuvnnaide 320 miljovnna ruvnnuin. Ordnet álggahuvvui jagi 2010:s 396 miljovnna ruvnno sturrosaš juolludemiin. Jagi 2013 leat dása ráddjen 948 miljovnna ruvnno. Lassiárvodivatbuhtadusa lassáneapmi eaktodáhtolaš organisašuvnnaide lea dat stuorimus priváhta suorggi áŋggirdeapmi mii goassege lea čađahuvvon. Ordnet lea leamašan dehálaš rámmaeavttuid buorideapmái báikkálaš servviide. Jagi 2011:s ožžo badjel 13 000 organisašuvnna ja joavkkut lassiárvodivatbuhtadusa. Kulturdepartemeanta árvala 948 miljovnna ruvnno doarjjan jagi 2013:s.
114,9 miljovnna ruvnno lassáneapmi lávdedáidagii
Guovlulaš teáhterat ožžot oktiibuot 22,7 miljovnna ruvnno lassáneami. Stuorimus lassáneami oažžu Kilden (Agder Teáhter, Kristiansand Symfoniija orkeastar ja Opera Sør) oktiibuot 7,5 miljovnna ruvnno.
Norgga Opera & Balehttii árvaluvvo 48,5 miljovnna ruvnno lassáneapmi, dan supmis 25 miljovnna ruvnno fitnodaga ekonomiija nannema várás. Doarjja guovlulaš operadoibmii lassána 4,8 milj. ruvnnuin, ea.ea. Bergen Nationála Operai, Oscarsborg Operai ja Kristiansund Operai.
Bušeahttaárvalusas ožžot nationála teáhterat 16,1 miljovnna ruvnno lassáneami. Doaimmaide dánsunsuorggis árvaluvvo sullii 12 miljovnna ruvnno lassáneapmi, dás 5 miljovnna ruvnno ortnegiidda Norgga kulturfoandda vuolde.
60,1 miljovnna ruvnno lassáneapmi musihkkii
Bušeahttaárvalusas nationála ja guovlulaš orkeastariidda árvaluvvo oktiibuot 25,2 miljovnna ruvnno lassáneapmi. Lassin dása de lassána doarjja Kristiansand Symfoniija orkeastarii mii lea oassin Kildenis. Stavanger Symfoniija orkeastar oažžu 7 miljovnna ruvnno lassáneami, Bergen Filharmoniija Orkeasttar 6 miljovnna ruvnno, Oslo-Filharmoniija 5,4 miljovnna ruvnno ja Davvinorgalaš Opera ja Symfoniija orkeastar 3 miljovnna ruvnno.
Ortnegiidda Norgga kulturfoandda vuolde lassánit bušeahttaárvalusas 20,1 miljovnna ruvnnuin. Dáin ruđain lea 5 miljovnna ruvdno maid leat sirdán Riikkakonsearttain. Lávlunjoavkkuid suorgái lasihuvvo doarjja 3,7 miljovnna ruvnnuin; lasihuvvon doarjja dihto lávlunjoavkkuide, doaibmaruđaid nannen, dirigeantaovdáneapmi ja lávlunjoavkodoaibma Kilden vuolde. Guovddášfestiválaide árvaluvvo doarjja lasihuvvot 4,6 miljovnna ruvnnuin – ja eará doaibmabijuide musihkkasuorggis 6,5 miljovnna ruvnnuin (earret eará Music Norway, Riksscenen ja Rock City Namsos).
55 miljovnna ruvnno lassáneapmi dávvirvuorkkáide ja kultursuodjaleapmái
Kulturdepartemeanta deattuha nannema, vistesuodjaleami/doaimma ja gaskkusteami go doaibmadoarjja dávvirvuorkkáide nationála museafierpmádagas lassána oktiibuot 51,3 miljovnna ruvnnuin. Ráđđehus árvala 9,9 miljovnna ruvnno sturrosaš doarjaga luvvodatprošektii Eidsvoll visttis 2014 vuođđolágaávvudeami oktavuođas. Jagi 2013 oppalaš juolludeapmi musea- ja kultursuodjalanulbmiliidda, dáidaga Nationálamuseas, arkitektuvrra ja designa surgiide, lea sullii 1,3 miljárdda ruvnno.
39,5 miljovnna ruvnno lassáneapmi oinnolaš dáidagii
Doarjjaortnegiidda Norgga kulturfoandda vuolde árvaluvvo doarjja lasihuvvot 4,6 miljovnna ruvnnuin. Norgga kulturráđđi oažžu 6 miljovnna ruvnno lassáneami. Dain ráddjejuvvo 3 miljovnna ruvdno riikkaidgaskasaš Bergen Assembly dálááiggefestiválii. Nationálamusea oažžu oktiibuot 12,6 miljovnna ruvnno lassáneami. Dan supmis gálgá unnimusat 5 miljovnna ruvdno adnot Munch-ávvudeapmái jagi 2013:s. Gonagasrohki Christian Frederik bázzái árvaluvvo juolluduvvot 2,7 miljovnna ruvnno ja nationála muitobáikkiide maŋŋil 2011 suoidnemánu 22. beaivvi ges 5,2 miljovnna ruvnno. Eará doaibmabijuide oinnolaš dáidaga suorgái árvaluvvo doarjja lassánit 8,4 miljovnna ruvnnuin. Dasa lassin lea maiddái árvaluvvon lasihit doarjaga nationála museafierpmádaga dáiddamuseaide 3,7 miljovnna ruvnnuin.
38 miljovnna ruvnno eanet filbmasuorgái
Filbmasuorggi áŋgiruššamii lasihuvvo doarjja jagi 2013 38 miljovnna ruvnnuin. Lassáneapmi mearkkaša earret eará vejolašvuođa nannet dihtorspealuid ja TV-drámá buvttademiid, ja vuoruhit kvaliteahta ja internationaliserema. Jahkái 2013 ráđđehus juolluda 10 miljovnna ruvnno s Norgga filmma kvaliteahtabuorideapmái internationaliseremii, vai earret eará galget joksat dan mihttomeari ahte norgga filbma galgá beaggit riikkaidgaskasaččat ja olahit riikkaidgaskasaš bálkkašumiid. Ráđđehus juolluda 2013:s 9 miljovnna eanet TV-drámái ja earenoamážit TV-drámáid mánáid ja nuoraid váste.
Doarjja dihtorspealuid ovdáneapmái lasihuvvo 5 miljovnna ruvnnuin. Ráđđehusa mihttomearri ahte duppalastit doarjaga dihtorspealuid ovdáneapmái 2011-dásis Kulturáŋggirdeami II loahpa rádjai jagi 2014:s dáinna de ollašuhttojuvvo.
Ráđđehusmolsuma rájes 2005 čavčča leat juolludeamit filbma- ja mediaulbmiliidda lassánan 298 miljovnna ruvnnuin. Lassáneapmi dušše buvttadeapmái lea lassánan 207 miljovnna ruvnno. Kulturáŋggirdeami II mihttomearri lea earret eará ahte Norga galgá leat njunnošis filbma, TV-drámá ja dokumentára suorggis, ja ahte norgga filbma galgá riikkaidgaskasaččat ceavzit ja ahte 25 proseanta kinomárkana filmmain galget leat norgga filmmat.
32,4 milj. ruvnno lassáneapmi gillii, girjjálašvuhtii ja girjerádjosiidda
Ivar Aasen riegádeami 200-jagi ávvudeapmi šaddá 2013:s nationála giellajahkin mii čohkkejeaddji ja čáhkkilis ládje galgá čalmmustahttit gielalaš girjáivuođa Norggas. 2012 ja 2013 stáhtabušeahtaid bakte juolluda Kulturdepartemeanta vuođđodoarjaga Giellajagi doaluide.
Nationálagirjerájus oažžu 20,4 miljovnna ruvnno lassáneami.
Oktiibuot árvaluvvo juolluduvvot 874 miljovnna ruvnno gillii, girjjálašvuhtii ja girjerájusulbmiliidda 2013 bušeahttaárvalusas.
24,5 miljovnna ruvnno lassáneapmi arkiivaulbmiliidda
Doaibmajuolludeamit Arkiivadoaimmahahkii lassána 24,5 miljovnna ruvnnuin 316 miljovnna ruvdnui. Doarjja bargiidlihkadusa arkiivii ja girjerádjosii lassána 0,5 miljovnnain 7,3 miljovnna ruvdnui. Kulturdepartemeanta árvala 359,5 miljovnna ruvnno arkiivaulbmiliidda.
3,2 miljovnna ruvnno lassáneapmi kultur- ja ealáhusprošeavttaide
Ráđđehus áigu ovddidit ođđa doaibmaplána kulturealáhusaide. Kulturdepartemeanta, Ealáhus- ja gávpedepartemeanta ja Gielda- ja guovlodepartemeanta ovttasbarget dainna. Ráđđehus árvala 3,2 miljovnna ruvnno lasáhusa, nu ahte ollislaš juollodeapmi kultuvrii jagi 2013:s oktiibuot lea 8,8 miljovnna ruvnno.
20 miljovnna ruvnno eanet buvttadandoarjagiidda
Ráđđehus áigu joatkit áigumušainis ahte juolludit mealgadis doarjaga mediašláddjivuođa váste. Kulturdepartemeanta áigu, ovttasráđiid Ruhtadandepartemeanttain, váldit oktavuođa ESA:in ságaškuššat dan movt bohtteáiggi mediadoarjja galgá hábmejuvvot. Maŋŋil 2006 lassáneami de lea buvttadandoarjja dan rájes duođaid njiedjan. Ráđđehus áigu danin lasihit buvttadandoarjaga 20 miljovnna ruvnnuin 2013:s.
27 miljovnna ruvnno doarjjalassáneapmi nationála kulturvisttiide
Ráđđehus árvala 195,5 miljovnna ruvnno doarjagiin nationála kulturvisttiide. Dát mearkkaša 27 miljovnna ruvnno lassáneami 2012 rájes. Dasa lassin árvalit juolludit 109 miljovnna ruvnno Eidsvoll vistti ođasmahttimii Ođasmahttin- hálddahus- ja girkodepartemeanta bušeahta bakte.
Ođđa tihppenčoavdda
Ráđđehus árvala ahte Norsk Tipping badjebáhcaga juogadeapmi rievdaduvvo 2015 rájes nu ahte 64 proseanta juolluduvvo falástallanulbmiliidda, 18 proseanta kulturulbmiliidda ja 18 proseanta servodahkii ávkkálaš dahje humaniteara organisašuvnnaide mat eai gula Norgga falástallanlihttui ja Olympia ja paralympia lávdegoddiide. Dát juogadančoavddus lea juo árvaluvvon St.dieđ. nr. 26 (2011–2012).
Oassin doarjagiid ođđa juogadanvuogádaga álggahemiin de ráđđehus 2013 bušeahttaárvalusa oktavuođas ovddida árvalusa mas evttohit rievdadit ruhtaspeallolága § 10, nu ahte Norsk Tipping badjebáza juhkkojuvvo 47,9 proseanta falástallanulbmiliidda, 14,6 proseanta kulturulbmiliidda olggobealde stáhtabušeahta, 18 proseanta humanitára ja servodatávkkálaš organisašuvnnaide ja 19,5 proseanta kulturulbmiliidda mat juo leat mielde stáhtabušeahtas.
Váldoulbmil go tihppenruđaid rievdadanvuohki árvaluvvo rievdaduvvot lei danin vai juolludeamit falástallanulbmiliidda nannejuvvo. Dattege čájeha Norsk Tipping einnostus ahte juolludeamit falástallanulbmiliidda juohkinčovdosiin njidjet 2013. Bušeahttaproposišuvnnas adnojit dát einnosteamit vuođđun. Norsk Tipping ođđa einnosteamit leat eanet positiivan, ja čájehit ahte dietnasat falástallanulbmiliidda njiedjan ii čuoza nu movt ovddit einnostemiin bođii ovdan. Norsk Tipping einnosteamit čájehit ahte buori ulbmilat tihppenruhta juogadančovdosa siskkobealde sáhttet oažžut sullii 200 miljovnna eanet go dat logut mat stáhtabušeahttas lea máinnastuvvon. Dát mearkkaša earret eará ahte doarjja falástallamii lassána badjel 22 miljovnna ruvnnuin. Kulturulbmilat olggobealde stáhtabušeahta ožžot sullii 65 miljovnna ruvnno lassáneami 2012 máksámušaid ektui.
3 miljovnna ruvnno lassáneami doarjjan eallinoainnuide bealátkeahtes seremoniijalanjaide
Ráđđehus árvala 10 miljovnna ruvnno eallinoainnuide bealátkeahtes seremoniijalanjaide. Dát lea 3 miljovnna ruvnno lassáneapmi. Ortnega ulbmilin lea láhčet eallinoainnuide bealátkeahtes seremoniijalanjaid suohkaniin. Ortnet lea 2008 rájes stáhta-girkosoabahusa čuovvoleapmin (vrd. Evttoh. S. nr. 287 (2007–2008).
-------
Bööremes kultuvrebudsjedte gåess’akt: Kultuvrebarkoe læssene 889,3 mill. kråvnajgujmie 2013
Ulmiestuvreme råajvarimmiej tjïrrh jïh akte sïejhme lissiehtimmie dåarjojste kultuvreåssjelidie mænngan 2005, dle Reerenasse aktem lutnjemem vadteme gelliesåarhts kultuvre-, meedije- jïh jïjtjevyljehke åssjelidie. Budsjedteraeriestimmine jaapan 2013 dah tjåenghkies sertiestimmieh kultuvreåssjelidie læssanamme medtie 4.9 millijardh kråvnajgujmie boelhken 2005-2013.
Kultuvrelutnjeme
Kultuvrelutnjemem åehpiedehti jaepien 2004, jïh vijriesåbpoe evtiedamme jïh vijriedamme 2009. Daejnie lutnjeminie reerenasse syjhtedihks ulmieh kultuvrejieliedasse jïh dan staateles vierhtieåtnose kultuvreåssjelidie bïeji. Budsjedteraeriestimmie jaapan 2013 sæjhta jiehtedh aktem tjåenghkies lissiehtimmiem 889,3 millijovnh kråvnine, jallh 9,8 prosenth juktie Kultuvrelutnjeminie vijriesåbpoe barkedh. Akte åejviemearhketje Kultuvrelutnjemisnie lea kultuvrebudsjedte åvtelen 2014 edtja 1 prosente årrodh staatebudsjedteste. Lissiehtimmine jaepien 2013 dle kultuvrebudsjedte aktem sïllem vaalta 0,92 prosenteste 0,96 prosentese staatebudsjedteste.
Åejviebarkoeh jïh dåarjoehtimmie Kultuvrelutnjemistie 2013 leah:
320,7 millijovnh kråvnah lissiehtimmie momskompensasjovnese jïjtjevyljehke siebride
Reerenasse aktem lissiehtimmiem 320 milllijovnh kråvnine raereste momskompensasjovnese jïjtjevyljehke siebride 2013. Öörnege tseegkesovvi jaepien 2010 aktine dåarjojne 396 millijovnh kråvnine. Jaepien 2013 öörnege lea 948 millijovnh kråvnah. Lissiehtimmie momskompensasjovnese jïjtjevyljehke siebride lea dïhte stööremes råajvarimmie jïjtjevyljehke suerkesne staatebudsjedten bijjelen naan aejkien. Öörnege vihkeles orreme juktie mierietsiehkide bueriedidh voenges siebride. Jaepien 2011 jienebh goh 13 000 siebrieh jïh tjïerth momskompensasjovnem dåastoejin. Kultuvredepartemeente 948 millijovnh kråvnah dåarjojne raereste jaepien 2013.
114,9 millijovnh kråvnah lissiehtimmie scenetjeahpose
Dah regijovnale teaterh tjåenghkies aktem lissiehtimmiem 22,7 millijovnh kråvnine åadtjoeh. Kilden (Agder Teater, Kristiansand Symfoniorkester jïh Opera Sør) dam stööremes lissiehtimmiem åådtje, 7,5 millijovnh kråvnah. Dan Nöörjen Opera & Ballett’se aktem lissiehtimmiem 48,5 millijovnh kråvnine raereste, daestie 25 millijovnh kråvnah edtjieh ekonomijem sïeltesne nænnoestidh. Dåarjoe regijovnale opera-barkose læssene 4,8 mill. kråvnajgujmie, g.j. Bergen Nasjonale Opera, OscarsborgOperaen jïh Operaen Kristiansundesne.
Dah nasjovnale teaterh aktem lissiehtimmiem 16,1 mill. kråvnine åadtjoeh budsjedteraeriestimmesne. Råajvarimmide daanhtsoen sisnjelen aktem lissiehtimmiem medtie 12 millijovnh kråvnine raereste, daan nuelesne 5 millijovnh kråvnah öörnegidie Nöörjen kultuvrefoenten nuelesne.
60,1 millijovnh kråvnah lissiehtimmie musihkese
Budsjedteraeriestimmesne dah nasjovnale jïh regijovnale orkesterh aktem lissiehtimmiem åadtjoeh, ållesth 25,2 millijovnh kråvnajgujmie. Lissine akte lissiehtimmie båata Kristiansand Symfoniorkesterese goh akte bielie Kilden’istie. Stavanger Symfoniorkester aktem lissiehtimmiem åådtje 7 millijovnh kråvnine, Bergen Filharmoniske Orkester 6 millijovnh kråvnah, Oslo-Filharmonien 5,4 millijovnh kråvnah jïh Noerhtenöörjen Opera jïh Symfoniorkester 3 millijovnh kråvnah.
Öörnegh Nöörjen kultuvrefoenten nuelesne læssanieh 20, 1 millijovnh kråvnajgujmie budsjedteraeriestimmesne. Daejstie dle 5 millijovnh kråvnah sertiestamme Rikskonsertijste. Kovresuerkie aktem lissiehtimmiem åådtjeme 3,7 millijovnh kråvnine, lissiehtamme dåarjoe vaeljehke kovride, lissiehtimmie darjomevierhtijste, dirigenteevtiedimmie jïh kovrebarkoe Kilden’en nuelesne. Tjoelmesijjiefestivaalide aktem lissiehtimmiem 4,6 millijovnh kråvnine raeriestamme – jïh jeatjah råajvarimmide musihkesuerkesne 6,5 millijovnh kråvnah (dej gaskem Music Norway, Riksscenen jïh Rock City Namsos).
55 millijovnh kråvnah lissiehtimmie museumidie jïh kultuvrevaarjelæmman
Kultuvredepartemeente leavloem beaja konsolideremasse, gåetievaarjelæmman / gïehteldæmman jïh bïeljelæmman gosse gïehteldimmiedåarjojde museumidie Dennie nasjovnale museumviermesne lissehte tjåanghkan 51,3 millijovnh kråvnajgujmie. Reerenasse aktem dåarjoem 9,9 millijovnh kråvnine raereste inventaareprosjektese Eidsvollgåetesne maadthlaakeheevehtimmien sjïekenisnie 2014. Dïhte tjåenghkies dåarjoe museume-jïh kultuvreåssjelidie budsjedteraeriestimmesne jaapan 2013, desnie aaj Nasjonalmuseet tjeahpose, arkitektuvrese jïh hammose meatan, lea medtie 1,3 millijardh kråvnah.
39,5 millijovnh kråvnah lissiehtimmie visuelle tjeahpose
Dåarjoeöörnegidie Nöörjen kultuvrefoenten sisnjelen, aktem lissiehtimmiem 4.6 millijovnh kråvnine raereste. Nöörjen kultuvreraerie aktem lissiehtimmiem 6 millijovnh kråvnine åådtje. 3 millijovnh kråvnah dejstie dan gaskenasjovnale ektietïjjetjeahpoefestivaalese jåhta, Bergen Assembly. Nasjonalmuseet aktem lissiehtimmiem åådtje, tjåanghkan 12.6 millijovnh kråvnah. Daejstie dle unnemes 5 millijovnh kråvnah edtjieh Munch-heevehtæmman juhtedh 2013. Gånka Christian Frederiken monumentese dle 2,7 millijovnh kråvnah raeriestamme jïh nasjovnale mojhtesesijjide snjaltjen 22.b. 2011 mænngan, 5,2 millijovnh kråvnah. Jeatjah råajvarimmide visuelle tjeahpoen sisnjelen, aktem lissiehtimmiem 8,4 millijovnh kråvnine raereste. Lissine aktem lissiehtimmiem 3,7 millijovnh kråvnine raeriestamme tjeahpoemuseumidie Dennie nasjovnale museumviermesne.
38 millijovnh kråvnah vielie filmesuarkan
Filmebarkoe læssene 38 millijovnh kråvnajgujmie 2013. Lissiehtimmie gaskem jeatjah nuepieh vadta evtiedimmiem daataspïelijste nænnoestidh jïh dorjemasse TV-draamijste, jïh barkoem lissiehtidh kvaliteeten jih gaskenasjovnaliseradimmien bïjre. Reerenasse 10 millijovnh kråvnah vadta kvaliteetelutnjemasse jïh gaskenasjovnaliseradæmman nöörjen filmese 2013, ihke ulmiem jaksedh nöörjen filme edtja gaskenasjovnale bijjiegietjesne årrodh jïh gaskenasjovnale baalhkah åadtjodh. Reerenasse 9 millijovnh vielie kråvnah vadta TV-draama’se sïejhmelaakan jïh TV-draam’se maanide jïh noeride sjïerelaakan 2013.
Dåarjoe evtiedæmman daataspïelijste læssene 5 millijovnh kråvnajgujmie. Reerenassen ulmie dåarjojde evtiedæmman daataspïelijste guektiengïerth darjodh 2011- daltesistie åvtelen Kultuvrelutnjemen II tjïrrehtamme 2014, sæjhta jakseme årrodh daejnie.
Reerenassemålsomen mænngan 2005 dle dåarjoe filme- jïh meedijeååsjelidie læssanamme 298 millijovnh kråvnajgujmie. Lissiehtimmie dorjemassese oktegh lea 207 millijovnh kråvnah. Dah ulmieh Kultuvrelutnjemisnie II lea gaskem jeatjah Nöörje edtja åvtehkinie årrodh Noerhtelaantine gosse lea filmen, Tv-draaman jïh dokumentari bïjre, nöörjen filme edtja dennie gaskenasjovnale bijjiegietjesne årrodh jïh 25 prosenth dehtie kinofaalenasseste edtjieh nöörjen filmh årrodh.
32,4 mill. millijovnh kråvnah lissiehtimmie gïelide, lidteratuvrese jïh gærjagåetide
200-jaepieheevehtimmien sjïekenisnie Ivar Aasenen reakedsbeajjan, dle 2013 akte nasjovnale gïelejaepie sjædta, mij tjöönghkeden jïh faerhmeleslaakan edtja dam gïeleldh gellievoetem Nöörjesne mïerhkesjidh. Staatebudsjedten bijjelen jaepide 2012 jïh 2013 dle Kultuvredepartemeente sæjhta 6,5 millijovnh kråvnah dåarjodh juktie maadthmaaksoem Gïelejaepeste maeksedh.
Nasjovnale gærjagåetie aktem lissiehtimmiem åådtje 20,4 millijovnh kråvnine.
Tjåenghkies dle 874 millijovnh kråvnah gïelese, lidteratuvrese jïh gærjagåetien åssjelidie raereste budsjedteraeriestimmesne jaapan 2013.
24,5 millijovnh kråvnah lissiehtimmie våarhkoeåssjelidie
Gïehteldimmiedåarjoe Våarhkoevearhkan (Arkivverket) læssene 24,5 millijovnh kråvnajgumie 316 millijovnh kråvnaj raajan. Dåarjoe Arbeiderbevegelsen våarhkose jïh gærjagåetide læssene 0,5 millijovnine 7,3 millijovnh kråvnah raajan. Kultuvredepartemeente 359,5 millijovnh kråvnah våarhkoeåssjelidie raereste.
3,2 millijovnh kråvnah lissiehtimmie kultuvrese jïh jielemeprosjektide
Reerenasse edtja aktem orre dahkoesoejkesjem kultuvrejieliemidie åehpiedehtedh. Kultuvredepartemeente, Jieleme- jïh åesiestimmiedepartemeente jïh Tjïelte- jïh regijovnaledepartemeente dan bïjre laavenjostoeh. Reerenasse aktem lissiehtimmiem 3,2 millijovnh kråvnine raereste, guktie ållesth dåarjoe kultuvrese jïh jielemeprosjktide lea 8,8 millijovnh kråvnine jaepien 2013.
20 millijovnh kråvnah vielie dorjemassedåarjose
Reerenasse sæjhta ulmiem jåerhkedh akten stoerre staateles dåarjoen bïjre meedijagellievoetese. Kultuvredepartemeente sæjhta, laavenjostosne Finansedepartemeentine, govlehtalledh ESA’ine juktie digkiedidh guktie edtja meedijedåarjoem evtiedidh båetije aajkan. Akten lissiehtimmien mænngan 2006 dle akte real-åhtjanimmie orreme vierhtine dorjemassedåarjose. Reerenasse sæjhta dannasinie dorjemassedåarjoem lissiehtidh 20 millijovnh kråvnajgujmie jaepien 2013.
27 millijovnh kråvnah lissiehtamme dåarjoe nasjovnale kultuvregåetide
Reerenasse 195,5 millijovnh kråvnah dåarjojne raereste nasjovnale kultuvregåetide. Daate akte lissiehtimmie 27 millijovnh kråvnine 2012 raejeste. Lissine dle raereste 109 millijovnh kråvnah dåarjodh bueriedæmman Eidsvollgåeteste Orrestehteme- reereme- jïh gærhkoedepartemeenten budsjedten bijjelen.
Dïhte orre tippe-tjoevtenje
Reerenasse raereste daate joekedimmie Norsk Tippingen beetsuvebeetnegijstie 2015 raejeste jorkese, guktie 64 prosenth edtja gaarsjelimmien åssjelidie juhtedh, 18 prosenth kultuvren åssjelidie, jïh 18 prosenth siebriedahkenuhteligs jallh humanitære siebride mah eah leah gårreldihkie Nöörjen gaarsjelimmieseabran jïh olympiske jïh paralympiske moenehtsasse. Raeriesti daam joekoedimmietjoevtenjem St.bïevn. nr. 26 (2011-2012).
Goh akte bielie sjïehtesjimmesne dehtie orre joekedimmietjoevtenjistie dle Reerenasse budsjedteraeriestimmien 2013 sjïekenisnie raereste beetnegespïelelaaken § 10 jarkelidh, guktie Norsk Tippingen beetsuvebeetnegh juakasuvvieh 47,9 prosentigujmie gaarsjelimmien åssjelidie, 14,6 prosenth kultuvren åssjelidie staatebudsjedten ålkolen, 18 prosenth humanitære jïh siebriedahkenuhteligs siebride jïh 19.5 prosenth kultuvrese mah leah staatebudsjedten sisnie.
Åejvieulmie jarkelimmiejgujmie tippe-tjoevtenjisnie lij sertiestimmide gaarsjelimmien åssjelidie lissiehtidh. Jalhts dam darjoeji dle aerviedassh Norsk Tippingeste vuesiehtin dah sertiestimmieh gaarsjelimmien åssjelidie tippetjoevtenjen bijjelen, sïjhtin åhtjanidh 2013. Budsjedteproposisjovnesne dle daah aerviedassh dah mah våaroemasse bïejesuvvieh. Orre aerviedassh Norsk Tippingeste leah buerebe, jïh vuesiehtieh dah baalhkah gaarsjelimmien åssjelidie eah sïjhth dam seamma åhtjanimmiem åadtjodh maam dah aarebi aerviedassh soejkesjamme. Dah aerviedassh Norsk Tippingeste vuesiehtieh dah hijven åssjelh tippe-tjoevtenjen sisnjelen maehtieh ovrehte 200 millijovnh vielie åadtjodh goh dah neebneme taallh staatebudsjedtesne vuesiehtieh. Daate vuesehte gaskem jeatjah gaarsjelimmie maahta aktem lissiehtimmiem åadtjodh bijjelen 22 millijovnh kråvnine. Kultuvren åssjelh staatebudsjedten ålkolen maehtieh aktem lissiehtimmiem åadtjodh ovrehte 65 millijovnh kråvnine, viertiestamme dejnie maam åadtjoejin 2012.
3 millijovnh kråvnah issiehtamme dåarjoe jieledenøytrale seremonijetjiehtjielidie
Reerenasse 10 millijovnh kråvnah raereste jieledevuajnoenøytrale seremonijetjiehtjielidie. Daate akte lissiehtimmie 3 millijovnh kråvnine. Öörnegen åssjele lea jieledevuajnoenøytrale seremonijetjiehtjielidie sjïehteladtedh tjïeltine. Öörnege akte vijriesåbpoe barkoe dehtie staate-gærhkoeliktese jaepeste 2008 (v. Raeriest. S. nr. 297 (2007-2008).
-------
Buoremus kultuvrrabudsjehtta gudik goassak: Kultuvrravuorodibme lassán 889,3 mill. kråvnåj 2013:n.
Hiebadum dåjmaj baktu ja ålleslasj nannim kultuvrrajuollodimijs 2005 rájes le Ráddidus vijdes kultuvrra-, media- ja luojvojbarggodåjmajt nannim. 2013 budsjehttaåvddånbuktema baktu li ålles juollodime kultuvrradåjmajda lassánam sulle 4,9 millijárda kråvnåj 2005-2013 ájggudagán.
Kulturlåpptim
Kulturlåpptim álgaduváj 2004:n ja vijdeduváj 2009:n. Dájna låpptimijn biejaj ráddidus rahtjalis ulmijt kulturiellemij ja stáhta ressursaadnuj kultuvrradåjmajda. 2013 budsjehttaoajvvadus mierkki tjoahkkidum lasedibme 889,3 millijåvnå kråvnåj jali 9,8 prosenta Kulturlåpptima tjuovvolibmáj. Akta oajvvetjuogga Kulturlåpptimijn le kultuvrrabudsjehtta åvddål 2014 galggá 1 prosennta stáhtabudsjehtas. 2013 lasedimijn lassán kulturbudsjehtta 0,92 prosentas gitta 0,96 prosentajda stáhtabudsjehtas.
Kulturlåpptima oajvvevuorodime ja joarkka 2013:n li:
320,7 milliåvnå lasedum momskompensasjåvnnån luojvoj organisasjåvnåjda
Ráddidus oajvvat 320,7 milliåvnå lasedum momskompensasjåvnnån luojvoj organisasjåvnåjda 2013:n. Lasseárvvodivut kompensasjåvnnå doarjjaårnik luojvov organisasjåvnåjda ásaduváj jagen 2010 gå 396 millijåvnå kråvnå juolloduvvin. 2013:n le årnik 948 millijåvnå kråvnå. Momskompensasjåvnnå luojvov organisasjåvnåjda le stuorámus vuorodibme luojvoj suorgen stáhtabudsjehta baktu gudik goassak. Årnik le læhkám ájnas bájkálasj siebrij nannidahttijn. 2011:n oadtjun 13 000 siebre momskompensasjåvnåv.
Kulturdepartemennta oajvvat 948 millijåvnå doarjjan 2013 jahkáj.
114,9 millijåvnå lasedibme siednadájddaj
Guovllo- ja rijkkaoasseteahtera oadtju 22,7 millijåvnå ienep. Ienemusát oadtju Kilden (Agder Teater, OperaSør ja Kristiansand Symfoniorkester) 7,5 millijåvnå kråvnåj. Den Norske Opera & Ballett juollodibme lassán 48,5 millijåvnå kråvnåj. 25 millijåvnå kråvnå galggi viddnudagá ruhtadilev nannit. 4,8 millijåvnå kråvnå lasedibme guovllo- ja bájkkeoperájda duola dagu
Bergen Nasjonale Operaj, OscarsborgOperaj ja Kristiansund Operaj.
Tjoahkkidum lasedibme 16,1 milliåvnå kråvnå manni nasjonála teahterijda. Ålles lasedibme dánssimij boahtte jage 12 millijåvnå kråvnå, dajs 5 millijåvnå årnigijda Vuona kulturfonda vuolen.
Badjel 60 milliåvnå musihkkaj
Ráddidus oajvvat nasjonála ja guovloj orkesstera galggi oadtjot 25,2 millijåvnå kråvnå ienep gå uddni. Duodden boahtá Kristiansand Symfoniorkester lasedibme mij le oassen Kildenis Kristiansandan. Stavanger Symfoniorkester oadtju 7 millijåvnå kråvnå duodden, Bergen Filharmoniske Orkester 6 millijåvnå kråvnå, Oslo-Filharmonien 5,4 millijåvnå kråvnå ja Nordnorsk Opera og Symfoniorkester 3 millijåvnå kråvnå.
20,1 millijåvnå kråvnå manni Norsk kulturfond årnigij nannimij. Lasedimes li 5 millijåvnå kråvnå Rikskonsertajs viettjadum. Kåvråjda lassán doarjja 3,7 millijåvnå kråvnåj. Lasedibme manná duola dagu tjuoldedum kåvråjda, doajmmarudáj nannimij, dirigænntamålssomij ja Kilden kåvrrådoajmmaj. Guovdásjfestiválaj doarjja lassán 4,6 millijåvnåj – ja ietjá dåjma musihkan oadtju 6,5 millijåvnå ienep (dát guosská duola dagu Music Norway, Riksscenen ja Rock City Namsos).
55 millijåvnå kråvnå duodden dávvervuorkájda ja kultuvrrasuodjalussaj
Kulturdepartemennta dættot aktijdimev, tsiekkadussuodjalimev/dåjmav ja gaskostimev gå nasjonála dávvervuorkkáværmádagá doajmmaruhta laseduvvá tjoahkkáj 51,3 millijåvnå kråvnåj. Ráddidus oajvvat 9,9 millijåvnå kråvnå Eidsvolltsiekkadusá inventárraprosjevta juollodibmen vuodolágaávvudallama aktijvuodan 2014. Ålles juollodibme dávvervuorkká- ja kultuvrrasuodjalimdåjmajda 2013 budsjehtaoajvvadusán aktan Dájda, arkitektuvra ja designa nasjonálmusajn, le sulle 1,3 millijárda kråvnå.
39,5 millijåvnå kråvnå lasedibmen visuála dájddaj
Norsk kulturfond oadtju 4,6 millijåvnå kråvnå visuála dájddaj. Norsk kulturråd oadtju 6 millijåvnå kråvnå ienep visuála dájddaj. 3 millijåvnå dájs manni rijkajgasskasasj dájddafestivállaj Bergen Assembly. Nasjonalmuseet oadtju 12,6 mill. kråvnå ienep. Dájs galggi binnemusát 5 millijåvnå kråvnå Munch-ávvudallamij aneduvvat 2013:n. Gånågis Christian Frederik monumentajda 2,7 millijåvnå kråvnå juolloduvvi 2013:n ja nasjonála mujttomerka 2011 snjilltjamáno 22. biejve maŋŋela oadtju 5,2 millijåvnå kråvnå. Dájs 5,2 millijåvnå kråvnå 2013:n mávseduvvi. Ietjá dåjmajda visuála dájdan oajvvaduvvá 8,4 millijåvnå kråvnå lasedibme. Duodden li 3,7 millijåvnå kråvnå oajvvaduvvam lasedibmen dájddamuseajda Nasjonála dávvervuorkkáværmádagán.
38 millijåvnå kråvnå lassen filmajda
Ráddidus joarkká filmmavuorodimev 38 millijåvnå lasedimijn 2013:n. Dán sjiehtadusá baktu vuona filma buorráni ja rijkajgasskasattjat duvdeduvvi. Ålles lasedibme suorgen aj vájkkut váj máhttá TV-dramaj juollodimijt lasedit. Ráddidus vaddá 10 millijåvnå kråvnå rijkajgasskasasj bargguj 2013, váj ållit ulmev vuona filma galggi rijkajgasskasattjat bierggit ja rijkajgasskasasj bálkkájt vuojttet. Ráddidus vaddá 9 millijåvnå ienep TV-dramaj ållågattjat ja ja TV-dramaj mánájda ja nuorajda sierraláhkáj 2013:n.
Dáhtáspelaj åvddånibmáj laseduvvá aj juollodibme, vidájn millijåvnåjn. Ráddidusá ulmme gærdodit juollodimijt dáhtáspelaj åvddånahttemij 2011-dáses gitta Kulturløftet II låhpadibmáj 2014:n le de dan baktu ållidum.
2005 ráddidusmålssoma rájes li filmma- ja mediadåjmaj doarjja lassánam 298 millijåvnå kråvnåj. Buvtadime lasedibme aktu le 207 millijåvnå kråvnå. Kulturlåpptim II ulme li ierit ietján Vuodna galggá Nuorttarijkaj åvdemusán liehket mij filmajda, TV-dramájda ja dokumentárajda guosská, jut vuona filma galggi rijkajgasskasattjat rijbbat ja jut 25 % kinomárnánis galggi vuona filma.
32,4 mill. Kråvnå lassánibmen giellaj, girjálasjvuohtaj ja girjjevuorkájda
Ivar Aasena riegádime 200-jage ávvudallama aktijvuodan sjaddá 2013 nasjonála giellajahke mij galggá Vuona gielalasj valljudagáv vuosedit tjoahkke ja sebradahtte láhkáj. 2012 ja 2013 stáhtabudsjehta baktu ruhtat Kulturdepartemennta Giellaráde vuodoruhtadimev 6,5 millijåvnå kråvnåj.
Nasjonalgirjjevuorkká oadtju 20,4 millijåvnå kråvnå duodden.
Tjoahkkáj oajvvaduvvi 874 millijåvnå kråvnå giellaj, girjálasjvuohtaj ja girjjevuorkkádåjmajda 2013 budsjehttaoajvvadusán.
24,5 millijåvnå kråvnå lassánibmen arkijvvadåjmajda
Arkijvvadåjmadagá doajmmaruhta lassán 24 millijåvnåj 316 millijåvnå kråvnåjda. Barggelihtudisá arkijvva ja girjjevuorkká oadtju 500 000 kråvnå ienep, tjoahkkáj 7,3 millijåvnå kråvnå. Kulturdepartemennta oajvvat 359,5 millijåvnå arkijvvadåjmajda.
3,2 millijåvnå kråvnå lasedibmen kultuvrra- ja æládusprosjevtajda
Ráddidus galggá buktet ådå doajmmaplánav kultuvrraæládusájda. Kulturdepartemennta, Æládus- ja oasesdepartemennta ja Suohkan- ja guovllodepartemennta aktan barggi dán vuoksjuj. Ráddidus oajvvat 3,2 millijåvnå kråvnå lasedibmen, váj ålles juollodibme kultuvrra ja æládusprosjevtajda 2013:n le 8,8 millijåvnå kråvnå.
20 millijåvnå kråvnå ienep buvtadimdoarjjaj
Ráddidus joarkká ulmijn jut stáhta duogen le viehkedit mediavaljesvuodav. Kulturdepartemennta ájggu, aktan Finansdepartementajn, válldet aktijvuodav ESA:jn guoradallamdiehti gåktu mediedoarjja galggá boahtteájgijda hábbmiduvvat. 2006 lassánime maŋŋela li buvtadimdårja rudá binnum. Danen sihtá ráddidus buvtadimdårjav lasedit 20 millijåvnå kråvnåj ålles 307,9 millijåvnå kråvnåjda jagen 2013.
27 millijåvnå kråvnå duodden nasjonála kulturviesojda
Kulturdepartemennta oajvvat 195,5 millijåvnå kråvnå doarjjan nasjonála kulturviesojda. Lasedibme le sulle 16 prosenta 2012 juollodime vuoksjuj. Duodden le Ådåstuhttem- háldadim- ja girkkodepartementa budsjehta baktu oajvvaduvvam juollodit 109 millijåvnå kråvnå Eidsvolltsiekkadusá åbddimij.
Ådå tippetjåvda
Ráddidus oajvvat Norsk Tippinga badjelbátsos 2015 rájes rievddaduvvá váj 64 prosenta valástallamdåjmajda manni, 18 prosenta kulturdåjmajda ja 18 prosenta sebrudakávkálasj jali humanitera organisasjåvnåjda ma ælla Vuona valástallamlihto ja olympalasj ja paralympalasj komiteaj tjanádum. Dát juohkemtjåvda åvddån biejaduváj St.died. nr. 26 (2011–2012).
Oassen ådå juohkemtjoavddaga álgadimes buktá Ráddidus 2013 budsjehttaoajvvadusánis oajvvadusáv rievddadit ruhtaspellamlága § 10, váj Norsk Tippinga badjelbátsos juogeduvvá 47,9 prosentaj valástallamdåjmajda, 14,6 prosentaj kultuvrradåjmajda stáhtabudsjehta ålggolin, 18 prosenta humanitera ja sebrudakávkálasj organisasjåvnåjda ja 19,5 prosentaj kultuvrradåjmajda ma li stáhtabudsjehtan.
Tippetjoavddaga oajvveulmme le nannit valástallamdåjmaj dårjajt. Ajtu vuosedi Norsk Tippinga merustallama doarjja valástallamdåjmajda tippetjåvda milta binnu 2013 rájes. Budsjehttaproposisjåvnån li dá merustallama vuodon. Ådå merustallama Norsk Tippingis li vehi buorep ja vuosedi sisbåhtusa valástallamdåjmajda e ládádalá sæmmi binnedimes dagu åvdep merustallama li vuosedam. Norsk Tippinga merustallama vuosedi tippetjåvda vuogas dåjma oadtju sulle 200 millijåvnå ienep gå majt stáhtabudsjehta lågo vuosedi. Dát mierkki ierit ietján valástallam soajttá oadtjot badjel 22 millijåvnå lassánimev. Kultuvrradåjma stáhtabudsjehta ålggolin máhtti oadtjot sulle 65 millijåvnå lassánimev 2012 máksema buohta.
3 millijåvnå kråvnå duodden iellemvuojnnobieledis seremonilanjájda
Ráddidus oajvvat 10 millijåvnå kråvnå iellemvuojnnobieledis seremonilanjájda. Dát le 3 millijåvnå kråvnå lasedibme. Årniga ulmme le dilev láhtjet váj oadtju iellemvuojnnobieledis seremonilanjá suohkanijn. Årnik le joarkka stáhta-girkkolihtudmes mij 2008:n mierreduváj (gehtja Innst. S. nr. 287 (2007–2008).