9.3 Mineráladoaimmaid...

9.3 Mineráladoaimmaid viidáset ovdánahttima rámmaeavttut

Ođđa Finnmárkkoláhkaevttohusa olis lea ráđđehus evttohan rievdadit dálá báktelága ja ásahit sierra njuolggadusaid Finnmárkku várás, sihkkarastin dihte sámi beroštumiid mineráladoaimmaid oktavuođas ILO-soahpamuša nr. 169 álgoálbmogiid ja čearddalaš álbmogiid birra iešheanalis stáhtain 15. artihkkala mielde.

Bákteláhka huksejuvvo báktefriddavuođa prinsihpa ala dan birra ahte juohkehaččas lea vuoigatvuohta lága eavttuid mielde ohcat, iskat ja oažžut alcces mihtiduvvot ozolaš minerálaid

Ozolaš minerálat leat metállat maid iežasdeaddu lea eanet go vihtta ja dakkár metállaid málmmat, ja dasa lassin metállat titan ja arsen ja daid málmmat, magnehtakiisa ja riššakiisa. Čuldojuvvon leat jeagge- ja mearramálbma ja alluviála golli, gč. báktelágá 1. §.

gávdnosiid iežas dahje earáid eatnamiin, vrd. báktelága 2. §. Ráđđehusa rievdadusevttohusat mielddisbuktet čuoldima dán prinsihpas dan bokte go Finnmárkku báktedoaimmahatáššiide ásahuvvojit sierra áššemeannudannjuolggadusat. Lassin ođđa áššemeannudannjuolggadusaide evttohuvvo maiddái ahte eiseválddit sáhttet gieldit minerálalobiid ohcamiid dábálaš deasttaid geažil, ja ahte sámi beroštumiide biddjo erenoamaš deaddu diekkár árvvoštallamis. Maŋit áiggis sáhttet dát njuolggadusat biddjot ođđa minerálalága mearrádussan.

Eahpeozolaš minerálat

Eahpeozolaš minerálat leat minerálat mat eai leat ozolaččat ja maid báktelágá 1. § definišuvdna čuoldá.

leat eananeaiggáda opmodat, ja bissot álo eananeaiggáda opmodahkan. Finnmárkkoláhka evttoha ahte Finnmárkkoopmodat (FO) oažžu eananbáhpira 95 %:ii Finnmárkku eatnamiidda. Dát mielddisbuktá ee. ahte FO omd. oažžu oamastanvuoigatvuođa vejolaš diamántagávdnosiidda dáin eatnamiin. Sajádaga bokte Finnmárkkoopmodaga stivrras ožžot sámit stuora válddi áššiin main gieđahallojit doaimmat eahpeozolaš minerálaid dáfus.

Barggu olis ođđa minerálalágain leat dollojuvvon čoahkkimat sihke hálddahuslaš ja politihkalaš dásis Sámedikki ja Ealáhus- ja gávpedepartementta gaskka. Ráđđehus lea čielgasit deattuhan ahte láhka galgá deavdit Norgga álbmotvuoigatvuođalaš geatnegasvuođaid sámiid guovdu álgoálbmogin.