2.9.2 Interreg-prográmmat

2.9.2 Interreg-prográmmat

Interreg III A guoská buot servodatsurggiide; ealáhusaide, kultuvrii, oahpahussii, gillii jna. Interreg III A-prográmmaid váldoulbmilin lea ahte galget leat nana, ealli sámi servodagat, ealli kultuvra, nana sámi giella ja ahte fierpmádat sámiid gaskka galgá nannejuvvot ja ovddiduvvot. Ulbmil dávista Sámedikki mihttomeriide oktiibuot. Go lea dakkár ovddidanprográmma mas leat nu ollu seammalágan árvvut go Sámedikkis, de lea dat dakkár gaskaoapmi maid sáhttá geavahit bargat surggiiguin maidda dábálaččat eai livčče resurssat maid bidjat.

Interreg III A-prográmmaáidogat lea 2000–2006. Prográmmaid álgu maŋŋonii dan geažil go prográmmadokumeanttat eai dohkkehuvvon Brusselis ovdalgo 2001:s. Dasto addojuvvui Sámediggái čállingoddeovddasvástádus Norgga bealde goappašiid sámi oasseprográmmaid ovddas, mii buvttii liigedoaimmaid maidda hálddahusas eai lean resurssat. Prográmmaid hálddahuslaš golut eai máksojuvvon teknihkalaš veahki ovddas, man geažil Sámediggi ii leat šat váldán čállingoddeovddasvástádusa.

Jagi 2001 rájes leat prográmmat ruhtadan 23 prošeavtta surggiin nugo giella, mánát ja nuorat, kultuvra ja ealáhusat jna. Okta ovdamearka prošeavttain mat leat ruhtaduvvon lea Lulli-Trøndelága fylkkabibliotehka prošeakta «kulturbuss uten grenser». Dát lea girjebusseprošeakta, mas maiddái kulturgaskkusteapmi lassin girjjálašvuhtii, lea deaŧalaš bealli. Girjebusse galgá vuodjit oarjelsámi guovllus gávcci gearddi jagis ja dát prošeakta galgá bistit jagi 2005 lohppii. Geahča maiddái kapihttala Ealáhusat ja kultuvra. Dasto lea álggahuvvon sámi koara Sámi Jienaid prošeakta man namma lea «koarralávlun», mas kulturgaskkusteapmi lávluma/juoigama bokte ja fierpmádathuksen riikkarájiid rastá lea váldomihttomearrin.

Sámi servodaga birasjurddašeapmi ja dásseárvu sohkabeliid gaskka lea Interreg-oktavuođas biddjojuvvon ollislaš jurddašeapmái. Dát mearkkaša dan ahte prošeavttain main lea lunddolaš, galget biras ja dásseárvu leat oassin prošeavtta barggus, álggu rájes gitta lohppii, maiddái go prošeavtta boađus galgá dovddusin dahkkojuvvot.

Oktiibuot lea juolluduvvon 6 600 000 ruvnno sámi Interreg-prográmmaide stáhtabušeahtas áigodagas 2002–2004. Ohcamiid lohku lea birrasii guđa geardde stuorát, nu ahte fertet vuoruhit ohcciid gaskka. Buohkanassii leat Interreg sámi oasseprográmmain deaŧalaš váikkuhus guovllulaš ja erenoamážit rádjaguovlluid ovdánahttimii.