3.13.1 Boazodoallu

3.13.1 Boazodoallu

Boazodoalus (kap. 2.8.1) leat olu hástalusat. Boazodoallu duvdojuvvo máŋgga bealis, ja dasa lassin lea boazolohku váttisvuohtan guovddáš guovlluin Finnmárkkus. Boazodoalu hástalusaid berre geahččalit čoavdit dan bokte ahte ealáhus ja eiseválddit ovttasbarget, ja dás lea Sámediggi dehálaš vuođđoeavttuid biddji.

Nu movt Sámediggi namuhage, de ii leat njuovvan- ja gávpemárkandilli leamaš dohkálaš moadde maŋemus jagi. Almmatge lea bargojuvvon garrasit dili buoridemiin, dasgo olu ruhta lea juolluduvvon márkanfievrrideapmái, ja eará doaimmaid álggaheapmái. Dál ii leat váttis jođihit buktagiid mat fállojuvvojit gávpemárkaniidda. Danne eiseválddit deattuhit láhčit rámmaeavttuid mat ovddidit buori ovttasbarggu iešguđet priváhta aktevrraid gaskka. Lea árvoháhkangollosa iešguđet cehkiid vuođđoovddasvástádus hábmet doaimmaid ja konkrehtalaččat daid čuovvolit.

Oarje-Finnmárkku boazologuheiveheapmi lea vuoruhuvvon hui garrasit. Eanandoallo- ja biebmodepartementa lea Stuoradikki áigumušaid mielde deattuhan eaktudáhtu ja gulahallama. Almmatge čájehuvvo ahte boazolohku ii leat unnon dohkehahtti mearrái. Dan dihte ovddidii ráđđehus miessemánu 27.b. 2005 proposišuvnna mas evttoha dihto rievdadusaid boazodoalloláhkii (Od.prp.nr. 99 (2004–2005), áigumušain ahte láhkii oažžut buoret láhkavuođu man mielde sáhttá heivehit boazologu.

Sámediggi bidjá gažaldaga ahte sáhttágo boazologu heivehit dálá lága vuođul ja riikkaidgaskasaš geatnegasvuođaid vuođul mat Norgii gullet. Iešguđetlágan čuovvoleapmi, mii dahkko lágaid vuođul, galgá leat daid lágaid vuođul mat leat fámus iešguđetge áiggi. Dan seammás galget álbmotrievttálaš geatnegasvuođat čuvvojuvvot. Dát gáibida erenoamáš gozešvuođa dáid proseassaid ektui mas dás lea sáhka. Muhto dál leat bargojuvvome čiekŋalit ođastit boazodoallolága. Bargu lea ádjánan go leat nu olu ja máŋggašlájat gažaldagat, eandalii go ášši geahččá dan bealis ahte Finnmárkkus lea váttis guohtuneanandilli.