Ohcan

Movt sáhttá bálvalusfálaldat buoridit sámi álbmogii?

Jahkásaš stuoradiggedieđáhus sámi giela, kultuvrra ja servodateallima birra galgá 2025:s gieđahallat gielddaid ja fylkkasuohkaniid ovddasvástádusa bálvalusfálaldagain sámi álbmogii. Danne bivdá Gielda- ja guovlodepartemeanta cealkámušaid dieđáhussii.

Geat leat álgoálbmogat?

Ii gávdno makkárge oktasaš riikaidgaskasaš dohkkehuvvon definišuvdna álgoálbmogiin. Dábálaš dovdomearkan álgoálbmogiin lea ahte sii eai leat dat álbmot geat mearridit dan stuora servodagas masá sii leat gullevaččat, vaikko sii leat ge dat álbmot

Sámegiella ja giellateknologiija

Vai sámegielat sáhttet eallit ja leat aktiiva gielat, de fertejit gielat sáhttit geavahuvvot árgabeaivválaš oktavuođain. Sámi giellateknologiijain ovddidit, ahte sámegiela geavaheaddjit besset geavahit reaidduid, mat álkidahttet sámegiela geavaheami

Davviriikkalaš sámi giellabálkkašupmi – Gollegiella – geigejuvvui nuppes

Davviriikkalaš sámi giellabálkkašupmi – Gollegiella – geigejuvvui nuppes sámediggepresidenttaid ja Suoma, Ruoŧa ja Norgga sámiáššiid ministariid jahkásaš oktasaščoahkkimis Oslos golggotmánu 18.b. Dán jagi vuoitit leaba Juoni Moshnikoff ja Harald

ONa álgoálbmotáššiid bistevaš fora

ONa álgoálbmotáššiid bistevaš fora lea ONa ekonomalaš ja sosiála ráđi (ECOSOCa) ráđđeaddi orgána. Fora galgá addit ráđiid ja rávvagiid áššiin mat gusket máilmmi álgoálbmogiid ekonomalaš ja sosiála ovdáneapmái, kultuvrii, oahpahussii, dearvvasvuhtii

Prop. 42 L (2017–2018) - Rievdadusat kulturmuitolágas (sámi kulturmuittuid ráfáiduhttinrádji)

Dán proposišuvnnas evttoha Dálkkádat- ja birasdepartemeanta rievdadusaid geassemánu 9. beaivvi 1978 nr. 50 lágas kulturmuittuid birra (kulturmuitoláhka). Evttohus guoská kulturmuitolága § 4 nuppi lađđasii, nu ahte sámi kulturmuittuid automáhtalaš

Dieđ. St. 8 (2011–2012) - Sámedikki doaimma birra 2010

Johtučálus Sámediggeválggaid láhkaásahusa rievdadusaid birra – diehtu jienasteddjiide geat besset duššefal ovddalgihtii jienastit Sámediggeválggas

Ođasmahttin-, hálddahus- ja girkodepartemeanta lea mearridan ođđa nuppi lađđasa juovlamánu 19.b. 2008 nr. 1480 Sámediggeválgga láhkaásahussii. Rievdadus almmuhuvvui ja fápmuduvvui juovlamánu 19.b. 2012.

Prop. 134 L (2018–2019) - Rivdadusat finnmárkkulágas (rievdadusat Romssa ja Finnmárkku fylkkaid ovttastahttima geažil)

Dieđ. St. 22 (2009 – 2010) - Sámedikki 2009 doaimma birra

Meld. St. 18 (2017–2018) - Sámedikki doaimma birra 2017

Sámedikki dievasčoahkkin mearridii Sámedikki jahkedieđáhusa njukčamánu 8. beaivvi 2018. Dán stuoradiggedieđáhusas leat muhtin áššit Sámedikki jahkedieđáhusas váldojuvvon ovdan ja kommenterejuvvon.

Meld. St. 31 (2019–2020) - Sámi giella, kultuvra ja servodateallin

Digitaliseren

Prop. 132 L (2019–2020) - Sámelága rievdadeapmi (gielda- ja guovloođastusa čuovvumuššan)

Stádabušeahtta 2025: 40 miljovnna ruvnno nannet dárogiela ja sámegiela goanstajierpmi vuogádaga

Ráđđehus árvala juolludit oktiibuot 40 miljovnna ruvnno hárjehallamii, ođasmahttimii ja olámuddui dahkat dárogiela ja sámegiela giellamodeallaid. Modeallat galget adnot ráhkadit GJ-vuođđuduvvon reaidduid ja bálvalusaid (dárogiel oanádus KI).

Dieđut sámegielaid birra

Sámegielat, maid Norggas eanemustá hállet, leat davvisámegiella, máttasámegiella ja julevsámegiella. Dat leat dovddastuvvon Norgga unnitlogugiellan, ja Eurohpáráđi unnitlogugielaid lihttu suodjala daid.

Gielda- ja guovlodepartemeantta ovddasvástádus sámegielain

Gielda- ja guovlodepartemeanttas lea váldoovddasvástádus hálddašit sámelága giellanjuolggadusaid ja bálddalastit ráđđehusa barggu Eurohpá guovlo- ja unnitlogugielaid lihtu (unnitlogugielaidlihtu) ovdii.

Sámi gažaldagaid davviriikkalaš ámmátolbmoorgána njuolggadusat

Mielddus 1 Sámi gažaldagaid davviriikkalaš ámmátolbmoorgána, man ovdalaš namma lei Sámi- ja boazodoalloealáhusgažaldagaid davviriikkalaš ovttasbargoorgána, lea ásahuvvon Davviriikkalaš ráđi ávžžuhusaid vuođul njukčamánu 22.b. 1962:s (13/62)

Politihkalaš vuođđu nationála unnitloguid ektui

Olmmošjoavkkut main guhká lea leamaš čatnaseapmi Norgii meroštallojuvvojit nationála unnitlohkun. Norggas dakkár olmmoščearddat leat juvddálaččat, kvenat/norggasuopmelaččat, romálbmot (sigøynarat), romániálbmot/táhterat ja meahccesuopmelaččat.

Vuođđolága 108 paragráfa

Lea stáhta eiseválddiid geatnegasvuohta láhčit diliid nu ahte sámi álbmotjoavku sáhttá seailluhit ja ovddidit iežas giela, kultuvrra ja servodateallima. Lasihuvvon vuođđolágamearrádusa bokte miessemánu 27. b. 1988 nr. 432.

Meld. St. 5 (2015–2016) - Sámedikki doaimma birra 2014