Støtteordning i Statens lånekasse for utdanning for studentar frå Samveldet av uavhengige statar og land i Sentral- og Aust- Europa og utviklingsland studieåret 1999 - 00

1. Innleiing

Støtteordninga for studentar frå utviklingsland og land i Sentral- og Aust-Europa tok til å gjelde frå og med haustsemesteret 1994. Målsetjinga med ordninga er på ein betre måte enn tidlegare å kunne tilføre studentar relevant kompetanse som kan kome heimlanda til gode når studentane reiser tilbake etter avslutta utdanning.

Kvoteordninga for studentar frå utviklingsland og Sentral- og Aust-Europa i Statens lånekasse for utdanning omfattar 900 studentar; 600 frå utviklingsland og 300 frå Aust-Europa. I statsbudsjettet for 1999 foreslår departementet ein auke på 200 plassar, fordelt med 100 på studentar frå Aust-Europa og 100 på studentar frå utviklingsland. Dei landa som blir omfatta av ordninga, går fram av vedlagde liste.

Talet på søknader var i fjor høgre enn talet på plassar i ordninga. Sjølv med fleire plassar, reknar vi med at søkninga overstig talet på plassar til studieåret 1999-00. Departementet vil alltid først tildele plassar til studentar som allereie er i eit studieløp. Det er derfor viktig at institusjonane opplyser kor mange av plassane dei søkjer om, som gjeld studentar som går vidare frå føregåande studieår. Dernest vil vi prioritere plassar på studium som går inn i eit samarbeid mellom eit universitet/ein høgskole og ein institusjon i heimlandet til søkjaren, og studium der universitetet/ høgskolen har lagt forholda særleg godt til rette for studentar frå utlandet. Departementet ber om at institusjonane prioriterer kvinner der det er råd. Institusjonane må og vere klar over at dei må halde av plassar for studentar som er forseinka i studiet.

Vi ber institusjonane gjere sitt for å betre kontakten og byggje ut samarbeidet med institusjonar i heimlandet til studentane for å betre studentane sine band til heimlandet og å rette utdanninga inn mot behov der.

Vi vil understreke at institusjonane må finansiere drifta av dei aktuelle utdanningsprogramma innafor sine vanlege driftsrammer.

2. Søknader om kvotar for studieåret 1999-00

Tildelinga av kvoterte plassar for studieåret 1998-99 gjaldt berre dette studieåret. Dersom plassar skal førast vidare til neste studieår, må utdanningsinstitusjonen ta desse med i søknad om nye kvoterte studieplassar for 1999-00. Frist for søknader om godkjenning av program og tildeling av kvoteplassar for studieåret 1999-00 er sett til 15. februar 1999.

3. Kva for studentar kjem inn under ordninga

Kvoteordninga gjeld for statsborgarar over 18 år frå visse utviklingsland, Samveldet av uavhengige statar og land i Sentral- og Aust-Europa, jf punkt 8.

Det er som hovudregel ein føresetnad at studentane har ein kompetanse som svarer til to år med høgre utdanning frå heimlandet eller land som grensar til heimlandet. Det kan gjerast unntak frå dette kravet for studentar som blir tekne opp til korte profesjonsutdanningar og som elles fyller dei fastsette vilkåra i gjeldande forskrifter for opptak til utdanninga.

Institusjonane kan, etter ei særskild vurdering, gjere unntak frå kravet om norsk- kunnskaper, dersom dei meiner at det ikkje er naudsynt for studiegjennomføringa.

4. Utdanning som kan godkjennast

Utdanning som kan godkjennast:

-utdanningsprogram på høgskole- eller universitetsnivå som varer i inntil fire år. Korte utdanningsprogram bør vere på hovudfagsnivå.

doktorgradsstudium

- utdanning på nivå med hovudfag før start på doktorgradsutdanning, innafor ei ramme på eitt år.

Utdanning der feltarbeid i heimlandet går inn som ein del, kan godkjennast i ordninga. Dersom feltarbeidet varer minst eitt år, kan programmet til saman vare i inntil fem år. Det er ein føresetnad at feltarbeidet startar etter at studenten har teke til med utdanninga i Noreg. Feltarbeidet må inngå som ein del av det faglege opplegget for utdanningsprogrammet, og vere klarlagt på førehand. Søknad om støtte til feltarbeidet må innehalde ei tilråding frå utdanningsinstitusjonen. Søknaden må sendast Lånekassen i god tid før feltarbeidet tek til.

Programma skal som hovudregel vere godkjende som utdanning som gir rett til støtte frå Lånekassen før søknad om kvote blir send til departementet, jf kap. I, pkt. 3.1 i forskriftene for Lånekassen. Manglar godkjenning på førehand, kan kvoten bli tildelt med atterhald om at godkjenning blir gitt.

5. Undervisningsspråk. Tilbod om norskkurs

Undervisninga kan gå føre seg på både engelsk og norsk. Utdanningsinstitusjonane kan gi tilbod om kortvarige intensivkurs i norsk med inntil eitt semester.

Før ei profesjonsutdanning, der undervisninga hovudsakleg går føre seg på norsk, kan det godtakast eit innføringskurs i norsk med inntil to semester. Vilkåret for slik støtte er at kandidaten er teken opp til ei profesjonsutdanning. Kandidaten vil ikkje få støtte til ein eventuell repetisjon av innføringskurset. Det er elles ein føresetnad at institusjonen finansierer slike kurs innafor dei ordinære driftsrammene.

6. Studiefinansiering

Studentar som er tekne opp til dei godkjende programma, får lån og stipend frå Lånekassen etter kapittel X i gjeldande forskrifter om tildeling av utdanningsstøtte. Vi reknar ikkje med vesentlege endringar i forskriftene for 1999-00. Lærestadene kan derfor ta utgangspunkt i forskriftene for undervisningssåret 1998-99 når dei skal gi informasjon om ordninga.

Forskriftene for 1999-00 vil venteleg bli fastsette tidleg i 1999.

7. Tildeling av kvotar. Administrative forhold

Departementet vil etter søknad frå utdanningsinstitusjonane tildele kvotar på enkeltprogram ut frå dei kriteria som er nemnde over. Institusjonar som får tildelt plassar, må informere Lånekassen og Utlendingsdirektoratet om dei studentane som blir tekne opp.

Departementet legger vekt på at desse studentane skal få søknader om støtte frå Lånekassen handsama så snart som råd. Vi ber derfor institusjonane syte for at søknadene blir sende samla til det aktuelle regionkontoret i Lånekassen, og at søknadene blir særskilt merkte. Vi minner om at studentane må ha norsk personnummer påført søknadene.

Det er ein føresetnad at utdanningsinstitusjonane orienterer Lånekassen og Utlendingsdirektoratet om studieprogresjonen til den einskilde student. Grunnen til dette er at søkjaren skal kunne fullføre utdanninga utan å komme i strid med reglane om opphaldsløyve.

8. Land ordninga gjeld for

Ordninga omfattar dei utviklingslanda som går fram av ei liste utarbeidd av OECD (DAC-lista) og gjeld i utgangspunktet for studentar frå land innafor kategorien lågare middelinntektsland og under. Ordninga gjeld og for studentar frå land i Samveldet av uavhengige statar og land i Sentral- og Aust-Europa, og for studentar med palestinsk bakgrunn og tilknyting til særskilde universitet.

Vi viser til vedlegg til rundskrivet.