Førtidspensjonsordning i Postverket

Bakgrunn for framlegget

I tilknyting til restruktureringa av ekspedisjonsnettet har Postverket i samråd med organisasjonane til dei tilsette kome til at førtidspensjonering vil vere eit tenleg verkemiddel for å handtere ein del av det bemanningsoverskotet som vil oppstå. Restruktureringa inneber i sum ein bemanningsreduksjon på om lag 2.900 årsverk eller om lag 4.000 arbeidstakarar.

Ein del av dei postkontora som vil bli nedlagde, ligg på stader der det vil vere få alternative sysselsettingsmoglegheiter. Utanom dei tiltaka for omplassering og omskolering som blir nemnde nedanfor, vil difor førtidspensjonering vere eit viktig verkemiddel for å kunne gje eldre arbeidstakarar ei god avslutning på yrkeskarrieren.

Talet på medarbeidarar som er aktuelle for førtidspensjon

Førtidspensjon er føresett brukt selektivt på det viset at den vil bli tilbydd arbeidstakarar som er 60 år eller eldre og som vil bli direkte råka av nedlegging eller rasjonalisering. I følgje utrekningar frå Postverket vil dette i tidsrommet 1997-99 gjelde 550-600 arbeidstakarar. Det er for tidleg å kunne rekne ut nokolunde sikkert kor mange av desse som vil ønskje å nytte eit eventuelt tilbod om førtidspensjonering. I denne samanhengen må det takast omsyn til at førtidspensjon skal vere ei friviljug ordning for den enkelte, og at den ikkje skal nyttast på eit vis som pressar ut eldre arbeidstakarar.

Omstillingstiltak utanom førtidspensjonering

Som nemnt ovanfor, er det ein føresetnad at bruk av førtidspensjonering blir nytta selektivt. Vidare er det eit krav at det òg finst andre verkemiddel som kan gje bemanningsreduksjonar. For å møte dette kravet vil særlovselskapet Postverket nytte m.a. følgjande verkemiddel:

• Omskolering/kompetanseendring internt eller ved ordinære lærestader utanfor verksemda.

• Omplassering til andre arbeidsstader innanfor særlovselskapet Postverket, eventuelt i kombinasjon med kompetanseendring.

• Stimulering til friviljug avgang m.a. gjennom fritak for arbeidsplikt i oppseiingstida, permisjon utan løn for å freiste anna arbeid utanfor særlovselskapet Postverket og økonomisk hjelp ved omplassering og flytting.

Nærare om førtidspensjonsordninga

Tilbod om førtidspensjon blir avgrensa til åra 1997, 1998 og 1999. Ordninga skal berre nyttast der det er reell overtalligheit. Førtidspensjon er dermed ikkje ein rett for alle arbeidstakarar frå fylte 60 år. Dei viktigaste vilkåra for ordninga er følgjande:

• Førtidspensjon blir rekna ut på same vis som vanleg alderspensjon, dvs. at den utgjer 66 pst. av pensjonsgrunnlaget under føresetnad av full oppteningstid på 30 år i Statens Pensjonskasse.

• For å stimulere til så tidleg avgang som mogleg vil det bli gitt tilbod om ei tilleggsyting på 1/4 G (grunnbeløpet i folketrygda) - for tida 10.250 kr - og medrekning av tenestetid fram til ordinær aldersgrense for dei som eventuelt ikkje har full oppteningstid i Statens Pensjonskasse.

• Både ordinær førtidspensjon og tilleggsytingar blir regulerte ved at pensjonsgrunnlaget blir endra i takt med utviklinga av grunnbeløpet i folketrygda.

Pensjonsutbetalingane vil bli administrert av Statens Pensjonskasse. Alle kostnader ved ordninga blir dekte av særlovselskapet Postverket ved overføring til Statens Pensjonskasse.

Kostnader ved ordninga

Som det framgår ovanfor, er det usikkert kor mange som vil akseptere tilbod om førtidspensjon, sidan det er ein føresetnad at ordninga skal vere friviljug og ikkje verke til å presse ut eldre arbeidstakarar. Erfaringar frå m.a. NSB syner at ein del arbeidstakarar som kan få førtidspensjon, sjølv ynskjer å halde fram i arbeid noko lengre. Kostnadene er difor særs usikre. Utrekningar frå Postens sentralleiing tyder på at kostnadene i millionar 1997-kroner kan bli slik det framgår av oversynet nedanfor.