2 Utval av inntekter og utgifter

2.1 Skattar og avgifter frå fastlands-Noreg

Statsrekneskapen for 2002 syner at samla skattar og avgifter frå fastlands-Noreg var 459,8 mrd. kroner, ein auke på 30,2 mrd. kroner eller 7 pst. frå året før (sjå tabell 2.1). Som ei følgje av overføring av spesialisthelsetenesta frå fylkeskommunane til staten i 2002, er skatteinntektene til fylkeskommunane reduserte med om lag 21,6 mrd. kroner gjennom reduserte fylkeskommunale skattøyre, mot ein tilsvarande auke i satsen for fellesskatten til staten. Dersom ein held dette utanom, var det ein auke i skatteinntektene i 2002 på 2 pst. Dette er lågare enn frå 2000 til 2001 (5,6 pst.) og også lågare enn for perioden 1996-2001, då skatte- og avgiftsinntektene frå fastlands-Noreg steig med drygt 7 pst. i årleg gjennomsnitt.

Statsrekneskapen for 2002 syner at samla skattar og avgifter frå fastlands-Noreg til staten vart om lag 2,7 mrd. kroner lågare enn i saldert budsjett for 2002 og om lag 7,5 mrd. kroner lågare enn lagt til grunn i nysaldert budsjett for 2002.

Inntektene frå skattlegging av føretak vart lågare enn lagt til grunn i nysaldert budsjett.

Ein stor del av denne reduksjonen, om lag 2,4 mrd. kroner, har samband med ein tvist i skattlegginga av føretak. Inntektene frå meirverdi- og investeringsavgifta har også blitt monaleg lågare enn lagt til grunn i nysaldert budsjett for 2002, om lag 3,4 mrd. kroner. Reduksjonen kan ha samanheng med at det dei siste åra er gjennomført fleire store endringar i momssystemet, mellom anna utviding av moms på tenester, halvering av moms på matvarer og fjerning av investeringsavgifta. Føretak med under 1 mill. kroner i avgiftspliktig sal kunne velje å levere årleg oppgåve (innan 10. februar 2003) i staden for terminoppgåver gjennom 2002. Endringa kan ha medverka til å forskuve inntekter frå meirverdiavgifta frå 2002 til 2003. Ei anna mogleg forklaring på reduksjonen i inntektene frå meirverdiavgifta kan vere at det har teke lengre tid før halveringa av moms på matvarer har verka inn på innbetalte avgifter.

Reduksjonen er òg påverka av at investeringsavgifta vart fjerna hausten 2002.

Av dei samla skatte- og avgiftsinntektene på 459,8 mrd. kroner i statsrekneskapen for 2002 utgjorde skatt på inntekt og formue 127,6 mrd. kroner, ein auke på drygt 22 mrd. kroner frå året før. Dersom ein korrigerer for auken i skatteinntekter på grunn av overføringa av ansvaret for sjukehusa frå fylkeskommunane til staten, var auken på 1,6 pst.

Skatt og avgifter til folketrygda, trygdeavgift og arbeidsgjevaravgift, utgjorde 137,1 mrd. kroner i 2002, og svarar til ein auke på 6,8 pst. frå året før.

Meirverdi- og investeringsavgifta, som er av dei viktigaste inntektskjeldene til staten, vart redusert med 1,5 pst. til 128,3 mrd. kroner i 2002.

Andre særavgifter og tollinntekter utgjorde til saman 66,8 mrd. kroner i 2002. Dette er 0,4 pst. meir enn i 2001.

2.2 Skattar og avgifter frå petroleumsverksemda

Dei samla innbetalte skattane og avgiftene frå petroleumsverksemda i 2002, utan CO₂-avgifta, vart i nysalderingsproposisjonen rekna til 88 000 mill. kroner. Rekneskapstala for 2002 er 86 689 mill. kroner.

Rekneskapstala for betalte direkte skattar vart 1 178 mill. kroner lågare enn ein venta i nysalderingsproposisjonen.

Betalt produksjonsavgift og betalt arealavgift vart høvesvis 80 mill. kroner og 53 mill. kroner lågare enn venta i nysalderingsproposisjonen. Reduksjonen i produksjonsavgifta kjem i hovudsak av lågare produksjon enn forventa, medan den lågare arealavgifta kan tilskrivast fritak frå avgift og tilbakelevering av areal.

Inntektene frå avgift på utslepp av CO₂ i petroleumsverksemda vart i nysalderingsproposisjonen rekna til 3 000 mill. kroner, medan rekneskapstala for 2002 er 3 012 mill. kroner.

2.3 Inntekter frå Statens direkte deltaking i petroleumsverksemda

Inntektene frå Statens direkte deltaking i petroleumsverksemda (SDØE) er i det alt vesentlege driftsinntekter med frådrag for driftsutgifter og investeringsutgifter. I 2002 er i tillegg inntekt frå sal av delar av SDØE inkludert. Inntektene frå SDØE vart i nysalderingsproposisjonen rekna til 91 260 mill. kroner. Rekneskapstala for 2002 er 90 374 mill. kroner. Nedgangen i inntektene kjem mellom anna av auking i ikkje-innbetalte inntekter knytt til sal av gass i desember 2002 og lågare sal av olje enn venta.

2.4 Samla oversikt over utgiftene

Sjå tabell 2.2.

Tabell 2.1 Statens inntekter 1998 – 2002 (tal i mill. kroner)

	Rekneskap	Saldert budsjett (Blå bok)	Nysald. budsjett	Rekneskap
	1998	1999	2000	2001	2002	2002	2002
Skattar på formue og inntekt	81 158	88 667	98 144	104 358	127 392	130 996	127 576
Arbeidsgjevaravgift og trygdeavgift	107 297	115 603	122 006	128 374	136 171	137 800	137 085
Tollinntekter	2 589	2 409	2 029	1 784	1 789	1 661	1 672
Meirverdiavgift og avgift på investeringar	110 615	114 076	121 710	130 306	130 535	131 700	128 318
Avgifter på alkohol	7 687	8 635	8 711	8 491	8 383	8 282	8 230
Avgifter på tobakk	6 558	6 644	6 914	7 110	7 501	6 970	6 975
Avgifter på motorvogner	30 963	28 914	30 513	30 289	32 834	32 035	32 227
Andre avgifter	10 538	14 760	16 638	18 853	17 836	17 878	17 704
Sum skattar og avgifter	357 405	379 709	406 666	429 565	462 441	467 322	459 789
Renter av statens forretningsdrift	171	203	91	94	67	65	103
Avskrivingar, avsetjingar til investeringsformål og inntekter av statens forretningsdrift	3 337	5 166	3 550	2 772	2 233	2 117	2 472
Sum inntekter av statens forretningsdrift	3 508	5 370	3 641	2 865	2 300	2 182	2 576
Renter frå statsbankane	7 946	10 771	10 258	11 579	12 956	11 977	12 423
Renter av kontantbehaldninga i statskassa og andre krav	4 118	3 176	4 369	6 435	6 528	4 571	3 814
Utbyte ekskl. Statoil	3 303	3 986	3 603	4 560	5909	7 344	7 479
Renteinntekter og utbyte ekskl. statens forretningsdrift og Statoil	15 367	17 933	18 230	22 574	25 393	23 892	23 717
Inntekter under departementa	18 205	17 567	19 623	19 499	15 379	16 403	19 602
Overføring frå Noregs Bank	3 811	3 401	10 685	10 685	8 857
Tilbakeføring av midlar frå Statens banksikringsfond	382	140	182	4 350		82	82
Sum andre inntekter	22 398	21 108	30 490	34 534	24 236	16 485	19 684
Sum inntekter ekskl. oljeskattar, petroleumsverksemd og tilbakebetalingar	398 678	424 120	459 027	489 538	514 369	509 881	505 766
Inntekter frå statleg petroleumsverksemd	42 109	56 718	121 466	151 049	91 300	91 260	90 562
Skatt og avgift på utvinning av petroleum	27 600	18 736	61 455	112 106	107 300	91 000	89 701
Aksjeutbyte frå Statoil	2 940	135	1 702	5 746	4 600	5 045	5 045
Sum petroleumsinntekter	72 649	75 589	184 623	268 902	203 200	187 305	185 308
Tilbakebetalingar	43 119	54 709	51 024	90 725	54 579	42 166	41 983
Overføring frå Statens petroleumsfond	17 059	18 494	9 468	409	36 900	53 406	53 406
Sum inntekter	531 505	572 911	704 141	849 574	809 048	792 758	786 463

Tabell 2.2 Samla utgifter etter departement 1998-2002 (tal i mill. kroner)

Departement	Rekneskap	Saldert budsjett (Blå bok)	Nysald. budsjett	Rekneskap
	1998	1999	2000	2001	2002	2002	2002
Det kongelege hus og Slottsforvaltninga	79	80	129	138	87	100	99
Regjering m.m.	109	118	143	180	177	186	187
Stortinget og underliggjande institusjonar	701	806	759	848	892	931	938
Høgsterett	44	45	47	48	50	51	50
Utanriksdepartementet	12 778	12 723	13 367	14 847	16 280	16 453	16 495
Utdannings- og forskingsdepartementet	22 753	27 455	26 913	32 794	27 994	42 848	43 288
Kultur- og kyrkjedepartementet	3 248	3 518	3 574	3 907	5 078	5 155	5 238
Justis- og politidepartementet	9 793	10 724	11 381	11 791	11 927	12 532	13 058
Kommunal- og regionaldepartementet	53 543	57 110	63 459	65 197	81 892	85 903	86 009
Sosialdepartementet	24 651	27 941	29 877	33 219	3 676	3 657	3 667
Helsedepartementet					54 151	57 804	57 866
Barne- og familiedepartementet	18 714	20 288	20 779	23 498	24 241	24 410	24 553
Nærings- og handelsdepartementet	5 468	3 963	4 541	5 675	5 204	5 241	5 204
Fiskeridepartementet	1 948	2 031	2 208	2 377	2 668	2 714	2 766
Landbruksdepartementet	14 217	14 419	16 487	14 019	14 102	14 437	14 758
Samferdsledepartementet	24 341	17 951	24 764	20 848	18 207	20 702	21 622
Miljøverndepartementet	2 511	2 657	2 654	2 730	2 808	2 929	2 934
Arbeids- og administrasjonsdepartementet	16 114	20 503	21 082	21 487	18 419	19 537	20 154
Finansdepartementet	69 116	44 955	25 217	68 264	71 487	71 664	72 010
Forsvarsdepartementet	25 536	26 138	25 818	26 842	27 657	29 932	30 986
Olje- og energidepartementet	1 200	5 616	1 157	22 503	1 391	1 468	1 584
Ymse utgifter	20	24	25	29	7 095	50	18
Statsbankane	53 796	61 632	51 883	68 529	70 740	60 190	60 404
Statleg petroleumsverksemd	27 609	31 062	23 300	25 736	16 430	17 005	16 075
Statens forretningsdrift	2 638	3 944	2 014	1 634	1 389	1 107	1 703
Statens petroleumsfond	45 041	44 627	161 373	257 426	186 770	170 300	169 234
Sum statsbudsjettet	435 968	440 330	532 950	724 566	670 813	667 307	670 898
Folketrygda	150 848	162 289	175 357	187 642	197 056	204 671	205 271
Samla utgifter med lånetransaksjonar	586 816	602 619	708 307	912 208	867 869	871 978	876 169
Lånetransaksjonar¹⁾	98 035	90 983	56 715	152 128	113 650	121 861	122 702
Statens petroleumsfond	45 041	44 627	161 373	243 235	186 770	170 300	169 234
Samla utgifter utan lånetransaksjonar og statens petroleumsfond²⁾	443 740	467 009	490 219	516 845	567 449	579 817	584 233

¹⁾I rekneskapen for 2001 er 14,191 mrd. kroner i lånetransaksjonar knytt til Statens petroleumsfond i samband med sal av aksjar i Statoil ASA, aksjeteikning, utlån m.v.

²⁾I saldert budsjett 2002 er 250 mill. kroner til pasientbehandling i utlandet ikkje med, jf. tabell 1.4.

Neste kapittel

Forrige kapittel

St.meld. nr. 3 (2002-2003)

St.meld. nr. 3

2 Utval av inntekter og utgifter

2.1 Skattar og avgifter frå fastlands-Noreg

2.2 Skattar og avgifter frå petroleumsverksemda

2.3 Inntekter frå Statens direkte deltaking i petroleumsverksemda

2.4 Samla oversikt over utgiftene