2 Utviklinga i fiskerinæringa dei seinare åra og utsiktene for 2004

Budsjettnemnda sine lønsemdundersøkingar for dei seinare åra viser store variasjonar i arbeidsgodtgjersle og lønsevne for ulike fiskeri og fartøystorleikar. Etter ein generell oppgang fram til 1998 var det ein nedgang i arbeidsgodtgjersla og lønsevna per årsverk frå 1998 til 1999, jf. tabell 2.1. Frå 1999 til 2000 auka arbeidsgodtgjersla for fartøy over 13 meter i sildesektoren og for fartøy under 13 meter. For fartøy under 13 meter har også lønsevna auka frå 1999 til 2000. Frå 2000 til 2001 har både arbeidsgodtgjersla og lønsevna auka innan alle gruppene. Lønsevna har generelt hatt ei større endring enn arbeidsgodtgjersla. For fartøy under 13 meter kan ikkje tala for 2001 og 2002 samanliknast, medan det for fartøy over 13 meter ser ut til å bli ein nedgang i både lønsevne og arbeidsgodtgjersle frå 2001 til 2002.

Tabell 2.1 viser utviklinga i arbeidsgodtgjersle og lønsevne per årsverk for den heilårsdrivne flåten, og tal for gjennomsnittleg årsløn for ein industriarbeidar i perioden 1997 til 2002.

Fangstutviklinga dei seinare åra har vore som vist i tabell 2.2.

Tabell 2.1 Arbeidsgodtgjersle og lønsevne per årsverk for den heilårsdrivne fiskeflåten og gjennomsnittleg årsløn for industriarbeidarar 1997-2002

	1997	1998	1999	2000	2001	2002¹	Endring i prosent 2001-2002
	1 000 kroner per årsverk
Arbeidsgodtgjersle²
Fartøy over 13 m	393	454	431	419	525	506	-3,6
- torskesektor	338	409	396	363	414	398	-3,8
- sildesektor	566	582	527	554	784	721	-7,9
Fartøy 8-13 m.	137	205	195	214	217	262	³
Lønsevne⁴
Fartøy over 13 m	484	543	476	401	639	579	-9,4
- torskesektor	366	497	426	335	406	363	-10,7
- sildesektor	851	812	609	560	1191	1013	-15,0
Fartøy 8-13 m	132	216	191	218	223	267	³
Industriarbeidarløn⁵	218	230	242	254	266	280	5,0

¹ Tala for 2002 byggjer på førebelse tal frå budsjettnemnda sine lønsemdundersøkingar per oktober 2003.

² Arbeidsgodtgjersle per årsverk viser avløninga til fiskarar som står ombord i eit heilårsdrive fartøy heile driftstida til fartøyet det aktuelle året. For enkelte driftsformer kan det stå meir enn ein person bak eit årsverk.

³ Kriteria for heilårsdrift for fartøy under 21 meter er endra frå 2001 til 2002. Tala kan derfor ikkje samanliknast.

⁴ Lønsevna per årsverk gir uttrykk for kor mykje verksemda kan betale til innsatsfaktoren arbeidskraft etter at andre kostnader er dekte.

⁴ Tal frå Det tekniske berekningsutvalet for inntektsoppgjera.

Tabell 2.2 Fangstkvantum og førstehandsverdi 1997-2003

	1997	1998	1999	2000	2001	2002¹	2003²
	1 000 tonn per årsverk
Sildefisk mm.	2 021	2 167	1 939	2 078	2 053	2 080	2 203
- lodde	158	89	92	375	483	522	295
- sild	926	831	835	796	581	573	611
- makrell	137	158	161	174	181	184	157
- hestmakrell	47	13	47	2	8	37	40
- kolmule	348	671	535	553	574	558	840
- augepål/tobis	398	371	238	172	215	202	250
- anna	7	34	31	6	11	3	10
Torskefisk mm.	836	670	696	612	626	663	664
- torsk	401	262	257	219	209	229	201
- sei	184	194	198	169	170	204	235
- hyse	106	54	53	47	52	55	61
- lange/brosme	30	45	43	39	33	34	36
- reker	43	60	63	66	66	71	56
- skjel	0	0	0	0	1	1	1
- anna	72	55	82	72	95	69	74
Totalt	2 857	2 837	2 635	2 690	2 679	2 743	2 867
	Verdi i mill. kroner
Førstehandsverdi	9 164	10 540	9 944	9 715	11 437	11 135	9 592

¹ Førebelse tal.

² Prognosar.

Totalt fangstkvantum i 2003 vert litt høgare, medan førstehandsverdien vert lågare enn det partane la til grunn under forhandlingane i fjor. Prognosen for førstehandsverdien i 2003 ligg på om lag 9,6 mrd. kroner.

Forhandlingar mellom Noreg og Russland om norsk-arktisk torsk vert gjennomført i perioden 10.-14. november 2003. Forhandlingane med EU er venta ferdige i desember. Kvoten for norsk vårgytande sild for 2004 er heller ikkje ferdigforhandla, og medverkar derfor også til at inntektssida er usikker. Dersom ein held eksporten av oppdrettsfisk utanfor, var eksportverdien av fisk og fiskeprodukt i perioden januar til september 2003 i alt 10,2 mrd. kroner. Dette er ein nedgang på om lag 20 pst. i forhold til same periode i fjor. Eksportert kvantum er nær uendra, medan prisutviklinga har ført til ein verdinedgang på 19,6 pst. i perioden. For alle dei viktigaste artane har prisane falle, men auka kvanta har for nokre artar til ein viss grad kompensert for prisfallet. Det er særleg eksportverdien av sild og makrell, men også av torsk, som har vorte redusert i perioden januar til september 2003 samanlikna med same periode året før.

Totalt ser den økonomiske situasjonen i 2003 ut til å verte noko dårlegare for fiskerinæringa enn det som vart lagt til grunn under forhandlingane for 2003. Sjølv om prognosane for 2004 er usikre, peikar dei mot eit år med noko betre resultat enn i 2003.

Neste kapittel

Forrige kapittel

St.prp nr. 1 Tillegg nr. 9 (2003-2004)

FOR BUDSJETTERMINEN 2004 Om støttetiltak for fiskerinæringa for 2004 mv.

2 Utviklinga i fiskerinæringa dei seinare åra og utsiktene for 2004