2 Sámedikki 2014 rehketdoallu

Mielddus 1 áššái 07/15 Sámedikki 2014 jahkedieđáhus

Jođiheaddjimearkkašumit

Ulbmil

Sámediggi lea sámi álbmoga álbmotválljen parlameanta Norggas. Sámedikki ulbmilin lea nannet sámiid politihkalaš sajádaga ja ovdánahttit sámiid beroštumiid Norggas, váikkuhit dan ahte sámi álbmot meannuduvvo dásseárvosaččat ja vuoiggalaččat ja bargat diliid láhčimiin nu ahte sámit sáhttet sihkkarastit ja ovddidit sin giela, kultuvrra ja servodateallima.

Sámediggi lea demokráhtalaš gaskaoapmi sámi iešstivrejumis ja ávkkálaš ja dárbbašlaš bálvalusaid ja fálaldagaid ovddideamis sámi álbmoga várás. Sámediggi lea sámiid sáhkaguoddi nationála dásis ja riikkaidgaskasaččat.

Sámediggi lea organiserejuvvon hálddašanorgánan mas leat sierra fápmudusat bruttofievrrideapmái olggobealde stáhtabušeahta (nettobušeteren doaimmat). Finánsadepartemeantta johtučállosa R-106 mielde mearkkaša dat ahte Sámediggi:

• Lassin sisaboađuide 50-poasta juolludusa sáhttá geavahit olggobeale sisaboađuid ollásit doaimma ulbmilii.

• Oažžu fievrridit jagi doaimma bohtosa čuovvovaš bušeahttajahkái. Sáhttá geavahit vejolaš positiiva jahkebohtosa ja lea ovddasvástádus vejolaš negatiivvalaš jahkebohtosa gokčamis.

Sámediggi juohká juolludusaid iežas vuoruhemiid mielde, muhto Stuorradikki bušeahttamearrádussii dávistettiin.

Duođaštus

Jahkerehketdoallu lea fievrriduvvon čuovvovačča mielde:

• Stáhta ekonomiijastivren njuolggadusaid ja mearrádusaid mielde.

• Johtučállosa 115 «Stáhtalaš doaimmaid jahkerehketdoalu ráhkadeapmi ja fievrrideapmi» mielde.

• Sámedikki ekonomiijahálddašeami njuolggadusaid mielde maid Gielda- ja ođasmahttindepartemeanta lea mearridan.

• Gielda- ja ođasmahttindepartemeantta 2014 juolludusreivve mielde, mas boahtá ovdan ahte Sámediggi galgá čuovvut ođđa rehketdoallogáibádusaid (čk. VI), muhto ii leat čadnojuvvon jahkeraportta eará mearrádusaide (čk. I–V).

Moai oaivvildetne ahte rehketdoallu čájeha dohkálaš gova Sámedikki juolludusain mat leat geavahusas, rehketdollui fievrriduvvon goluin, sisaboađuin, opmodagas ja vealggis.

Deaŧalaš bealit jahkerehketdoalu oktavuođas

Sámeálbmotfoanda loahpahuvvui 2014:s. Jahkásaš buhtadusa sadjái bohte dábálaš jahkásaš juolludusat, ja foandda vuođđokapitála 75 miljon ru lea fievrriduvvon ruovttoluotta stáhtii.

Sámedikki bargit ja politihkalaš ráđđeaddit sirdojuvvojedje 2014:s Stáhta penšunkássa ii divatmáksiid jovkui.

Eará doaibmagolut leat geahppánan 14,1 %:in jagi 2013 ektui, ja dat boahtá vuosttažettiin das go Sámediggi lágidii ráhkkaneaddji WCIP konferánssa Álttás geassemánus 2013 mii buvttihii liigestuorra goluid 2013:s.

2014:s leat stuorámus investeremat leamaš teknihkalaš reaidduid, inventáraid ja kánturgálvvuid investeremiin Vuonnabađas, Romssas ja Skániin (Evenskjer). Dasa lassin leat investeren dihtoriid, serveriid, fierpmádatdárbašiid, poastaskánneriid ja AV-reaidduid.

Stuorámus investeremiin mat leat plánejuvvon 2015:s lea oktavuohta ođđa kánturvistái mii lea plánejuvvon gárvvistuvvot njealját jahkenjealjehasas, ja dat leat teknihkalaš- ja kánturreaiddut, čoahkkinlanjaid, kantuvrraid ja oktasaš areálaid stohpogálvvut. Dasa lassin leat plánen maiddái investeret govvadihtorbása prográmmagálvvu ja reaidduid. Muđui čađahit jahkásaš investeremiid nugo dihtoriid, serveriid ja eará teknihkalaš reaidduid.

Revišuvdnaortnet

Sámedikki revisora lea Riikarevišuvdna ja mii duođašta Sámedikki jahkerehketdoalu. Jahkerehketdoallu ii leat gárvvisin reviderejuvvon otnáš nammii, muhto jáhkkit ahte revišuvdnadieđáhus lea gárvvis nuppi jahkenjealjehasas 2015.

Revišuvdnadieđáhus ii leat almmolaš ovdal go Stuorradiggi lea ožžon Dokumeantta 1 Riikarevišuvnnas, muhto revišuvdnadieđáhus almmuhuvvo Sámedikki neahttasiidduin dalán go dokumeanta lea almmolaš ja dan sáhttá almmuhit.

Kárášjohka, guovvamánu 5. b. 2015

Aili Keskitalo Rune Fjellheim

Presideanta Direktevra

Prinsihppačujuhus jahkerehketdoallu

Sámedikki jahkerehketdoallu lea ráhkaduvvon ja fievrriduvvon lagat njuolggadusaid mielde mat leat stáhta ekonomiijastivrema mearrádusain. Jahkerehketdoallu lea biddjojuvvon čuoggá 3.4 mearrádusaid gáibádusa mielde, lagabuidda válddahuvvon Finánsadepartemeantta johtočállosis R-115, čuoggás 6, ja vejolaš lassigáibádusaid mielde maid min departemeanta mearrida.

Jahkerehketdoallu lea ráhkaduvvon čuoggá 3.5 vuođul «Sámedikki ekonomiijahálddašeami njuolggadusat» maid Gielda- ja ođasmahttindepartemeanta lea mearridan – Rehketdoalloprinsihppa ja rehketdoalu fievrrideapmi:

• Ovttajagi prinsihppa

• Ollisvuođaprinsihppa

• Bruttoprinsihppa

Jahkerehketdoallu lea ráhkaduvvon áigodatprinsihpa mielde, spiehkastahkan lea opmodaga aktiveren balánssas ovttasráđiid GOD:in, gč. mearrádusaid čuoggáš 3.4.2 ja čuoggá 3.5 «Sámedikki ekonomiijahálddašeami njuolggadusain».

Čilgehus movt ovttaskas poasttaid fievrridit rehketdoalus:

Golut ja sisaboađut

Áigodagaide juohkin posterejuvvo bohtosis ja balánssas, vai áigodaga boađus šaddá riekta. Sisaboađut ja golut girjejuvvojit dan áigodagas/dan jagi masa gullet, beroškeahttá máksináigemearis.

Juolludus

Sámediggi oažžu ollislaš juolludusreivve Gielda- ja ođasmahttindepartemeanttas, ja mii fievrridit sisaboahtun juolludusaid juohke ovttaskas departemeanttas sisaboahtokontoi ja debehtaposteremis leat Kunddargáibádusat. Juolludusaid mávssedettiin juohke ovttaskas departemeanttas krediterejuvvo kunddargáibádus ja báŋkokonto debiterejuvvo.

Doarjja

Juolluduvvon doarjja girjejuvvo dan jagi go dat juolluduvvo gollun debehtaposteremiin gollokontos ja kredihta posterejuvvo vealgin doarjjaožžui. Dalle go doarjja máksojuvvo debiterejuvvo vealgekonto ja báŋkokonto krediterejuvvo.

Juolludusraporteren lea biddjojuvvon nu ahte das lea bajit oassi juolludusraporteremis ja vuolit oassi mas oaidná rádjoruđaid maiguin doaibma lea fievrriduvvon kapitálarehketdollui.

Juolludusraporteren lea biddjojuvvon daid seamma prinsihpaid mielde go jahkerehketdoalus. Prinsihpat dávistit mearrádusgáibádusaide mat leat čuoggás 3.5 dan birra movt doaimmat galget raporteret stáhtarehketdollui. Submelinjá «Netto raporterejuvvon juolludusrehketdollui» lea goappašagain seamma láhkai biddjojuvvon.

Nettobušeteren doaimmain lea raporteren stáhtarehketdollui eaŋkilastojuvvon. Doaimma máksingaskkusteapmi dáhpáhuvvá stáhta konsearnakontoortnega ja ruhtageavahančilgehuskontu bokte Norgga Báŋkkus. Ruhtageavahančilgehuskontu rádjoruđat sirdojuvvojit ođđa jahkái.

Boađusrehktetdoallu

Balánsa

Mearkkašumit jahkerehketdollui

Mearkkašupmi 1 Doaibmasisaboađut

Mearkkašupmi 2 Bálkkát ja sosiála golut

Sámediggi geassá miellahttomávssu 2 % buot bargiin ja politihkalaš ráđđeaddiin. 31.12.2014 muttus lea Sámediggi girjen 1540 857 ru ovddas miellahttomávssuid. Dát dahkkojuvvo bargošiehtadusaid ja stáhta bargiidgiehtagirjji vuođul.

Sámedikki bargit ja politihkalaš ráđđeaddit leat jagi 2014 rájes sirdojuvvon doaimmaid ii divatmáksiid jovkui Stáhta penšunkássas (SPK). Dat mearkkaša dan ahte SPK ii fakturere miellahttomávssu 2 % dahje AFP-mávssu. SPK oažžu dán buhtaduvvot máksojuvvon miellahttomávssu bokte stáhtabušeahtas dainna lágiin ahte doarjja penšuvnna máksimii lassána.

Sámediggi gullá dan jovkui mii ii mávsse miellahttomávssu dahje bargoaddioasi SPK:ii (bargit ja politihkalaš ráđđeaddit). Sámedikki áirasiid penšunortnet lea regulerejuvvon sierra láhkaásahusas.

Sámediggi lea gulahallamin Gielda- ja ođasmahttindepartemeanttain čilgen dihte movt mii galgat meannudit miellahttomáksogessosa mii lea čađahuvvon/várrejuvvon 2014:s ja miellahttogessosa mii dahkkojuvvo 2015:s. Gessojuvvon/várrejuvvon ruđat leat girjejuvvon oanehis áiggi vealgin dassážii go dat lea čilgejuvvon.

Mearkkašupmi 3 Eará doaibmagolut

Mearkkašupmi 4 Finánsasisaboađut ja -golut

Mearkkašupmi 5 Doarjjahálddašeapmi ja eará fievrrideamit stáhtas

Mearkkašupmi 6 Investeren ossosiin ja oasit

Mearkkašupmi 7 Kunddárgáibádusat

Mearkkašupmi 8 Eará gáibádusat

Mearkkašupmi 9 Ruhta báŋkkus, gieđas ja sullasaš

Mearkkašupmi 10 Sámeálbmotfoandda sestojuvvon buhtadus

Mearkkašupmi 11 Ii sisaboahtun fievrriduvvon juolludus, doarjja ja fievrrideamit

Mearkkašupmi 12 Vistti bajásdoallamii várren

Sámediggi eaiggáduššá sámediggeviesu Kárášjogas. Sámedikkis lea ovddasvástádus goluin mat gullet oktilaš bajásdoallamii ja eanet guhkes áiggi bajásdoallandoaimmaide. Plánejuvvon bajásdoallan dagaha dan ahte áiggi mielde unnot bajásdoallangolut.

Dan geažil go Sámediggi stáhtaásahussan lea ieš dáhkideaddji, de ferte lassin plánejuvvon bajásdoallamii várret ruđaid divodemiide maid earret eará čáhcevahágat dahje bilideamit dagahit. Danne lea dárbu ahte Sámediggi jagiid čađa várre ruđaid maid sáhttá geavahit stuorát bajásdoallamii dahje divvumiidda maid ferte dahkat. Jagiid čađa ferte várret ruđaid gártadan dihte doarvái ruđaid bajásdoallamii mas lea dohkálaš dássi. Jagi 2008 rájes leat várrejuvvon ruđat liige bajásdoallan- ja divvungoluide.

Bajásdoallanplána ráhkadeapmi lea álggahuvvon ja Stáhtahuksenfitnodat Davvin veahkeha Sámedikki dáinna. Ovdal go bajásdoallama sáhttá vuogádatlaččat plánet galgá ráhkaduvvot geahčastat dain stuorát bajásdoallandoaibmabijuin mat leat čađahuvvon maŋimuš jagiin. Dasa lassin ferte árvvoštallat Sámediggevistti dili ja dan vuođul oaidnit makkár bajásdoallandoaibmabijut dárbbašuvvojit.

Mearkkašupmi 13 Vealgi mii guoská doarjjahálddašeapmái

Mearkkašupmi 14 Juolludusruhtaduvvon doaimma rehkenastin

Juolludusraporteren

Juolludusraporteremis oidnojit dat rehketdoallologut maid Sámediggi lea raporteren stáhtarehketdollui. Dat biddjojuvvojit daid kapihttaliid ja poasttaid mielde maidda Sámediggi lea ožžon fápmudusa hálddašit. Das oidnojit buot ruđalaš opmodagat ja geatnegasvuođat mat Sámediggái leat biddjojuvvon stáhta kapitálarehketdoalus. Kolonnas juolludus oktiibuot oidno maid Sámediggi lea ožžon geavahussii juolludusreivves juohke buohtalas kapihttalii/postii.

Juolludusraporterema bidjamis lea mielde bajit oassi mii čájeha mii lea raporterejuvvon stáhtarehketdoalu dáhkádusraporttas. Dáhkádusraporttas oidno doaimma sáldo ja dáhkáduslihkadusat ruhtageavahančilgehuskontos Norgga Báŋkkus.

Rádjoruđat mat leat raporterejuvvon kapitálarehketdollui logahallama vuolit oasis, čájehit buot ruđalaš opmodagaid ja geatnegasvuođaid mat doibmii leat biddjojuvvon stáhta kapitálarehketdoalus.

Juolludusraporterema logahallan