Del 1
Innleiing og oversikt
1 Overordna utfordringar og hovudmål
Regjeringa vil ta heile landet i bruk og føre ein samferdselspolitikk som legg til rette for næringsutvikling og busetnad. Noreg er eit land med store avstandar og spreidd busetnad. Gode transport- og kommunikasjonsløysingar er eit vilkår for å oppretthalde livskraftige lokalsamfunn. Regjeringa ønskjer å redusere avstandskostnadene. Utbygging av og tilrettelegging for ein tidsmessig infrastruktur er eit overordna mål.
Transportinfrastruktur er eit offentleg ansvar. Regjeringa vil leggje vekt på langsiktige investeringar for å byggje landet vidare. Transporttid, regularitet og transportkostnader er avhengig av infrastrukturen. Utbygging av transportinfrastruktur er derfor avgjerande for vekst og utvikling både i næringsliv og lokalsamfunn. I eit moderne kommunikasjonssamfunn må det også vere lagt til rette for gode og rimelege elektroniske kommunikasjonsløysingar over heile landet. Dette gjeld m.a. gode og likeverdige post- og teletenester, og breiband til alle.
Regjeringa sin samferdselspolitikk er forankra i Soria Moria-erklæringa. St.meld. nr. 24 (2003–2004) Nasjonal transportplan 2006–2015 og handsaminga av meldinga i Stortinget er ei viktig ramme for regjeringa sin transportpolitikk. I St.meld. nr. 34 (2006–2007) Norsk klimapolitikk foreslår regjeringa offensive mål og tiltak for å møte klimautfordringane, m.a. i transportsektoren. Klimameldinga og Nasjonal transportplan må sjåast i samanheng, og signala frå klimameldinga vil prege Nasjonal transportplan 2010–2019.
Klimaendringar som skriv seg frå menneskeleg aktivitet, er kanskje den største utfordringa for verda i dag. Regjeringa vil føre ein politikk som tek fatt i dei store klimautfordringane både globalt og nasjonalt. I St.meld. nr. 34 (2006–2007) er det foreslått sektorvise klimahandlingsplanar og mål for dei viktigaste utsleppssektorane i Noreg. Klimahandlingsplanane skal m.a. identifisere dei verkemidla som gir kostnadseffektive utsleppsreduksjonar for den einskilde sektor, men som med noverande verkemiddelbruk ikkje vert gjennomført.
Sidan transport er ein av sektorane med store klimautfordringar, har regjeringa no lagt fram ein klimahandlingsplan for transportsektoren. Klimagassutslepp frå transportsektoren utgjorde i 2005 om lag 25 pst. av dei samla utsleppa i Noreg. Om ikkje nye tiltak vert sette i verk, er det venta at veksten i CO2-utsleppa vil fortsette både frå landtransport og luftfart.
Sjølv om dei fleste transportmidla har vorte meir energieffektive, er det nær samanheng mellom veksten i klimagassutsleppa og transportveksten. Transportutviklinga heng òg saman med den økonomiske utviklinga. Økonomisk vekst aukar behovet for både person- og godstransport. Auka velstand aukar samstundes den einskilde si verdsetting av tid, noko som favoriserer raske transportmiddel som personbil og fly. Personbilen er det dominerande transportmiddelet med ein marknadsdel på om lag 80 pst. av persontransportarbeidet.
Regjeringa meiner det er nødvendig med ei sterkare differensiering i samferdselspolitikken mellom dei større byområda og resten av landet. I byområda må forholda leggjast betre til rette for at folk kan reise kollektivt, gå eller sykle. Dette må kombinerast med restriktive tiltak når det gjeld bruk av privatbil. Døme frå m.a. Stockholm og London viser at restriktive tiltak mot biltrafikken gir raske og gode resultat. I resten av landet er utbetring og utbygging av vegstandarden det viktigaste verkemiddelet.
Hovudmåla for transportpolitikken er knytt til framkomsttilhøva og inkluderer regional utvikling, trafikktryggleik, miljø og eit meir effektivt og tilgjengeleg transportsystem for alle. Nullvisjonen om at ingen skal verte drepne i trafikken må vere med i vurderingane av alle tiltaka ein gjer for transportsystemet.
Regjeringa ser klart behovet for å styrkje innsatsen på vedlikehald av transportinfrastrukturen. Store delar av både jernbanenettet og vegnettet er prega av mange år med utilstrekkeleg vedlikehald. Regjeringa har allereie styrkt innsatsen på vedlikehald monaleg samanlikna med nivået dei føregåande åra. Styrkinga av vedlikehaldsinnsatsen vert eit av dei viktigaste spørsmåla som må vurderast i samband med arbeidet med Nasjonal transportplan 2010–2019.
Det er viktig å syte for rasjonell og effektiv framdrift på alle veg- og jernbaneprosjekt som er sette i gang. Dette er god samfunnsøkonomi og sikrar at nytten av prosjekta vert tilgjengeleg for trafikantane så raskt som mogleg.
Vegnettet er avgjerande for samferdselstilbodet i heile landet, men kanskje meir for distrikta enn byområda. Stamvegnettet må halde ein gjennomgåande god standard. Regjeringa vil oppretthalde strategien med lengre samanhengande utbyggingar. Dessutan ønskjer regjeringa å satse meir offensivt på det sekundære vegnettet. Riksvegane er svært viktige for utviklinga i distrikta. Det er òg eit stort behov for opprusting av både fylkesvegnettet og det kommunale vegnettet. Regjeringa har lagt godt til rette for dette gjennom ei kraftig styrking av kommuneøkonomien.
Rassikring er eit særleg prioritert område for regjeringa, fordi dette aukar den daglege tryggleiken i mange lokalsamfunn.
Riksvegferjene er ein viktig og integrert del av vegnettet i mange lokalsamfunn utan alternative transportvegar. Regjeringa har som mål å redusere transportutgiftene for folk på stader som er heilt avhengige av ferjetilbodet, og foreslår ytterlegare auke i rabattane for storbrukarar. Ivaretaking av kvalitet og omfang på tilbodet kombinert med høgare oljeprisar har medverka til at riksvegferjebudsjettet er høgare enn nivået i Nasjonal transportplan 2006–2015.
Regjeringa ser det som svært viktig å leggje til rette for å overføre endå meir av godstrafikken frå veg til bane og sjø. Dette er viktig både med omsyn til miljøet og trafikktryggleiken og er ein politikk som heile Europa er oppteken av. Regjeringa gjennomfører no ei historisk satsing på jernbanen. Løyvingane til jernbaneinfrastruktur har aldri vore høgare i moderne tid. Gjennom tiltak som m.a. nye godsterminalar, kryssingsspor, profilutvidingar av tunnelar, fritak for el-avgift og forsøk med fritak for køyrevegsavgift for vognlast opp til 25 tonn legg regjeringa til rette for meir godstransport på bane.
I byar og område nær byane må kollektivtrafikken i større grad enn til no verte eit reelt alternativ til bruk av privatbil. Regjeringa meiner det er nødvendig å styrkje kollektivtrafikken og kombinere dette med restriksjonar på bruken av bil. Nært samarbeid mellom statlege og lokale styresmakter er nødvendig for å få til den ønskte utviklinga, m.a. ved vurdering av tiltak som parkeringspolitikk og vegprising. Ansvaret for å vedta slike tiltak ligg lokalt.
Styrkinga av jernbanen vil halde fram. Størstedelen av den auka jernbaneinnsatsen vil verte kanalisert til strekningar der passasjerpotensialet er stort. Regjeringa har også sett i gang ei utgreiing som skal gi eit grovt bilete av kostnadene og effektane ved å byggje høgfartsjernbane mellom dei største byområda. Dette vil kunne verte eit alternativ til fly på trafikksterke strekningar.
Regjeringa ønskjer også at det skal vere eit godt kollektivtilbod i distrikta. I samband med revidert nasjonalbudsjett 2007 vart det oppretta ei ordning med forsøk for å betre kollektivtransporttilbodet i distrikta. Formålet er å stimulere til ei betre samordning av ulike typar av transport med offentleg tilskot og å utvikle nye og betre kollektivtilbod i distrikta. Tilbringartenester og bestillingsruter med drosje koordinert med buss, båt og tog langs hovudtrafikkårene kan vere døme på slike løysingar. Ordninga vert styrkt i 2008.
Meir utbygging av gang- og sykkelvegar er eit satsingsområde for regjeringa. Det er eit mål at fleire arbeidsreiser skal skje med sykkel eller til fots, særleg i dei store byområda.
Biltransport vil alltid vere omfattande i eit langstrakt og spreidd bygd land som Noreg. Regjeringa ser det derfor som svært viktig å satse på tiltak som vil stimulere til at alt fleire vel miljøvennlege køyretøy. Regjeringa vil utgreie spørsmålet om å opprette eit Transnova som skal arbeide med å utvikle meir miljøvennleg transport. Det er foreslått eit introduksjonsprogram for biodrivstoff, med omsetnadskrav frå 2008. Det vil vidare satsast meir på å utvikle såkalla andregenerasjonsdrivstoff, og innblanding av dette i vanleg drivstoff. Omlegging til meir såkalla grøne avgifter er også viktige tiltak for å få folk til å velje transportformer og køyretøy som er minst skadeleg for miljøet.
Luftfart er ein svært sentral del av transporttilbodet i eit land som Noreg med store avstandar og lite folk. Både kortbanenettet og stamrutenettet er ein viktig del av transportinfrastrukturen. Ordninga med at dei få flyplassane som går med overskot, finansierer dei mange ulønsame flyplassane er ein berebjelke i det godt utbygde norske lufthamnsystemet. Regjeringa ønskjer å behalde dagens flyplasstruktur, men opnar for endringar der det er ønske om det lokalt. Gjennom ordninga med statleg kjøp av flyruter vert det oppretthalde eit godt flytilbod til mange stader i heile landet der det ikkje er eit kommersielt grunnlag.
Posttenestene er ei avgjerande brikke for å sikre busetnad og næringsutvikling i heile landet. Regjeringa vil sikre likeverdige kvalitetstenester til same pris over heile landet. Det inneber m.a. grunnleggjande banktenester, seksdagars omdeling av post og einskapsporto. Framsendingskvaliteten skal no rapporterast også på regionalt nivå.
Regjeringa skal også sikre at heile landet har tilgang til likeverdige og billige teletenester. Det er ei sentral oppgåve å sikre verksam konkurranse i marknaden. Foreslåtte endringar i ekomlova vil venteleg bidra til dette. Stimulans til betre mobildekning over heile landet er også ei viktig oppgåve. Regjeringa skal verkeleggjere den digitale allemannsretten. Målet om at alle husstandar i Noreg skal ha tilgang til eit framtidsretta høghastigheitsnett til rimelig pris ligg fast.
2 Oversikt over budsjettforslaget
Utgifter fordelt på kapittel
(i 1 000 kr) | |||||
|---|---|---|---|---|---|
Kap. | Betegnelse | Regnskap 2006 | Saldert budsjett 2007 | Forslag 2008 | Pst. endr. 07/08 |
Administrasjon m.m. | |||||
1300 | Samferdselsdepartementet | 148 833 | 145 300 | 151 400 | 4,2 |
1301 | Forskning og utvikling mv. | 173 925 | 174 500 | 182 000 | 4,3 |
| Sum kategori 21.10 | 322 758 | 319 800 | 333 400 | 4,3 | |
Luftfartsformål | |||||
1310 | Flytransport | 416 833 | 475 900 | 501 400 | 5,4 |
1311 | Tilskudd til regionale flyplasser | 14 675 | 17 200 | 13 400 | -22,1 |
1313 | Luftfartstilsynet | 211 311 | 148 400 | 149 200 | 0,5 |
1314 | Statens havarikommisjon for transport | 31 380 | 37 300 | 47 000 | 26,0 |
| Sum kategori 21.20 | 674 199 | 678 800 | 711 000 | 4,7 | |
Vegformål | |||||
1320 | Statens vegvesen | 14 259 814 | 14 849 500 | 15 425 000 | 3,9 |
1322 | Svinesundsforbindelsen AS | 26 503 | |||
| Sum kategori 21.30 | 14 286 317 | 14 849 500 | 15 425 000 | 3,9 | |
Særskilte transporttiltak | |||||
1330 | Særskilte transporttiltak | 452 522 | 424 500 | 521 700 | 22,9 |
| Sum kategori 21.40 | 452 522 | 424 500 | 521 700 | 22,9 | |
Jernbaneformål | |||||
1350 | Jernbaneverket | 4 771 767 | 5 466 900 | 5 802 100 | 6,1 |
1351 | Persontransport med tog | 1 572 722 | 1 598 500 | 1 673 400 | 4,7 |
1354 | Statens jernbanetilsyn | 29 856 | 34 800 | 35 600 | 2,3 |
Sum kategori 21.50 | 6 374 345 | 7 100 200 | 7 511 100 | 5,8 | |
| Sum programområde 21 | 22 110 141 | 23 372 800 | 24 502 200 | 4,8 | |
Post og telekommunikasjoner | |||||
1380 | Post- og teletilsynet | 224 074 | 226 600 | 208 000 | -8,2 |
Sum kategori 22.10 | 224 074 | 226 600 | 208 000 | -8,2 | |
Sum programområde 22 | 224 074 | 226 600 | 208 000 | -8,2 | |
Sum utgifter | 22 334 215 | 23 599 400 | 24 710 200 | 4,7 |
Inntekter fordelt på kapittel
(i 1 000 kr) | |||||
|---|---|---|---|---|---|
Kap. | Betegnelse | Regnskap 2006 | Saldert budsjett 2007 | Forslag 2008 | Pst. endr. 07/08 |
Administrasjon m.m. | |||||
4300 | Samferdselsdepartementet | 4 187 | 2 200 | 2 300 | 4,5 |
| Sum kategori 21.10 | 4 187 | 2 200 | 2 300 | 4,5 | |
Luftfartsformål | |||||
4312 | Oslo Lufthavn AS | 388 824 | 388 800 | 388 800 | 0,0 |
4313 | Luftfartstilsynet | 102 706 | 97 100 | 101 300 | 4,3 |
4314 | Statens havarikommisjon for transport | 762 | |||
5619 | Renter av lån til Oslo Lufthavn AS | 339 688 | 294 400 | 257 000 | -12,7 |
5622 | Aksjer i Avinor AS | 339 000 | 398 000 | 17,4 | |
| Sum kategori 21.20 | 831 980 | 1 119 300 | 1 145 100 | 2,3 | |
Vegformål | |||||
4320 | Statens vegvesen | 761 218 | 420 000 | 438 000 | 4,3 |
4322 | Svinesundsforbindelsen AS | 26 671 | 25 000 | 24 000 | -4,0 |
5624 | Renter av Svinesundsforbindelsen AS | 23 519 | 30 000 | 38 000 | 26,7 |
| Sum kategori 21.30 | 811 408 | 475 000 | 500 000 | 5,3 | |
Jernbaneformål | |||||
4350 | Jernbaneverket | 572 444 | 384 700 | 477 300 | 24,1 |
4354 | Statens jernbanetilsyn | 232 | |||
4355 | Baneservice AS | 38 300 | |||
5611 | Aksjer i NSB AS | 328 000 | 349 000 | 6,4 | |
5623 | Aksjer i Baneservice AS | 5 055 | 4 400 | 200 | -95,5 |
Sum kategori 21.50 | 577 731 | 717 100 | 864 800 | 20,6 | |
| Sum programområde 21 | 2 225 306 | 2 313 600 | 2 512 200 | 8,6 | |
Post og telekommunikasjoner | |||||
4380 | Post-og teletilsynet | 171 698 | 179 400 | 174 500 | -2,7 |
5618 | Aksjer i Posten Norge AS | 471 000 | 506 000 | 7,4 | |
Sum kategori 22.10 | 171 698 | 650 400 | 680 500 | 4,6 | |
Sum programområde 22 | 171 698 | 650 400 | 680 500 | 4,6 | |
Sum inntekter | 2 397 004 | 2 964 000 | 3 192 700 | 7,7 |
Regjeringa foreslår eit samferdselsbudsjett for 2008 på om lag 24,7 mrd. kr, ein auke på om lag 1,1 mrd. kr eller 4,7 pst. frå saldert budsjett 2007.
Saldert budsjett 2007 innebar eit lyft for løyvingane til både veg og jernbane. Det var første gong ei regjering har følgt opp Stortingets vedtak om Nasjonal transportplan for både veg og jernbane i eitt år. Noreg er inne i ein høgkonjunktur med stor aktivitet i mange sektorar, ikkje minst innan byggsektoren, men òg i anleggssektoren. Mangel på arbeidskraft og stor internasjonal etterspurnad etter viktige innsatsfaktorar som stål, betong, olje/asfalt etc., gir auka løns- og prisvekst.
Budsjettframlegget 2008 medfører eit aktivitetsnivå for veg og jernbane på om lag same nivå som i saldert budsjett 2007. Dette inneber at jernbanebudsjettet for 2008 som i 2007, ligg på eit historisk høgt nivå, medan vegbudsjettet også ligg på eit klart høgare nivå enn vegbudsjetta under regjeringa Bondevik II. Med budsjettframlegget har regjeringa som første regjering meir enn oppfylt Stortingets vedtak om Nasjonal transportplan for to år av planperioden både for veg og jernbane. Såleis vert om lag 200 mill. kr av etterslepet frå 2006 teke att.
For både veg og jernbane har regjeringa funne det nødvendig å styrkje drift og vedlikehald monaleg utover premissa i Nasjonal transportplan. Også riksvegferjedrifta er styrkt samanlikna med Nasjonal transportplan, m.a. på grunn av høg oljepris.
Samla budsjettframlegg til administrasjon m.m. som m.a. omfattar Samferdselsdepartementets driftsbudsjett og departementet si satsing på forsking og utvikling mv., er på 333,4 mill. kr, om lag same realnivå som i saldert budsjett 2007.
Til drifta av Samferdselsdepartementet er det avsett 107,6 mill. kr, om lag same realnivå som i saldert budsjett 2007. Det er foreslått 20,4 mill. kr i tilskot til internasjonale organisasjonar, ein auke på 2 mill. kr frå saldert budsjett 2007. Årsaka til auken er finansieringa av departementet si deltaking i to nye EU-program.
I tilskot til trafikktryggleiksformål mv. er det avsett 21 mill. kr, ein auke på 1,8 mill. kr frå saldert budsjett 2007. Til Trygg Trafikk er det avsett 19,5 mill. kr, ein auke på 0,8 mill. kr frå saldert budsjett 2007. Til Syklistenes Landsforening er det avsett 0,5 mill. kr, som er same beløp som for 2007. I 2008 er det vidare eit nytt tilskot til ITS Norge, som det er foreslått å avsetje 1 mill. kr til.
Det er avsett 2,4 mill. kr i tilskot til vernebuing på samferdselsområdet, om lag uendra frå saldert budsjett 2007.
Til Samferdselsdepartementets innsats på forsking og utvikling mv. er det budsjettert med 182 mill. kr, ein auke på 7,5 mill. kr eller 4,3 pst. frå saldert budsjett 2007. Departementet si forskingsinnsats har auka monaleg frå tusenårsskiftet. Det relativt høge nivået på forskingsinnsatsen vert vidareført i 2008.
Til utgreiingar mv. er det avsett 17,3 mill. kr, om lag same realnivå som i saldert budsjett 2007. Det er budsjettert med 152,6 mill. kr til samferdselsforsking, ein auke på 6,3 mill. kr frå saldert budsjett 2007. Den største delen av forskingsmidlane går til tele- og transportforsking gjennom ulike program i regi av Norges forskingsråd. Klima, miljø og trafikktryggleik er stikkord for transportforskinga, medan utvikling og utnytting av IKT er stikkord for teleforskinga.
Samla budsjettframlegg for luftfartsformål er på 711 mill. kr, ein auke på 32,2 mill. kr eller 4,7 pst. frå saldert budsjett 2007.
Til kjøp av flyruter er det budsjettert med 501,4 mill. kr, ein auke på 25,5 mill. kr eller 5,4 pst. frå saldert budsjett 2007. Auken utover venta prisstiging gjeld framlegget om auka CO2-avgift for innanriks luftfart som er kompensert i kjøpsordninga.
Det er foreslått 13,4 mill. kr i tilskot til regionale flyplassar, ein reduksjon på 3,8 mill. kr frå saldert budsjett 2007. Årsaka til reduksjonen er avvikling av drifta på Farsund lufthavn, Lista. Som for 2006 og 2007 er det heller ikkje for 2008 foreslått statleg tilskot til Avinors regionale flyplassar. Økonomien i selskapet er for tida god, og det vert lagt til grunn at overskotet frå Avinors lønsame stamrutelufthamner vert nytta til å finansiere underskotet på dei regionale lufthamnene.
Til Luftfartstilsynet er det foreslått eit budsjett på 149,2 mill. kr, om lag same nominelle nivå som i saldert budsjett 2007. 2007 er siste år med eiga løyving til flyttekostnader i samband med flyttinga av tilsynet til Bodø. Luftfartstilsynets ordinære driftsbudsjett er foreslått styrkt med 9,6 mill. kr frå saldert budsjett 2007. Dette er i hovudsak som følgje av nye og ressurskrevjande oppgåver i tiknyting til internasjonalt regelverk. Tilsynet vil framleis også ha driftsutgifter til eit mindre kontor i Oslo for tilsette som har særleg avtale om arbeidsstad i Oslo.
Til Statens havarikommisjon for transport er det foreslått eit budsjett på 47 mill. kr, ein auke på 9,7 mill. kr frå saldert budsjett 2007. Auken heng i all hovudsak saman med at ansvarsområdet for kommisjonen frå 01.07.2008 vert utvida til også å omfatte ulykker og alvorlege hendingar i sjøfarten. Etter dette har kommisjonen ansvaret for å undersøkje ulykker og alvorlege hendingar i alle transportsektorane.
Til vegformål/Statens vegvesen er det foreslått eit budsjett på 15 425 mill. kr, ein auke på 575,5 mill. kr eller 3,9 pst. frå saldert budsjett 2007. Budsjettframlegget for 2008 ligg over nivået i Stortingets vedtak om Nasjonal transportplan 2006–2009 for det samla budsjettet for Statens vegvesen.
Det er budsjettert med 7 061,5 mill. kr til trafikktilsyn, drift og vedlikehald, ein auke på 291,1 mill. kr eller 4,3 pst. frå saldert budsjett 2007. I saldert budsjett 2007 vart vedlikehaldsinnsatsen auka med om lag 500 mill. kr eller 25 pst. frå saldert budsjett 2006. Spesielt vart innsatsen på dekkelegging/asfalt auka mykje, med om lag 50 pst. samanlikna med budsjettframlegget for 2006 i St.prp. nr. 1 (2005–2006). Det høge nivået på vedlikehaldsinnsatsen vert oppretthalde i 2008.
Tiltak med verknad for trafikktryggleiken vil særleg prioriterast. Dette gjeld m.a. vinterdrifta og tiltak retta mot delar av vegnettet som er særleg utsett for ulykker. Det vil verte nytta meir ressursar på vedlikehald av tunnelar og bruer enn i 2007. Innsatsen på føraropplæring og køyretøytilsyn vil også prioriterast.
Som vederlag til OPS-prosjekt er det avsett 285 mill. kr i samsvar med skyldnadene til staten for desse prosjekta. To av dei tre OPS-prosjekta som Stortinget tidlegare har vedteke å gjennomføre, er opna for trafikk. Det er inngått kontrakt for det tredje prosjektet, og utbygginga er godt i gang.
Det er for 2008 budsjettert med 6 531,1 mill. kr til ulike veginvesteringar (summen av postane 30, 31, 35 og 60), ein auke på 256,4 mill. kr eller 4,1 pst. frå saldert budsjett 2007. Det er samstundes lagt til grunn at bompengeselskapa vil stille til disposisjon om lag 4,9 mrd. kr til veginvesteringar i 2008. Samla sett inneber dette at aktivitetsnivået for utbygging av riksvegnettet truleg aldri har vore høgare enn i 2007 og 2008.
I budsjettet må post 30 Riksveginvesteringar og post 60 Forsøk vurderast samla. Budsjettframlegget er på 5 802,3 mill. kr, ein auke på 238,6 mill. kr eller 4,3 pst. frå saldert budsjett 2007. Det er lagt stor vekt på å sikre rasjonell framdrift for anlegga som er under bygging, både når det gjeld stamvegar og øvrige riksvegar. Store delar av investeringsbudsjettet er disponert for å ivareta dette. Det er planlagt nytta om lag 290 mill. kr meir til investeringar på øvrig riksvegnett enn i 2007.
Investeringstiltak retta mot dei alvorlegaste ulykkene vil prioriterast høgt, likeins tiltak for å skjerme dei mjuke trafikantane. Regjeringa vil trappe opp innsatsen på gang- og sykkelvegar monaleg frå 2007.
I 2008 er det lagt opp til anleggstart på sju større prosjekt (kostnadsoverslag på over 100 mill. kr). På stamvegnettet er det lagt opp til anleggstart på:
Rv 7 Ramsrud – Kjeldsbergsvingene i Buskerud, med berre statleg finansiering.
E39 Stangeland – Sanved i Rogaland, statleg finansiert, men med forskottering.
E39 Kvivsvegen i Sogn og Fjordane og Møre og Romsdal, dersom det vert tilslutnad til delvis bompengefinansiering.
Rv 80 Røvika – Strømsnes i Nordland, med delvis bompengefinansiering.
På øvrig riksvegnett er det lagt opp til anleggstart på:
Rv 47 T-forbindelsen i Rogaland, dersom det vert tilslutnad til delvis bompengefinansiering.
Rv 567 Hauge – Lonevåg i Hordaland, dersom det vert tilslutnad til delvis bompengefinansiering.
Rv 169 Bogstadveien i Oslo, dersom reguleringsplan vert godkjend og det vert semje med Oslo kommune om kostnadsfordelinga.
Rassikring er eit område som regjeringa er særleg oppteken av. Det er lagt opp til stor aktivitet på rassikringsområdet både i 2007 og 2008. Det er ikkje mogleg å etablere eit skarpt skilje mellom prosjekt/tiltak som berre har rassikring som formål, og andre prosjekt/tiltak som også gir monaleg rassikringsgevinst. På posten for rassikring er det budsjettert med 329 mill. kr, medan det samla i 2008 er planlagt å nytte om lag 520 mill. kr til prosjekt/tiltak med rassikingsgevinst, om lag same realnivå som i saldert budsjett 2007.
I 2008 er det budsjettert med 399,8 mill. kr til Bjørvika-prosjektet, som er i samsvar med samla finansieringsopplegg for prosjektet.
Til riksvegferjedrifta er det budsjettert med 1 547,4 mill. kr, ein auke på 83 mill. kr eller 5,7 pst. frå saldert budsjett 2007. Ei av dei første budsjettendringane som vart gjort etter regjeringsskiftet hausten 2005, var å auke rabattane i riksvegferjedrifta. Regjeringa foreslår no å auke rabattsatsen på sonekort og verdikort ytterlegare frå 45 pst. til 50 pst. frå 01.05.2008. Departementet legg til grunn at rutetilbodet i 2008 skal oppretthaldast om lag som i 2007, medan det er lagt opp til ein takstauke på 4,3 pst. frå 01.01.2008.
Til særskilde transporttiltak er det foreslått eit budsjett på 521,7 mill. kr, ein auke på 97,2 mill. kr eller 22,9 pst. frå saldert budsjett 2007.
Det er avsett 233,8 mill. kr i særskilt tilskot til kollektivtransport. Av dette er 161,7 mill. kr avsett til belønningsordninga for betre kollektivtransport og mindre bilbruk i byane, ein auke på 7,5 mill. kr frå revidert budsjett 2007, jf. St.prp. nr. 69/Innst. S. nr. 230 (2006–2007). I samband med revidert budsjett vart det også løyvd 8 mill. kr til forsøk med tiltak for å betre kollektivtransporten i distrikta. Regjeringa foreslår å utvide forsøka i 2008, og 20 mill. kr er avsett til formålet. Det er også foreslått å avsetje 52,1 mill. kr til betre tilgjenge i transportsektoren innanfor ansvarsområdet til kommunane (BRA-programmet), om lag same realnivå som saldert budsjett 2007.
Til kjøp av sjøtransporttenester på strekninga Bergen – Kirkenes er det budsjettert med 287,9 mill. kr. Saldert budsjett 2007 og budsjettframlegget for 2008 er basert på ein teknisk vidareføring og prisjustering av kontrakten mellom staten og Hurtigruten ASA om trafikken på strekninga i perioden 2005–2012. I statsbudsjettet 2007 vart det innført ei NOx-avgift for m.a. innanlands sjøtransport. Samstundes vart ordninga med differensiert arbeidsgivaravgift gjeninnført. Frå 01.07.2007 vart i tillegg tryggleiksbemanninga på skipa som betener strekninga teken inn under nettolønsordninga for sjøfolk. Staten og Hurtigruten ASA forhandlar om verknaden av dei nemnde endringane. Forhandlingane er ikkje avslutta. Stortinget vil verte orientert om resultatet av forhandlingane når det ligg føre.
Til jernbaneformål er det samla foreslått å budsjettere med 7 511,1 mill. kr, ein auke på 410,9 mill. kr eller 5,8 pst. frå saldert budsjett 2007.
Som budsjett for Jernbaneverket er det avsett 5 802,1 mill. kr, ein auke på 335,2 mill. kr eller 6,1 pst. frå saldert budsjett 2007. Jernbaneverkets budsjett for 2007 ligg på eit høgare nivå enn nokon gong i nyare tid. Budsjettet for 2008 inneber ei ytterlegare opptrapping av innsatsen på infrastrukturen for jernbanen. Budsjettframlegget for 2008 ligg klart over nivået i Stortingets vedtak om Nasjonal transportplan 2006–2009 for det samla budsjettet for Jernbaneverket.
Til Jernbaneverkets drifts- og vedlikehaldsbudsjett er det avsett 3 389,6 mill. kr, ein auke på 213,8 mill. kr eller 6,7 pst. frå saldert budsjett 2007. Samanlikna med 2007 er driftsbudsjettet styrkt monaleg, medan vedlikehaldsbudsjettet er vidareført uendra. Driften er styrkt for å sikre at toga er punktlege og har god regularitet.
Til investeringar i lina er det budsjettert med 2 339,1 mill. kr, ein auke på 119,5 mill. kr eller 5,4 pst. frå saldert budsjett 2007. Regjeringa legg stor vekt på å gjennomføre igangsette jernbaneprosjekt med rasjonell framdrift. Det er for 2008 m.a. avsett:
660 mill. kr til nytt dobbeltspor på strekninga Lysaker – Sandvika
570 mill. kr til nytt dobbeltspor på strekninga Sandes – Stavanger
243 mill. kr til fjernstyring av strekninga Mosjøen – Bodø og
230 mill. kr til Lysaker stasjon
Det er avsett høvesvis 134 mill. kr, 30,5 mill. kr og 42 mill. kr til sluttfinansiering av prosjekta ny togradio, GSM-R, Ganddal godsterminal og fjernstyring av strekninga Grong – Mosjøen.
Det er innanfor Jernbaneverkets budsjett for 2008 avsett om lag 450 mill. kr til prosjekt og tiltak med særleg nytte for godstrafikken. Dette omfattar m.a. midlar til godsterminalane i Ganddal, Brattøra og Alnabru, midlar til kryssingsspor m.a. ved Berg på Østfoldbana, Fauske stasjon og Røkland på Nordlandsbana og mellom Alnabru og Roa på Gjøvikbana, og fleire mindre tiltak på jernbanenettet.
Det er òg avsett midlar til planlegging av m.a. Alnabru godsterminal, dobbeltspor Eidsvoll – Hamar, Horten – Holmestrand – Nykirke og Farriseidet – Porsgrunn (Eidangertunnelen).
Til persontransport med tog er det avsett 1 673,4 mill. kr, ein auke på 74,9 mill. kr eller 4,7 pst. frå saldert budsjett 2007. Av dette beløpet er 15,8 mill. kr avsett som kompensasjon for mellombels overføring av ansvaret for lokaltog mellom Geilo og Oslo (Vøgne) og togtrafikken på Bratsbergbanen frå fylkeskommunane Buskerud og Telemark.
Det er budsjettert med 1 657,6 mill. kr til kjøp av persontransport med tog, ein auke på 59,1 mill. kr eller 3,7 pst. frå saldert budsjett 2007. Dette er i samsvar med den inngåtte rammeavtalen for perioden 2007–2010 om kjøp av persontransport med tog mellom NSB AS og Samferdselsdepartementet, og avtalen med NSB Anbud AS om persontogtilbudet på Gjøvikbanen. Departementet vil at togtilbudet i 2008 skal styrkjast innanfor avsett kjøpsbeløp.
Frå 2007 vart skinnegåande transport friteke for el-avgift. For å sikre at mineralolje og elektrisitet for skinnegående transport vert behandla likt, foreslår regjeringa no fritak frå grunnavgift på fyringsolje for skinnegåande transport. Fritaket vil ha noko å seie for godstrafikken på Nordlandsbana, Rørosbana og Raumabana.
Til Statens jernbanetilsyn er det foreslått eit budsjett på 35,6 mill. kr, om lag same realnivå som i saldert budsjett 2007.
Samla budsjettforslag for post og telekommunikasjonar på 208 mill. kr er det same som budsjettforslaget for Post- og teletilsynet. Budsjettframlegget inneber ein reduksjon på 18,6 mill. kr frå saldert budsjett 2007. Reduksjonen har samanheng med at 2007 er siste år med eiga løyving til flyttekostnader etter at tilsynet no har flytta til Lillesand.
Det er som for 2006 og 2007 heller ikkje for 2008 foreslått løyving til statleg kjøp av posttenester.
Det er foreslått eit driftsbudsjett for Post- og teletilsynet på 170,7 mill. kr, medan det er avsett 13,8 mill. kr til større utstyrskjøp og vedlikehald. Driftsbudsjettet er om lag uendra frå 2007. Budsjettet til større utstyrskjøp mv. inneber ein reduksjon på 6,6 mill. kr frå saldert budsjett 2007. Til tilsynet sitt arbeid med teletryggleik og –vernebuing er det budsjettert med 23,5 mill. kr, om lag same realnivå som i saldert budsjett 2007.
I tråd med regjeringas utbyttepolitikk er det budsjettert med inntekter på om lag 1,2 mrd. kr i utbytte frå selskap som er eigd av Samferdselsdepartementet. Dette er fordelt med 398 mill. kr i utbytte frå Avinor AS, 349 mill. kr i utbytte frå NSB AS og 506 mill. kr i utbytte frå Posten Norge AS. Det er ikkje lagt opp til å ta ut utbytte frå Banesevice AS.
3 Diverse tabellar
Garantiordningar og -fullmakter
(i 1000 kr) | ||||
|---|---|---|---|---|
Dato siste St.vedtak | Ansvar pr. 31.12.2006 | Totalramme (tak) for nytt og gammalt ansvar i 2007 | Totalramme (tak) for nytt og gammalt ansvar i 2008 | |
Lån til ferjer i riksvegsamband | 07.12.2004 | 618 428 | 950 000 | 750 000 |
Drift av øvingsbaner for motorvognførarar | 03.06.1981 | 3 000 | 3 000 | 3 000 |
AS Fastlandsfinans | 10.06.1988 | 62 500 | 35 000 | 0 |
Sum | 683 928 | 988 000 | 753 000 |
Det har aldri vore utbetalingar (tap) under nokon av garantiordningane.
Bestillingsfullmakter
(i mill. kr) | ||||
|---|---|---|---|---|
Kap. | Nemning | Fullmakt | Saldert budsjett 2007 | Forslag 2008 |
1350 | Jernbaneverket | Materiell | 700 | 700 |
1380 | Post- og teletilsynet | Materiell | 4 | 4 |
Bruk av stikkordet «kan overførast» på andre postar enn postgruppe 30–49
(i 1 000 kr) | ||||
|---|---|---|---|---|
Kap. | Post | Betegnelse | Overført til 2007 | Forslag 2008 |
1301 | 50 | Samferdselsforskning | 2 991 | 152 600 |
1301 | 71 | Tilskudd til arbeids- og utdanningsreiser for funksjonshemmede | 16 232 | 12 100 |
1310 | 70 | Kjøp av innenlandske flyruter | 20 767 | 501 400 |
1311 | 71 | Tilskudd til ikke-statlige flyplasser | 2 662 | 13 400 |
1320 | 23 | Trafikktilsyn, drift og vedlikehold av riksveger m.m. | 65 683 | 7 061 500 |
1320 | 29 | Vederlag til OPS-prosjekter | 36 968 | 285 000 |
1320 | 60 | Forsøk | 51 908 | 17 000 |
1320 | 72 | Kjøp av riksvegferjetjenester | 0 | 1 547 400 |
1330 | 60 | Særskilt tilskudd til kollektivtransport | 0 | 233 800 |
1350 | 23 | Drift og vedlikehold | 79 706 | 3 389 600 |
1350 | 25 | Drift og vedlikehold av Gardermobanen | 20 513 | 73 400 |
1351 | 70 | Kjøp av persontransport med tog | 0 | 1 657 600 |
For kap. 1301, postane 50 og 71, kan ein forklare stikkordet med at prosjekt/tiltak som får tilskot frå løyvingar over desse postane, går over fleire år. Tilskot vert i hovudsak utbetalt etter framdrift. Løyvinga på kap. 1311, post 71, er overførbar, fordi delar av dette tilskotet vert utbetalt på etterskot. For kap. 1310, post 70, kan stikkordet forklarast med at endringar i rammevilkår som gir grunnlag for reforhandlingar og kostnadsendringar som følgje av nye kontraktar, gjer at det kan vere vanskeleg å budsjettere utbetalingane presist for det einskilde år.
For kap. 1320, postane 23, 29, 60 og 72, og kap. 1350, postane 23 og 25, er årsaka til stikkordet at løyvingane heilt eller delvis vert nytta til bygg- og anleggsarbeid som går over fleire år, og/eller materiellinnkjøp. Innanfor budsjetta til Statens vegvesen og Jernbaneverket er det dessutan i stor grad mogleg å omdisponere midlar mellom dei ulike postane. Det er derfor naturleg at også postar utover 30-postane er gjort overførbare.
Når det gjeld BRA-programmet på kap. 1330, post 60, vert halvdelen av tilskota til bykommunar og/eller fylkeskommunar utbetalt ved prosjektstart og resten når prosjektet er ferdig. Dette medfører at siste utbetalinga ikkje finn stad før året etter prosjektstart.
Ein del av løyvinga på kap. 1351, post 70, gjeld resultatavhengig tilskot/bonusutbetaling som vert utbetalt etterskotsvis, noko som ikkje alltid skjer i budsjettåret.
Budsjettendringar på utgiftskapittel etter saldert budsjett 2007
| (i 1000 kr) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
Kap. | Post | St.prp. nr. | Innst. S. nr. | Saldert budsjett 2007 | Endring | Revidert budsjett |
1311 | 71 | 69 | 230 | 17 200 | 7 000 | 24 200 |
1320 | 23 | 69 | 230 | 6 770 440 | 55 000 | 6 825 400 |
1320 | 30 | 69 | 230 | 4 696 700 | 305 200 | 5 001 900 |
1320 | 72 | 69 | 230 | 1 464 400 | 20 000 | 1 484 200 |
1322 | 92 | 69 | 230 | 0 | 680 | 680 |
1330 | 60 | 69 | 230 | 157 200 | 55 000 | 212 200 |
1350 | 30 | 69 | 230 | 2 219 600 | 15 000 | 2 234 600 |
1351 | 70 | 69 | 230 | 1 598 500 | 4 000 | 1 602 500 |
Budsjettendringar på inntektskapittel etter saldert budsjett 2007
(i 1000 kr) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
Kap. | Post | St.prp. nr. | Innst. S. nr. | Saldert budsjett 2007 | Endring | Revidert budsjett |
5622 | 85 | 69 | 230 | 339 000 | -14 500 | 324 500 |
5611 | 85 | 69 | 230 | 328 000 | 52 000 | 380 000 |
5618 | 85 | 69 | 230 | 471 000 | 17 000 | 488 000 |