2 Sámedikki ja guovddáš eiseváldiid ovttasbargu

ILO-konvenšuvnna nr. 169’ eamiálbmogiid ja čearddalaš álbmogiid hárrái iešmearrideaddji riikkain (1989) 6. artihkkal nanne sápmelaččaid rievtti beassat ráđđádallat dalle go meannuduvvojit áššit mat njuolga gusket sidjiide. Dál lea eiseváldiin ja Sámedikkis sihke politihkalaš ja hálddahuslaš čoahkkin- ja guorahallanvuogádat daid áššid oktavuođas main lea mearkkašupmi sápmelaččaide.

Ráđđehus dáhttu eiseváldiid ja Sámedikki ovttasbargovuogi ovddiduvvot ain buorebun, ja ain dohkálaččat fuolahit álbmotrievttálaš geatnegasvuođa ráđđádallat sápmelaččaiguin, mii lea eamiálbmot. Lea maiddái deaŧalaš ahte eiseváldit ja Sámediggi ovttasráđiid gávnnahit buriid ja ulbmillaš prosedyraid daid áššiid meannudettiin mat váikkuhit sámi beroštumiide. 1 Danne leat Sámediggi ja Gielda- ja guovlodepartemeanta álggahan ságastallamiid main ulbmilin lea soahpat njuolggadusaid dasa movt stáhtalaš eiseváldiid ja Sámedikki galget ráđđádallat sámi guoskevaš áššiin.

Lea ásahuvvon bargojoavku mas Sámedikki ja Gielda- ja guovlodepartemeantta hálddahuslaš dási ovddasteaddjit leat fárus. Bargojoavku galgá ráhkadit oktasaš čállosa mas eamiálbmogiid vuoigatvuohta ráđđádallat čilgejuvvo, ja evttohit movt geavatlaččat sáhttá ráđđádallamiid čađahit. Čálus galgá adnot politihkalaš dási ságastallamiid vuođđun. Njuolggadusat šaddet departemeanttaid ja daid vuollásaš etáhtaid njuolggadussan.

Gielda- ja guovlodepartemeanta ja Sámediggi leat maiddái ovttaoaivilis dárkileappot geahčadit Sámedikki bušeahttaráhkadeami prosedyraid. 2 Bušeahttaprosedyraid ráhkadettiin čuožžilit olu sierra gažaldagat ja čuolmmat, ja danne gieđahallojuvvojit dat sierra proseassas.