Rv 13 Bu - Brimnes

I ein situasjon med bru (og bompengar) er det rekna med at strekninga Bu - Brimnes på rv 13 får ein årsdøgntrafikk (ÅDT) på 1 850 kjøretøy i 2020, mot 1 050 utan bru. Dette er ein av dei strekningane som får stor trafikkauke som følgje av Hardangerbrua. Delar av strekninga har ein låg standard i dag, og rassikringstiltaka er høgt prioriterte i Statens vegvesen sin rassikringsplan. Dei aktuelle tiltaka er derfor tilrådd gjennomførte i perioden 2006-2009 uavhengig av Hardangerbrua.

I reguleringsplanen for Hardangerbrua inngår tiltak på vegen frå Bu til Kobberstille, ein strekning på om lag 3 km. Frå Bu til Bugjelet omfattar dette ombygging av vegen, kombinert med gang- og sykkelveg og sanering av avkøyrsler. Ved Bugjelet er det lagt til grunn rassikring og vidare ein tunnel og rassikring forbi Kobberstille. Desse tiltaka inngår ikkje i prosjektet Hardangerbrua.

Det ligg også føre godkjent reguleringsplan for tiltak frå Kobberstille og fram til ferjekaia på Brimnes. Desse omfattar rassikring forbi Navragjelet og Storagjelet som er nokre av dei mest utsette raspunkta i Hordaland.

I framlegget til handlingsprogram for perioden 2006-2009 har Statens vegvesen lagt opp til å byggje om strekningane Bugjelet - Kobberstille og Navragjelet - Brimnes. I tillegg er det lagt opp til å byggje gang- og sykkelveg på den om lag 2 km lange strekninga frå Bu til Bugjelet. Kostnadene ved prosjektet Bugjelet - Kobberstille er 48 mill. kr og ved prosjektet Navragjelet - Brimnes 46 mill. kr. Lengda på kvart av prosjekta er om lag 1 km. Det er lagt til grunn at Eidfjord kommune forskotterer delar av kostnadene. Vestlandsrådet/fylkeskommunen har slutta seg til prioriteringane. Med desse tiltaka vil standarden på strekninga Bu - Brimnes bli tilfredsstillande.

Rv 7 Vallaviktunnelen

Trafikken er rekna til å auke frå 1 000 kjøretøy (ÅDT) utan bru til 2 250 kjøretøy med bru i 2020. Tunnelen har ein relativt god standard i dag, og den vil tåle ein slik trafikkauke. Dei viktigaste sikringskrava er innfridde, men tunnelen treng ei oppgradering når det gjeld redningskommunikasjon. I framlegget til handlingsprogram for perioden 2006-2009 er det ført opp 7 mill. kr til dette. Tiltaket vil også gi antenne for naudmeldingar til bilradio og for mottak av vanlege radiosendingar. Dette tiltaket er uavhengig av bygging av brua, og ein nødvendig føresetnad dersom brua blir bygd. Utover dette er det ønskjeleg med ei oppgradering av lys og generell elektrostandard innafor ei ramme på 20 mill. kr. Desse tiltaka er ikkje kritiske, og dei er ikkje lagt inn i framlegget til handlingsprogram for perioden 2006-2009.

Rv 7 Brimnes - Eidfjord

Denne strekninga er venta å få ein trafikkauke frå 1 200 kjøretøy (ÅDT) utan bru til 1 850 kjøretøy med bru i 2020. Vegstandarden er relativt god med omsyn på breidde og generell trafikksikring. Det er planlagt rassikringstiltak ved Furlo og Storurfonna i Eidfjord. Begge tiltaka er høgt prioriterte i rassikringsplanen for Statens vegvesen, og i framlegget til handlingsprogram er dei tilrådd gjennomførde i perioden 2006-2009 uavhengig av bygging av brua.

Rv 7 Hardangervidda

Trafikkveksten på rv 7 Hardangervidda som følgje av Hardangerbrua blir liten. Det er rekna med at Hardangervidda får ein trafikkauke frå 1 000 kjøretøy (ÅDT) utan bru til 1 400 kjøretøy med bru i 2020. Villreinproblematikken eksisterer uavhengig av bygging av Hardangerbru, jf. bl.a. omtale i St.prp. nr. 1 (2001-2002) og St.prp. nr. 1 (2002-2003). Problemstillinga blir nærare omtala nedanfor.

Vegstyresmaktene har starta eit arbeid med ei vegutgreiing der tunnelløysingar på delar av Hardangervidda skal vurderast. Formålet er todelt:

• Tilrettelegging for betre vinterdrift og regularitet på rv 7

• Reduksjon av ulemper for villrein på vidda.

Planarbeidet er samordna med ei større undersøking av verknader av rv 7 for villreinen: Villreinprosjektet. Undersøkingane omfattar kartlegging av villreinen sine rørsler og beitevanar ved hjelp av radiosendarar/GPS. Resultata blir samanlikna med tilstanden på beiteområda som blir kartlagt ved hjelp av undersøking av terrenget og satelittfoto. Dette forskingsarbeidet blir utført av Norsk institutt for naturforskning (NINA) på oppdrag frå Vegdirektoratet og Direktoratet for naturforvaltning (DN) er halde orientert.

Dei to prosjekta, vegutgreiinga og villreinprosjektet, blir utførde parallelt og med kontakt til lokale styresmakter og interesseorganisasjonar. Både forskingsarbeidet og vegutgreiinga skal leggjast fram i 2006, jf. St.prp. nr. 1 (2002-2003), side 80-81. Vegutgreiinga blir også basert på ei utgreiing av miljøkonsekvensar utført i 2000 i regi av fylkeskommunane Hordaland og Buskerud.

Førebels viser forskingsarbeidet at villreinen ikkje utnyttar vinterbeiteareal i ei sone på 5-7 km sør for rv 7, og at dyra berre i liten grad har kryssa rv 7 i prosjektperioden. Det ser også ut til at dyra oppheld seg nærare vegen der vegen er lite eksponert i høve til omgivnadene. Gjennomsnittstrafikken for rv 7 på Hardangervidda ligg på om lag 250 kjøretøy pr. døgn i vintermånadane november - februar, med hovudtyngda på helgetrafikk. Ein auke i trafikkmengda kan medføre større behov for å finne fram til tiltak som kan redusere barriereeffekten. Prosjektet vil forsøke å få fram kunnskap om dei ulike urofaktorane sin relative påverknad; dvs riksvegen, trafikk generert av riksvegen, utøving av friluftsliv til fots, på ski eller med snøskuter og turisthytter, private hytter, alpinanlegg, kraftlinjer og regulerte vassdrag. Truleg vil prosjektet også kunne få fram kunnskap som kan vere relevant i høve til vurderinga av om tunnelar på rv 7 kan vere tenlege og kor dei eventuelt bør plasserast.

Vegutgreiinga tek utgangspunkt i ulike ambisjonsnivå for bygging av tunnelar. I referansegruppa er det drøfta 4-5 tunnelar med ei samla lengde på om lag 15 km. Det blir best effekt der både vinterdrifta og omsynet til villreinen har nytte av tiltaka. Den kortaste tunnelen kan få ein kostnad på om lag 200 mill. kr, avhengig av kor store tiltak som skal gjerast med vegnettet utanfor tunnelen. Ei total utbygging med om lag 15 km tunnel og tiltak på vegnettet vil få ein kostnad på over 1 mrd. kr. Sjølv med eventuelle investeringar i denne storleiksorden vil det vere nødvendig å vurdere restriksjonar for bruken av areala over og i nærleiken av tunnelane.

Totale kostnader for vinterdrift på Hardangervidda er i storleiksorden 10 mill. kr pr. år. Dette omfattar også faste kostnader og tiltak som blir utførde om sommaren med sikte på lettare vinterdrift. Størstedelen av kostnadene er likevel variable kostnader som er knytta til maskintimar for snørydding, kolonneavvikling m.m. Dersom rv 7 blir stengt delar av vinteren, vil noko av den variable driftskostnaden bli spart inn. Stenging i januar og februar vil omfatte ein periode med låg trafikk; om lag 200 kjøretøy pr. døgn i gjennomsnitt. Med framskriving til 2020 vil trafikken vere i overkant av 300 pr. døgn i dei to månadane. Inntektstapet for Hardangerbrua ved ei slik stenging er rekna til om lag 1 mill. kr pr. år. Dette er eit lite beløp, slik at finansieringsplanen for Hardangerbrua følgjeleg er uavhengig av eventuell. vinterstenging av rv 7 over Hardangervidda.

Vinterdrift på rv 7 er sentralt i vurderingane av vilkåra for villreinen. Det er inngått ein avtale mellom DN og Statens vegvesen om midlertidig stenging av riksvegen. Avtalen går ut på at det skal vurderast stenging dersom vegen framstår som ein alvorleg barriere for villreinen. Det er lagt til grunn bestemte beredskapsnivå i slike situasjonar, med ei gradering i grøn, gul og raud fase. Ordninga starta opp i sesongen 2003/2004, og pr. i dag har det ikkje vore gjennomført stenging av vegen. Det har vore ein situasjon med gult beredskapsnivå som løyste seg før det blei naudsynt med stenging. Avtalen varer fram til våren 2006. Deretter er det lagt opp til at vinterdrift for rv 7 på nytt skal leggjast fram for Stortinget.

På oppdrag frå DN er det gjennom prosjektet »Villrein og Samfunn» blitt gjennomført ein brei gjennomgang av kunnskapsstatus og eksisterande tiltak og virkemiddel i villreinforvaltninga i eit nært samspel mellom forskning, forvaltning og brukarinteresser. Føremålet er å leggje grunnlaget for å sikre framtida for villreinen. Rådgivingsgruppa i prosjektet har kome med klare tilrådingar. Dei arealpolitiske tilrådingane er fulgt opp gjennom St.meld. nr. 21 (2004-2005) Regjeringens miljøvernpolitikk og rikets miljøtilstand. Ved behandlinga av meldinga understreka Stortinget særskilt at villreinens leveområde skal sikrast.

Det er for tidleg å gi ei tilråding om aktuell utbygging av rv 7. Eit formelt planarbeid for Hardangervidda må leggjast breitt opp i samsvar med intensjonane i plan- og bygningslova. Villreinprosjektet, tunnelutgreiinga og miljøutgreiinga frå 2000 er eksempel på aktuelt bakgrunnsmateriale for planprosessen. Det kan vere aktuelt å starte ein slik prosess i 2006/2007. Trafikkveksten på rv 7 som følgje av Hardangerbrua er rekna til å bli liten, og det er vinterdrifta/regulariteten og omsynet til villreinen som vil vere avgjerande for eventuell utbygging av rv 7 over Hardangervidda.

Rv 7 Granvin - Norheimsund

Her er det rekna med at trafikken berre får ein mindre auke som følgje av bru. Dette skuldast at det meste av trafikken mot Bergen vil velje E16 om Voss, og at trafikken med ferja mellom Utne og Kvanndal vil bli noko redusert, ved at trafikk blir overført frå rv 550 til Hardangerbrua. Trafikkauken på rv 7 er vurdert til å vere mindre enn 100 kjøretøy (ÅDT), og den skriv seg frå lokaltrafikk/pendling og frå turisttrafikk. Det er planlagt to rassikringstiltak i perioden 2006-2015, men elles ingen investeringar på denne strekninga. Tiltaka er uavhengig av bygging av brua.

Rv 13 Granvin - Voss

Trafikken er rekna til å auke frå 1 600 kjøretøy (ÅDT) utan bru til 2 400 kjøretøy med bru i 2020. To delstrekningar på rv 13 ligg inne i framlegget til Vossepakke: prosjekta Øvre Granvin - Voss grense og Mønshaug - Palmafoss. I tillegg kjem tunnel bak Vossevangen på E16. Det ligg føre godkjende reguleringsplanar for dei tre prosjekta. I samband med behandlinga av handlingsprogrammet for perioden 2002-2011 fatta Hordaland fylkeskommune og kommunane i området prinsippvedtak om delvis bompengefinansiering av Vossepakken.

Prosjektet Øvre Granvin - Voss grense (Skjervet) omfattar ny veg på ein om lag 6 km lang strekning. 2,8 km av den nye vegen vil gå i tunnel. Kostnadene er om lag 320 mill. kr. Prosjektet vil eliminere eit vanskeleg stigningsparti på rv 13 og gi jamn standard på ein større del av riksvegen. I tillegg vil prosjektet føre til eit meir samanhengande gang- og sykkelvegnett, og det vil gi ein trafikksikringseffekt ved at vegen i større grad blir lagt bort frå busetnaden. Etter ombygging er det berre delar av vegen ved Øvre Granvin/Granvinsvatnet som står att med ein noko mangelfull standard.

Den andre delstrekninga går frå Mønshaug og fram til Palmafoss ved Voss, der det er relativt høge trafikktal og behov for tiltak. Prosjektet omfattar bygging av ny veg på ein om lag 3,5 km lang strekning. Kostnadene er om lag 100 mill. kr.

I Statens vegvesen sitt framlegg til handlingsprogram for investeringar på stamvegnettet i perioden 2006-2015 er det lagt opp til gjennomføring av prosjektet i perioden 2010-2015 med 200 mill. kr i statlege investeringar og 220 mill. kr i bompengefinansiering for dei to prosjekta på rv 13. Dersom det blir tilslutning til eit opplegg med delvis bompengefinansiering, kan det vere aktuelt å starte opp prosjekt innafor Vossepakken med bompengemidlar alt i første fireårsperiode (2006-2009). Dette er tiltak som er uavhengig av bygging av Hardangerbrua.

Rv 13 Bu - Odda

Trafikken er rekna til å auke frå 1 200 kjøretøy (ÅDT) utan bru til 1 750 kjøretøy med bru i 2020. Auken skriv seg i stor grad frå overført trafikk frå rv 550, ettersom Hardangerbrua vil vera eit naturleg val for trafikk som i dag går med ferja mellom Utne og Kvanndal. Rv 13 har varierande standard, der særleg breiddekrava og kurvaturkrava i stamvegstandarden ikkje er innfridde. Det er ein del busetnad langs vegen, og det er i liten grad lagt til rette for gåande og syklande. I tillegg er det fleire rasutsette punkt på strekninga.

Det er starta ein prosess med konsekvensutgreiing for rv 13 i Ullensvang kommune. Strekninga har store verdiar knytt til kulturlandskapet, og dette vil stå sentralt i den vidare planlegginga. Vegstandarden ved ombygging er avgjerande for kor store inngrepa blir, og på denne strekninga blir det lagt opp til ei kritisk vurdering av standardkrava. Det er aktuelt å søke om fråvik frå normalkrava der omsynet til landskapet tilseier dette.

I framlegget til handlingsprogrammet er det tilrådd midlar til rassikring i Ullensvang i perioden 2006-2009 og til rassikring i Odda i perioden 2010-2015. Det er også lagt opp til ei mindre ombygging for 10 mill. kr i Odda sentrum i perioden 2006-2009. I perioden 2010-2015 er det lagt opp til at ein vesentleg del av ramma til rv 13 vil gå til Vossepakken, slik at større tiltak på strekninga Bu - Odda truleg må vente til etter 2015. Dette vil også gjelde prosjektet Smelteverkstangenten i Odda sentrum som har vore vurdert tidlegare. Her har Odda kommune bedt om ei større endring av reguleringsplanen, og denne prosessen er starta i samarbeid mellom kommunen og Statens vegvesen. Behovet for desse tiltaka er uavhengig av Hardangerbrua.

Rv 9 Setesdalen

Samanhengen mellom rv 9 og rv 13 er særleg knytta til funksjonen som eit indre stamvegsamband nord - sør. For trafikk til/frå Sørlandet kan sambandet vere eit alternativ til E39 som har to lengre ferjestrekningar og fleire bompengeprosjekt. Regionrådet i Setesdal og næringsinteresser er opptekne av kva rolle rv 9 kan få framover.

Trafikkvurderingane viser at Hardangerbrua sin påverknad blir redusert ved Odda. I eit snitt sør for Jøsendal i Odda blir trafikkauken om lag 5 pst. etter at brua er bygt. Vidare over Haukeli og ned Setesdalen er verknaden mindre. Ut frå dei data som ligg føre, vurderer Statens vegvesen verknaden til å vere mindre enn 50 kjøretøy pr. døgn (ÅDT). Dei konkrete trafikkverknadane på rv 9 av Hardangerbrua blir følgjeleg rekna som små/marginale.