2 Utviklinga i fiskerinæringa dei seinare åra og utsiktene for 2000

Budsjettnemnda sine lønsemdundersøkingar for dei seinare åra viser store variasjonar i arbeidsgodtgjersle og lønsevne for ulike fiskeri og fartøystorleikar. Det har vore ein betydeleg auke i arbeidsgodtgjersla og lønsevna per årsverk frå 1997 til 1998, med unntak av sildefisket, jf tabell 2.1. Lønsevna har, med unntak av sildesektoren, auka meir enn arbeidsgodtgjersla. Arbeidsgodtgjersla og lønsevna er betydeleg høgare innanfor storbåt enn innanfor småbåt. Arbeidsgodtgjersla innanfor storbåt har auka med 15,6 pst. og lønsevna med 18,4 pst. frå 1997 til 1998. For småbåt har det i same perioden vore ein auke på 45 pst. i arbeidsgodtgjersla, mens lønsevna per årsverk har auka med 60 pst.

Tabell 2.1 viser utviklinga i arbeidsgodtgjersle og lønsevne per årsverk for den heilårsdrivne flåten, og tal for gjennomsnittleg årsløn for ein industriarbeidar i perioden 1994 til 1998.

Fangstutviklinga dei seinare åra har vore som vist i tabell 2.2.

Både totalt fangstkvantum og førstehandsverdien for 1999 vert høgare enn det partane la til grunn under forhandlingane i fjor. Prognosen for førstehandsverdien i 1999 ligg på om lag 9,8 mrd. kroner. Kostnadsveksten for næringa er framleis låg.

På bakgrunn av vurderingane frå forskarane er det venta ein betydeleg reduksjon i kvotane for 2000 i forhold til årets kvotar for viktige fiskeslag som norsk-arktisk torsk og hyse. Forhandlingane med Russland om norsk-arktisk torsk vil først vere ferdige 19. november 1999, mens forhandlingane med EU tidlegast vil vere ferdige 2. desember 1999. Kvoten for norsk-vårgytande sild er ferdig forhandla og sett til 713 000 tonn for neste år, noko som utgjer ein nedgang på 28 000 tom frå 1999.

Dersom ein held eksporten av oppdrettsfisk utanfor, var eksportverdien av fisk og fiskeprodukt i perioden januar til september 1999 10,7 mrd. kroner. Dette er ein reduksjon på om lag 5,5 pst i forhold til same periode i fjor. Eksportert kvantum har gått ned med om lag 2,8 pst.

Prisane har gått opp frå 1998 til 1999 i dei fleste produktgruppene i torskesektoren. Prisane i sildesektoren har hatt ein liten auke, men denne har ikkje vore stor nok til å vege opp for reduksjonen i mengde. Prisane for makrell har hatt ei negativ utvikling etter problema i den russiske marknaden i fjor haust.